نخستین روز خرداد در قاب تاریخ

باشگاه خبرنگاران یاسوج گزارش می‌دهد :

هجری شمسی
1خرداد 1296
عبدالحمید خان متین السلطنه نماینده سابق مجلس و مدیر روزنامه عصر جدید توسط اعضاء کمیته مجازات به قتل رسید.

1 خرداد سال 1307
قانون اعزام محصل به خارج از کشور تصویب شد. به موجب این قانون دولت وقت موضف شد هر سال یکصد نفر از محصلین را به هزینه خود برای تحصیل به اروپا بفرستد.

این قانون به منظور تأمین نیروی انسانی در رشته های علمی، فنی و علوم تربیتی به تصویب رسید. بر اساس این قانون، سی و پنج درصد از دانشجویان اعزامی بایست در رشته معلمی تحصیل می کردند.

1 خرداد 1343
"هیئت‏های مؤتلفه اسلامی" با نظارت حضرت امام خمینی کار خود را آغاز کرد. پس از وقایع مربوط به لایحه انجمن‏های ایالتی و ولایتی در سال 1341، دسته‏های گوناگون مردمی تشکیل شدند که در صدد مبارزه با رژیم شاه بودند. افراد و اعضای این گروه‏های مردمی، از مسلمانان ناب و خالص ولی اکثراً فاقد تجربه سیاسی و سازماندهی و حتی معلومات کافی و عمیق مذهبی و اجتماعی بوده و به کمک‏های فکری و تعلیمات دینی و سیاسی و سازماندهی نیاز داشتند.

این گروه‏ها طی جلساتی با هم آشنا شده و با نظر و تصویب حضرت امام خمینی(ره)، استاد شهید مرتضی مطهری و چند تن دیگر از شخصیت‏های روحانی، متکفّل هدایت و تغذیه معنوی آنان که از آن پس، هیئت‏های مؤتلفه اسلامی خوانده می‏شدند، گردیدند.

مهم‏ترین اقدام این هیئت‏ها، ترور و اعدام انقلابی حسنعلی منصور، نخست وزیر سرسپرده رژیم پهلوی و عامل تصویب قانون ننگین کاپیتولاسیون و تبعید حضرت امام به ترکیه بود. اغلب اعضای جمعیت مؤتلفه، پس از پیروزی انقلاب، جذب حزب جمهوری اسلامی شدند.

1 خرداد 1359
محاصره اقتصادی ایران توسط آمریکا و اروپا شروع شد. در آبان 1358 که شاه ظاهراً برای درمان به آمریکا رفت، روابط جمهوری اسلامی با آمریکا بسیار بحرانی شد. ملت ایران ضمن محکوم کردن اقدامات آمریکا به دلیل حمایت از رژیم محمد رضا پهلوی، خواستار استرداد وی جهت محاکمه شدند، اما آمریکا این درخواست را رد کرد.

به دنبال رد این خواسته و نیز در پی افزایش مداخلات آمریکا در امور داخلی ایران، سفارت آمریکا در 13 آبان 1358 به تصرف دانشجویان پیرو خط امام درآمد و کلیه کارکنان آن به گروگان گرفته شدند.

در پی تسخیر لانه جاسوسی در تهران، آمریکا به حربه تحریم اقتصادی توسل جست و در این مسیر بازار مشترک اورپا را با خود همراه کرد.

1 خرداد سال 1371
بهرام فره وشی نویسنده، محقق و مترجم ایرانی درگذشت. وی پس از فراغت از تحصیل به تدریس زبان های خارجی پرداخت و پس از مدتی از دانشگاه پاریس موفق به اخذ درجه کتری در رشته زبان و فرهنگ باستانی ایران شد. دکتر فره وشی پس از بازگشت به ایران، تمام وقت خود را صرف تحقیق، تدریس و ترجمه کرد.

هجری قمری
22 رجب 1228
شیخ الفقهاء شیخ جعفر کاشف الغطا در گذشت. شیخ جعفر کاشف الغطاء در سال 1154 ق در نجف اشرف به دنیا آمد و از همان اوان کودکی به تحصیل علوم دینی پرداخت.

در آغاز، مقدمات را نزد پدر آموخت و سپس از محضر بزرگانی نظیر شیخ محمدمهدی فتونی، محمدباقر وحید بهبهانی و سیدمهدی بحرالعلوم کسب دانش کرد. شیخ جعفر سپس به تالیف و تدریس پرداخت و شاگردان فراوانی تربیت نمود و کتب متعددی نگاشت.

یکی از کارهای مهم وی، مقابله با اخباری‏گری بود و تلاش مؤثری در از بین بردن این فتنه انجام داد. سرانجام این عالم سترگ پس از هفتاد و چهار سال عمر با برکت، دار فانی را وداع گفت.

22 رجب 1246
ملاعلی نوری حکیم و فقیه شیعه در چنین روزی درگذشت. ملاعلی بن جمشید معروف به آخوند نوری از محضر اساتید بزرگی چون محمد بیدآبادی کسب فیض نمود.

سپس به تدریس مشغول شد و حوزه بزرگی در فلسفه تاسیس کرد که از نظر کمّی بی‏نظیر بود. آخوند نوری علاوه بر تحصیل و تدریس به مقام شامخی نیز در حکمت متعالیه نایل گشت تا بدان پایه که برخی از دانشمندان فلسفه، پایگاه او را از این جهت به مقام و موقعیت "صدرالمتألهین" نزدیک دانسته‏ اند.
از آثار متعددی که به وی نسبت می ‏دهند حواشی اسفار و رساله‏ای در وحدت وجود است.

میلادی
22 می 1990
اتحاد دو یمن در چنین روز اتفاق افتاد. در پی نشست دو جانبه وزرای خارجه دو کشور یمن شمالی و جنوبی و در یک اعلامیه مشترک، اتحاد دو یمن در 22 مه 1990م اعلام شد.

به این ترتیب این دو کشور، تحت عنوان جمهوری یمن، بار دیگر کشوری واحد تشکیل دادند و اعضای پارلمان مشورتی دو کشور، قانون اساسی یمن واحد را به اتفاق آراء تصویب کردند.

پس از این تحولات، سرهنگ علی عبداللَّه صالح، به عنوان رئیس جمهور یمن متحد انتخاب شد. اتحاد دو یمن بیشتر متأثر از تمایل مردم دو کشور به اتحاد و هم‏چنین تغییراتی بود که بر اثر اعمال سیاست فضای باز سیاسی صورت گرفت.

در سال 1914م، در پی قراردادی میان امپراتوری عثمانی و انگلیس، یمن جنوبی از یمن شمالی، جدا شده بود./ز