صدای ماندگار؛

تاج اصفهانی اسطوره موسیقی ایران

«آتش دل» از جمله آثار ماندگار تاج اصفهانی است که گذشت زمان ارزش شنیدن آن را دو‌ چندان می‌کند

به گزارش خبرنگار حوزه موسیقی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛  استاد جلال‌الدین تاج اصفهانی در سال 1282 از پدری هنرمند و مادری درست‌کار پا به عرصه‌ی وجود نهاد. پدرش شیخ‌‌‌اسماعیل معروف به تاج الواعظین بود که تا حدی با دستگاه‌های موسیقی سنتی ایران آشنایی داشت.

تاج در ده‌سالگی نزد پدر و استادانی چون سید‌عبدالرحیم اصفهانی، نایب اسدالله،‌ میرزا حسین ساعت‌ساز، خضوعی، میرزا حسین ساغت ساز، حبیب شاطر حاجیبه‌ تلمذ کرد. به گفته‌ی کسانی که از نزدیک با او آشنایی داشتند تاج اصفهانی به اشعار سعدی علاقه داشت و گزیده‌هایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و در هنگام اجرای آواز به مناسبت زمان و محیط از آن اشعار استفاده می‌کرد.

وی از سال 1319 مثل اکثر هنرمندان زمان خود کار حرفه‌ای آوازش را از رادیو شروع کرد. در رادیو اصفهان به عنوان خواننده و سرپرست نوازندگان رادیو اصفهان فعالیت را به صورت جدی دنبال کرد.

تاج‌الدین اصفهانی در رادیو به اجرای برنامه‌هایی با تار اکبر‌خان نوروزی و برنامه‌ی آموزشی گوشه‌های دستگاه‌های موسیقی ایرانی پرداخت.

وی برای یادگیری بیشتر در حوزه موسیقی و آواز اصیل ایرانی به ارشاد و راهنمایی قطب السادات، ‌نزد شیخ خز‌علی راه یافت و پس از فروپاشی دستگاه شیخ، به رشت، تهران و اصفهان سفر کرد و مجدداً در اصفهان ساکن گردید.

از شاگردان تاج اصفهانی می‌توان به محمد‌تقی سعیدی، محمد‌رضا شجریان، حمید‌رضا نوربخش، علی‌رضا افتخاری، علیا صفر شاهزبدی، سید‌رضا طباطبایی کربکندی، مرتضی شریف، ناصر یزد خواستی، رضا قرنیان اصفهانی و معین اشاره کرد.

از آثار ماندگار زنده ‌یاد جلال‌الدین تاج اصفهانی آتش دل و اذان در دستگاه بیات ترک است از وی چند آلبوم با عنوان‌های به اصفهان رو، یاران زنده رود، اساتید کهن و... باقی مانده است.

وی در 13 آذرماه 1360 در اصفهان فوت کرده و در تخت فولاد به خاک سپرده شد.

استاد جلال‌الدین تاج اصفهانی هنرمندی است که به پیشرفت موسیقی آوازی ایرانی کمک زیادی کرده است. از معدود خوانندگان صاحب سبک تاریخ موسیقی ایران است که با گذشت سال‌ها از دست دادن این هنرمند فقید آثارش به همان کیفیت و سبک و برای هنر دوستان شنیدنی و پر اهمیت است.

علی‌اصغر شاهزبدی درباره‌ی استاد خود جلال‌الدین تاج اصفهانی می‌گوید: مهمترین ویژگی تاج اصفهانی این بود که اکثر تحریر‌های آوازهایش ابداعی بود. وقتی آثار صفحات و اجراهای رادیویی استاد تاج اصفهانی را با خوانندگان نسل گذشته‌اش مقایسه می‌کنیم به وضوح تفاوت میان تحریر‌های تاج را با آنها متوجه می‌شویم.

شاهزبدی معتقد است: ایشان همچنین بنیانگذار سبک آوازی تاج اصفهانی بودند. تاج مانند کسی آواز نمی‌خواند در واقع او تنها خواننده‌ای است که هرگز مانند کسی نخوانده و خواسته حرف خودش را در موسیقی آوازی ایران بزند.

محمد‌رضا شجریان در توصیف استاد خود تاج اصفهانی گفت: شادروان تاج مردی سلیم‌النفس و با ‌مناعت طبع بود وی هرگز در طول مدت زندگی‌اش به خاطر مال دنیا و مسائل مادی به کسی کرنش نکرد و به این خاطر مدح کسی را نگفت و از همه تعریف و تمجید می‌کرد و همه را با نام خیر یاد می‌کرد، شاید کسی به خاطر نداشته باشد که او حتی یک‌ بار از کسی گلایه کند و از کسی بد بگوید. استاد تاج همیشه از استادانش با احترام فراوانی یاد می‌کرد. با دوستانش با مهربانی و عطوفت رفتار می‌کرد. 

شادروان تاج در زندگی یک همسر اختیار کرد و همیشه از او به عنوان یک کد‌بانوی خانه‌دار مهربان و دلسوز که موجب و موجد گرمی کانون خانوادگی اوست نام برد. از تاج اصفهانی شش فرزند به ترتیب 4 دختر به نام‌های تاجی، پروین، هما و پروانه و 2 پسر به نام‌های همایون و جمشید به یادگار مانده است.

اکبر گلپایگانی از اساتید صاحب سبک آواز ایران درباره‌ی دلایل ماندگاری تاج اصفهانی گفت: وی یک هنرمند صاحب سبک بودند و همیشه وقتی از آثار ایشان صحبت می‌شود سبک‌شان قابل تعمد است. تاج اصفهانی در کار خودش استاد بود و جز و چند نفری بود که در کار خودش نابغه بود. ایشان به همراه آقایان کسایی و جلیل شهناز واقعاً نابغه بودند. این بزرگان حکم عتیقه برای موسیقی ایران دارند. یعنی با گذشت زمان ارزششان بیشتر می‌شود.

تاج اصفهانی به عنوان یک اسطوره در موسیقی ایران به حساب می‌آید. تنها خوانندگی، جلال‌الدین تاج اصفهانی را از هنرمندان دیگر ممتاز نکرده بلکه عشق به خدا، عشق به مردم باعث شده بود مردم همیشه او را حمایت کنند بویژه مردم اصفهان تعصب خاصی نسبت به این هنرمند داشتند و عشق به خانواده باعث شده بود ایشان علاوه به هنر از لحاظ اخلاقی هم متمایز از بسیاری از هنرمندان باشند.

حمیدرضا نوربخش از شاگردان تاج اصفهانی درباره استادش گفت: از کودکی تحت تأثیر آواز استاد تاج اصفهانی و این هنر را به شیوه‌ی ایشان آموختم.


انتهای پیام/
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.