پرويز شهبازي:
رفتن يا نرفتن "دربند" به اسكار برايم اهميت ندارد/ اين فيلم سياه‌زدايي مي‌كند
رفتن يا نرفتن "دربند" به اسكار براي من به عنوان يك كارگردان دغدغه و مسئله مهمي نبود.
به گزارش خبرنگار حوزه سينما باشگاه خبرنگاران، حاضر در محل نشست نقد و بررسي "دربند" اين نشست با حضور "پرويز شهبازي"(كارگردان)، "امير سماواتي"(تهيه كننده)، "پگاه آهنگراني"(بازيگر)، "بهرنگ علوي"(بازيگر) برگزار شد.
بنابراين گزارش؛ در ابتداي اين نشست، "پرويز شهبازي" گفت: من در بسياري از فيلم‌هايم از بازيگران شناخته شده استفاده نكردم، در اين فيلم به تبع آن از "نازنين بياتي" استفاده كردم زيرا "نازنين" بايد در طول داستان به عنوان قهرمان اصلي فيلم به تدري كشف مي‌شد اما در صورت استفاه از يك چهره شناخته شده اين اتفاق نمي‌افتاد.
وي افزود: براي مثال در فيلم سينمايي "نفس عميق" من در تيتراژ اول فيلم براي اولين بار در سينماي ايران بدون اينكه كسي متوجه شود اسامي بازيگران را ننوشته بودم چون نمي‌خواستم تماشاگر متوجه تركيب دختر و پسر فيلم شود و به نوعي مي‌خواستم آنان را غافلگير كنم.
وي ادامه داد: زيرا در صورت وجود بازيگران شناخته شده تماشاگر هر لحظه منتظر ورود قهرمان اصلي داستان است و اين امر كار من را سخت مي‌كرد، براي مثال براي خود من هم جالب بود كه در انتهاي فيلم "نفس عميق" چه اتفاقي براي "كامران" خواهد افتاد و در اين فيلم نيز در مورد "نازنين" در سكانسي كه در آشپزخانه صحبت مي‌كرد طبقه‌ي وسط تحصيلي خانواده را نشان مي‌دهد.
"شهبازي" ادامه داد: خود من نيز يك مقدار از جنبه‌هاي شخصيت را نمي‌شناسم و سعي مي‌كنم در طول تيپ را از شخصيت جدا كنم تا براي تماشاگر قابل شناخت باشد.
وي عنوان كرد: "بهرنگ" به عنوان سازنده فيلم تيپ است اما "سحر" و "نازنين" فقط شخصيت هستند.
با توجه به داستان مطرح شده اين فيلم كمي ملتهب بود اما از دادن تغييرت اساسي در آن پرهيز كرديم چون مي‌ترسيديم در زمان اخذ پروانه‌ي نمايش دچار مشكلاتي شويم، اين تغييرات جزئي بود و نگران‌كننده نبود.
"شهبازي" عنوان كرد: هنگام اخذ پروانه‌ي نمايش به ما گفته شد كه يكي از سكانس‌ها بايد حذف شود اما با توجه به آنچه كه در فيلمنامه بود ما فيلمبرداري كرديم و تغييري در آن نداديم، اين سكانس مربوط به آمدن "سحر" و "نازنين" از رستوران بود كه به ما گفتند بايد تا جايي كه پله‌ها را تميز مي‌كنند حذف شود اما حاضر به تغيير آن نشدم و گفتم نسخه‌ي معيار نسخه‌ي جشنواره فيلم فجر است. «دربند» در تقابل با «نفس عميق» نيست بلكه به نوعي در امتداد آن ساخته شده و «فريب قصه ما» از دل «نفس عميق» به وجود آمده است. اما آنچه كه در نفس عميق ديده‌ايم فضاي آن مقطع و يك چيزي در سطح جامعه جوان آن روزها بود كه اكنون ديده نمي‌شود.
وي با اشاره به انتخاب لوكشين‌ها گفت: من هيچ‌گاه لوكشين‌هاي پر زرق و برق را نمي‌پسندم و از نظر من 90 درصد فيلم‌هاي سينمايي ما از جنبه انتخاب لوكشين‌ها آسيب مي‌بينند. گاهي اوقات ديده مي‌شود كه يك فيلم به لحاظ داستاني، شخصيت‌پردازي و ديگر موارد فيلم قابل قبولي است اما از نظر انتخاب لوكشين‌ها صد درصد دچار اشتباه شده است. براي نمونه در صورت انتخاب خانه‌اي به جز آنچه در «دربند» ديده مي‌شود، خانه‌اي ديگري را انتخاب مي‌كرديم فضاي موجود در روند داستان را از دست مي‌داديم و به‌طور كلي از نظر من انتخاب لوكشين برخلاف كارگرداني و فيلم‌نامه‌نويسي شانسي است. اين نكته را نيز بايد بگويم؛ كه ما در يافتن نازنين شانس بزرگي را به دست آورديم.
وي در ادامه گفت: با توجه به اينكه نازنين يك دانشجوي رشته پزشكي است در صورت ترك خانه در شب اول همگان مي‌گفتند كه او آدم عقب‌مانده‌اي است. اما مي‌بينيم كه او در شب سوم خانه را ترك مي‌كند.
اين كارگردان با اشاره به نداشتن فيلمنامه در طول كار گفت: هنگام فيلمبرداري هيچ فيلمنامه‌اي در دستم نبود و به بازيگران نيز فيلمنامه ندادم، اما آنها را در موقعيتي قرار مي‌دادم كه با استفاده از برخي كلمات خاص كه روي آنها تاكيد زيادي داشتم به ديالوگ‌گويي بپردازند كه البته بازيگران گمان مي‌كردند كه اين ديالوگ‌ها براي خود آنهاست غافل از اين موضوع كه در واقع اين گفته‌هاي آنها به نوعي فيلمنامه اصلي بود.
پس با در نظر گرفتن اين موضوع مي‌بينيم كه فيلمبرداري «دربند» به جاي 40 روز، سه ماه طول كشيد و امير سماواتي بدون هيچ‌گونه مخالفتي اين مدت زمان براي فيلمبرداري را پذيرفت.
«شهبازي» با اشاره به دكوپاژ اين اثر گفت: ما هيچ چيز نوشته شده‌اي روي كاغذ به عنوان دكوپاژ يا فيلمنامه هنگام فيلمبرداري نداشتيم. البته فيلمنامه و دكوپاژ در دست عوامل پشت صحنه بود اما افراد جلوي دوربين هيچ چيز نوشته‌شده‌اي در دست نداشتند زيرا از نظر من دكوپاژ نوشته شده ضمن محدود كردن افكار كارگردان باعث جلوگيري از اتفاق افتادن حوادث پيش‌بيني نشده مي‌شود.
اين كارگردان در خصوص راه نيافتن «دربند» به اسكار گفت: هيچ‌گاه علاقه‌اي به صحبت كردن در خصوص اين موضوع نداشتم و رفتن يا نرفتن «دربند» به اسكار برايم مهم نبود البته بايد در نظر گرفت كه در اين مورد تهيه‌كننده بايد به گفت‌وگو بپردازد.
شهبازي با اشاره به انتقادهاي صورت گرفته به فيلم مبني بر سياه‌نمايي كردن از جامعه ايران گفت: اين يك اتهام است و من به شدت آن را رد مي‌كنم به شخصه از زبون‌گرايي و تحقير كشور در يك فيلم متنفر هستم و «دربند» نه تنها سياه‌نمايي نمي‌كند بلكه به سياه‌زدايي مي‌پردازد. به شخصه توقع دارم، هنگامي كه به تماشاي فيلمي از سينماي ايران مي‌نشيند يك فيلم منتقدانه و نه سياه‌گرايانه بپردازد.
وي با اشاره به شخصيت «نازنين» گفت: از نظر من «نازنين» اصلا شخصيت مثبتي نداشته و در زمان اعتماد «سحر» و واگذاري كليد خانه خود به او «نازنين» به كنجكاوي و بررسي وسايل او مي‌پردازد و به عبارتي او روحيه «فضولي» دارد. «نازنين» به نوعي باعث مرگ «فريد» و مهاجرت يك نفر شد و نمي‌توان گفت: كه حضوري تاثيرگذار ندارد.
«شهبازي» با اشاره به پايان‌بندي فيلم گفت: دو نسخه از فيلم ارايه شده يكي براي خارج از ايران كه سكانس پاياني را ندارد و يكي براي داخل كشور كه داراي سكانس انتهايي است زيرا به نظر من و «امير سماواتي» اين فيلم نياز به پايان‌بندي قطعي براي تماشاگر داشت.
وي ادامه داد: در سكانسي كه «نازنين» در دادگاه است مجبور به تغيير يك ديالوگ شديم اما در حال حاضر آنچه كه روي پرده است مورد قبول ماست.
وي با اشاره به دعوت شدن اين فيلم به جشنواره‌هاي مختلف خارجي عنوان كرد: قرار بود چند روز ديگر به جشنواره شيكاگو برويم اما من ايميل زدم و عذرخواهي كردم به چند جشنواره ديگر از جمله جشنواره «بوسان» و چند فستيوال آمريكايي و اروپايي و آسيايي دعوت شده‌ايم، اما به هيچ كدام از آنها نمي‌رويم زيرا علاقه‌مند به حضور در كنار مردم و تماشاي اين فيلم در كنار آنها هستيم.
«امير سماواتي» تهيه‌كننده در ادامه گفت: با توجه به شناختم از شخصيت «پرويز شهبازي» و نوع كارگرداني او حتي بدون در دست داشتن فيلمنامه نيز به او اعتماد كردم زيرا به نظر من كسي كه شناختي از كار خود دارد بهتر از فيلمنامه مي‌توان به او اعتماد كرد.
وي با اشاره به تبليغات «دربند» گفت: تبليغات اين فيلم راضي‌كننده نبود، شهرداري در يك مقطعي اين فيلم را ديد و آقاي خوراكيان، آقاي منبتي، آقاي رضا داد، در جشنواره فيلم فجر قول حمايت از فيلم را دادند، اما در دو، سه ماه گذشته گفتند اين فيلم را از ليست فيلم‌هاي حمايتي خارج كرديم و دليلشان براي اين كار نداشتن پول و بودجه بود.
«سماواتي» با اشاره به شرايط اكران در سينماي ايران گفت: شرايط اكران در سينماها اجازه پرواز به فيلم‌ها را نمي‌دهد و در صورتي كه يك فيلم بخواهد به فروش خوبي دست يابد برخي از پارامترها مانع از اين كار مي‌شود و به تعبير سينماي ما در حوزه اكران و نمايش سر برخي از فيلم‌ها را مي‌برد.
«پگاه آهنگراني» بازيگر اين فيلم در ادامه گفت: فيلمنامه اين اثر در اختيار ما نبود و به آن واقف نبوديم اما به شخصه به خاطر «پرويز شهبازي» و «امير سماواتي» به ايفاي نقش در اين كار پرداختم.
وي افزود: ما حتي در روند فيلمبرداري نيز، فيلمنامه را در دست نداشتيم اما رفته‌رفته با توجه به وقوع برخي حوادث بر سر اين شخصيت به آن علاقه‌مند شدم.
وي عنوان كرد: شهبازي در طول كار بسيار كمك مي‌كرد براي مثال در هنگام فيلمبرداري يك سكانس به ما مي‌گفت: اگر در چنين موقعيتي باشيد چه چيزي مي‌گويي و ما با توجه به راهنمايي‌هاي او به ديالوگ‌گويي مي‌پرداختيم.
«بهرنگ علوي» در ادامه گفت: من تجربه همكاري با شهبازي در «عيار 14» را نيز داشتيم و هنگام دعوت او از من براي كار در اين پروژه حاضر به همكاري با او شدم زيرا شهبازي شيوه كار خود را دارد. از فيلم «مسافر جنوب» تا «دربند» از بازيگران بازي‌هاي رئال و يكدستي گرفته است در طول كار ما هيچ فيلمنامه‌اي نداشتم و من اين موضوع را مي‌دانستم زيرا در «عيار 14» نيز در طول كار هيچ فيلمنامه‌اي در اختيار ما قرار نمي‌گرفت. اما او يك اشتياق و كنجكاوي در ما ايجاد مي‌كرد كه بستري براي ادامه كار مي‌شد.
گفتني است، اين نشست با 32 دقيقه تاخير آغاز شد.
لازم به ذكر است، نور استوديو به قدري كم بود كه باعث گله‌مندي خبرنگاران، عكاسان و تصويربرداران شد./
