مسجد جامع داراب از شاخص‌ترین مساجد جهان در دوره سلجوقی

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان، داراب است که به دارابگرد معروف بوده و قدمت تاریخی آن به هزاره‌های پنج و  ۶ قبل از میلاد باز می‌گردد.

جاذبه‌های تاریخی عدیده‌ای، امروز در شهرستان داراب بر جای مانده که یکی از شاخص‌ترین آن ها، مسجد جامع داراب بوده که با داشتن ویژگی‌های معماری خاص با سایر مساجد جهان دارای تفاوت اساسی است.

مسجد چهار مناره‌ای

مسجد جامع داراب، تنها مسجد چهار مناره‌ای در جهان بوده که مناره‌های آن برخلاف سایر مساجد مدور نیست و معماری آن به آرامگاه اعتمادالدوله تهرانی، پدر نور جهان، (ملكه ايرانی هندوستان) در شهر آگرا،  هندوستان شبیه است.

این مسجد در شمار چهار، بنای شاخص تاریخی داراب قرار دارد و در حال حاضر، کهن ترین بنای تاریخی شهر داراب کنونی در استان فارس و بر روی برج های آن، آیات قرآن کریم، آیه الکرسی و لا اله الا الله، محمد رسول الله به خط کوفی نوشته شده است.

در فضای گوشه ای از حیاط مسجد، دو سنگ آسیاب به چشم می خورد که روزگاری برای کوبیدن ساروج مورد استفاده بوده است.

مسجد خاکی رنگ

فرشيد زارع راهنمای گردشگری فرهنگی در خصوص شاخص بودن مسجد جامع داراب به دلیل معماری ویژه و منحصر به فرد آن گفت: وجه تمایز مسجد تاریخی داراب با سایر مساجد جهان به کارگیری رنگ و لعاب و مصالح خاکی رنگ در این بنا است.

او، بیان کرد: آجر و خاک كه مهمترين مصالح به كار رفته در معمارى منطقه وسيعى از فلات ايران به شمار می رود در این مسجد تاریخی نیز با زیبایی و ظرافت بسیاری به کار رفته است.

 راهنمای گردشگری فرهنگی تصریح کرد: از مزاياى اين مصالح به کار رفته در مسجد جامع داراب، بومى بودن آن  است که لازم نبود مثل امروز، سنگ از ايتاليا با هزينه زياد براى نماى ساختمان به كار برده شود.

او، ادامه داد: استفاده از مصالح بومى به دلیل اینکه، باد و آفتاب و باران همين منطقه را خورده از مقاومت منطقه اى بیشتری برخوردار شده است.

زارع افزود: به طور مجموع و به عنوان مثال، سنگ ايتاليايى كه آفتاب ايتاليا را خورده است، مقاومت كمترى در کشوری با آب و هوای ایران را دارد.

راهنمای گردشگری فرهنگی با اشاره به مزیت استفاده از آجر و خاک در ساخت مسجد جامع داراب، اضافه کرد: آجر و خاک در زمستان گرم و در تابستان، خنک هستند که مزیت مهمی برای بنایی با کاربرد مسجد به شمار می رود.

مسجدی با مناره های  ۱۱ ضلعی

زارع اظهار کرد: آن چه مسجد جامع داراب را منحصر به فرد کرده، ١١ ضلعی بودن مناره های مسجد بوده که به صورت منظم و با تقسيم بندی۳۶۰ درجه به ١١ قسمت مساوى در چهار مناره این مسجد به انجام شده که اقدامی دشوار و شاید غیر ممکن است.

او، ساده بودن اين مسجد را در مقایسه با سایر مساجد جامع جهان از ویژگی های خاص دیگر آن دانست و گفت: به دلیل اینکه در ساخت این مسجد، شاهد اجرای گنبد نیستیم به نظر می رسد که قدمت آن به قبل از دوران صفویه باز می گردد.

راهنمای گردشگری فرهنگی بیان کرد: اجرای معمارى با آجر، گچ و گل، متعلق به ايلخانان و سلجوقيان است اما معمارى ايلخانى، ظرافت و عظمت زيادى دارد كه در اين مسجد به چشم نمی خورد و بدین ترتیب، بنا متعلق به دوره سلجوقيان است.

او، تصریح کرد: در حیاط مسجد جامع داراب، درختان خرما و مركبات به چشم می خورد و به آن معنا است كه داراب، جهرم و فسا خط مرزى گرمسير (نخل) و سردسير (مركبات) هستند.

در مناره‌های این مسجد، چندین سنگ نوشته وجود داشت که فقط یکی از آن ها و مربوط به معافیت مالیاتی تجار داراب در دوره قاجار، باقی ‌مانده است که در سال ۱۳۷۹ به موزه سنگ‌های تاریخی هفت‌ تنان در شیراز منتقل شده است.

 نام این مسجد تاریخی در دی ماه سال ۵۶ در فهرست آثار ملی کشور  به ثبت رسیده است.

منبع: شبستان

انتهای پیام/ت