کورنگون دیگر نای نفس کشیدن ندارد + تصاویر

سنگ نگاره ایلامی نامدار به «کورنگون» واپسین روز‌های زیست خود را سپری می‌کند و در واقع، مرگ زودرس آن را باید اعلام کرد، زیرا دیگر حتی از نزدیک نمی‌توان نگاره‌های آن را دید و بیشتر آن‌ها کامل پاک شده است.

این سنگ نگاره، نخستین بار از سوی «بارون افن هایم» baron opfenheim کشف شد. این یادمان باستانی به عنوان یکی از مهم ترین، کهن‌ترین و بی مانندترین سنگ نگاره‌های ایران راوی صحنه‌ای از تاریخ، فرهنگ، سنت، هویت و مذهب ایران کهن است.

سنگ نگارۀ ایلامی کورنگون با شمارۀ ۲۵۴ در ۳۰ خردادماه ۱۳۱۵ خورشیدی به ثبت ملی رسیده است.

برخی از پژوهشگران و باستان شناسان بر این باورند که ما هیچ نمونه‌ای از این یادمان در میان رودان (بین النهرین) و جهان باستان نداشته ایم و تنها نمونه‌ای که از این نگارکَند وجود داشته در نقش رستم مرودشت بوده که در زمان ساسانیان از میان رفته است. 

کارشناسان نیز از این یادمان با نام کهن‌ترین سنگ نگارۀ دینی ایلامی ایران یاد می‌کنند که دیرینگی بیشتری نسبت به سنگ نگاره‌های ایذه در خوزستان دارد. 

سنگ نگاره کورنگون در باختر (غرب) استان فارس در گذر راه باستانی شوش به پارسه (تخت جمشید) و در منطقۀ رستم مَمَسنی جای گرفته است. این یادمان در برآمدگی کوهی بر فراز یک دره که مُشرِف به رودخانه است، تراشیده شده و به وسیلۀ پلکانی می‌توان به آن دست یافت (این سنگ نگاره در ۱۰ کیلومتری شمال باختری (غربی) شهر باستانی فَهلیان و در کنار رودخانۀ فهلیان قرار دارد). 

 دیرینگی این یادمان نیز به ۲ هزار و ۴۰۰ پیش از میلاد یعنی ۴ هزار و ۴۰۰ سال می‌رسد. 

سیاوش آریا فعال و پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس با ارسال عکس‌هایی از سنگ نگاره ایلامی کورنگون برای خبرنگار ما، از مرگ زودرس این سنگ نگاره خبر داد و اظهار کرد: سنگ نگارۀ ایلامی کورنگون، بر اثر گذشت زمان، عوامل طبیعی و محیطی، بی توجهی و محافظت نشدن از سوی برخی از مسئولان و سرپرستان میراث فرهنگی، مرمت و رسیدگی نکردن و بدتر از همه، عوامل انسانی و تعرض قاچاقچیان اموال تاریخی – فرهنگی و کَند و کاو‌های غیرمجاز آن ها، رو به نابودی است.

کورنگون، نخستین و کهن‌ترین سنگ نگاره ایلامی است که یک موضوع مذهبی و صحنه‌ای از بارعام خدایان را به نمایش می‌گذارد، و در جایی به نام کورانگون یا کورانگان تراشیده شده است.

کنشگر میراث فرهنگی در فارس بیان کرد: کارشناسان، سنگ نگارۀ ایلامی «کوُرِنگوُن» در شهر رستم در استان فارس را کهن‌ترین و ارزشمندترین نگارکَندِ (نقش برجسته) ایلامی ایران می‌دانند که از دید پژوهش‌های تاریخی و باستان شناختی از جایگاه ویژه‌ای نزد پژوهشگران برخوردار است و دیرینگی بیش از ۴ هزار ساله دارد.

آریا تصریح کرد: سنگ نگارۀ ایلامی کورِنگون طی یک دهۀ گذشته با مشکلات و چالش‌های زیادی روبرو بوده است.

او ادامه داد: کُنشگران و کارشناسان میراث فرهنگی نیز، همواره دشواری‌ها و چالش‌های پیش روی این یادمان ملی را به مدیران و سرپرستان وزارت خانۀ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان و کشور گوشزد کرده و خواستار رسیدگی و راه درمانی اصولی برای پاسداری، نگهداری و نگاهبانی از آن، با برنامه ریزی‌های درست و موشکافانه، شده اند.

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی گفت: چرخ روزگار، سرانجام کار خود را کرد و سرنوشت غم انگیزی برای کهن‌ترین و مهم‌ترین سنگ نگاره ایلامی کشور رقم زد تا بار دیگر بیننده نابودی یکی از ارزشمندترین یادمان‌های تاریخی و ملی کشور باشیم.

دیگر حتی نگاره‌های نقش برجسته کورنگون از نزدیک هم قابل دیدن نیستند

فعال میراث فرهنگی در فارس اضافه کرد: دیگر حتی نگاره‌ها از نزدیک و فاصله چند سانتی متری هم قابل دیدن نیستند و مرگ زودرس آن‌ها فرا رسیده و نسل ما بی گمان باید پاسخگوی آیندگان باشد.

گذشت زمان، رخنه عوامل طبیعی و بدتر از آن عوامل انسانی در یک دهه گذشته، انگیزه‌ای شده تا سنگ نگاره ایلامی کورنگون از چهره روزگار رخت بندد و چه غم انگیز و اندوهبار است از دست دادن یادگاری ملی که بیش از ۴ هزار سال دوام آورد تا به دست نسل ما از میان برود.

 پاسخ آیندگان را چگونه و به چه بهانه‌هایی خواهیم داد. یادمان باشد که روزی تاریخ، همه ما را داوری خواهد کرد و نیاید روزی که شرمنده تاریخ و آیندگان باشیم... .