پیشنهاد ملی کردن صنعت نفت را چه کسی مطرح کرد؟

به گزارش خبرنگارحوزه رادیو تلویزیون گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ تاریخ و مرور آن موجب می‌شود تا علاوه بر شناختن و برخورد با انسان‌های برجسته در زمینه های گوناگون، گذر زمان را در انسان‌های بزرگ و یا کسانی که  فریفته پول، قدرت و ثروت شده اند ببینیم.  
 
گذشته و تاریخ کشور ما نیز خالی از این آدم ها نیست و هر برهه‌ای داستانی پر از شخصیت‌های مختلف را در برمی‌گیرد. یکی از این مقاطع دوران انقلاب اسلامی است. مقطعی که مدتی است با پخش مجدد سریال «معمای شاه» حال و هوای روزهای نه چندان دور سرزمینمان را با افراد موثر در آن زمان روایت می‌کند.

دکتر حسین فاطمی، وزیر امور خارجه ایران در زمان مصدق جزو یکی از افرادی است که نامش در تاریخ درج شده است.

شخصیتی که در حال حاضر علی سلیمانی در «معمای شاه» نقش وی را بازی می کند و در دو قسمت قبل نیز در این سریال حکم اعدام وی پس از کودتای 28 مرداد اعلام و اجرا شد.

فاطمی بعد از تحصیل در کالج انگلیسی اصفهان در روزنامه باختر که متعلق به برادرش بود آغاز به کار کرد و با نگارشی که توجه افرادی چون ملک الشعرای بهار را به خود جلب کرده بود، مراتب ترقی را در این حرفه طی کرد و بعد از در دست گرفتن این روزنامه شروع به نوشتن مطالب سیاسی کرد و برای مدتی به دلیل توهین به رژیم شاه به زندان افتاد.

وی پس از آزادی با کسب مدرک دکترای حقوق سیاسی از دانشگاه پاریس و بازگشت به ایران به فعالیت هایش ادامه داد و با حمایت و مطرح کردن اولیه طرح ملی شدن صنعت نفت به عنوان نماینده مردم راهی پارلمان شد.

با نخست وزیری مصدق، فاطمی توسط او به سمت معاونت پارلمانی و سخنگوی دولت منصوب شد اما همچنان روزنامه نگاران دفترش را به امتقاد از دولتمردان تشویق می کرد.

در ادامه فعالیت ها و سمت ها، با استعفای حسین نواب، مصدق فاطمی را به عنوان وزیر امور خارجه منصوب کرد؛ بلافاصله پس از این انتصاب فاطمی دست به کار شد و ابتدا سفارتخانه انگلیس را تعطیل و روابط دیپلماتیک با این کشور را به حالت تعلیق درآورد. او موفق شد در طول ۹ ماه دوره وزارت خود دخالت‌های دربار در روابط خارجی ایران را کاهش دهد و ۸۵ نفر از کارمندان وزارت امور خارجه که متعلق به خانواده‌های اشراف قدیم بودند را اخراج کند. در دوران فاطمی همچنین اساسنامه جدیدی برای وزارت امور خارجه نوشته شد و با راه‌اندازی کنفرانس‌های منطقه‌ای با حضور سفیران ایران در سایر کشور‌ها به منظور ارزیابی سیاست خارجی و موقعیت جهانی ایران، تحولی بزرگی در جهت‌گیری‌های دیپلماتیک کشور صورت گرفت.

فاطمی در مقطعی به موافقت و تلاش برای اعلام جمهوری در کشور پرداخت اما با شکل گیری کودتای 28 مرداد و سرنگونی دولت مصدق او نیز تحت تعقیب قرار گرفت و پس از چندین ماه زندگی در خفا در نهایت وی در 6 اسفند 1332 دستگیر شد. پس از این اتفاق و درحین دادرسی فاطمی، ناگهان از بین جمعیت شعبان بی مخ و همراهانش با چاقو به وی هجوم می آورند و پس از مجروح کردن او و خواهرش متواری می شوند.

با وجود حال و اوضاعی که فاطمی داشت، بازهم جلسه دادگاه تشکیل می شود و در نهایت در مهر ماه 1333 وی به اعدام محکوم و در سحرگاه 19 آبان با حال نزار اعدام می شود.

پیکر دکتر فاطمی پس از اعدام در ابن‌بابویه شهر ری و در جوار شهدای سی تیر به خاک سپرده شد.

مصدق نیز پس از مرگ او، فاطمی را شهید خواند و درباره اش این طور گفت: «اگر ملی شدن نفت خدمت بزرگی است از آن کسی که اول این پیشنهاد را کرد باید سپاسگزار بود و آن کس شهید راه وطن دکتر حسین فاطمی است... .»


گزارش از فاطمه شهدوست



انتهای پیام/