سایه‌ی پدیده‌ای شوم بر پیکره‌ی کشور/ وجود تله‌ای بزرگ به نام فقر
فقر به عنوان يكي از مسائل اجتماعي، در وقوع انحرافات و افزايش ميزان آن به اندازه ای چشمگیر موثر است .بر اين اساس فقر انگيزه ی میل به انجام كجروي را افزايش مي‌دهد.
به گزارش خبرنگار حوزه جوانان و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان فقر،معضلی دیگر که این روزها گریبانگیر برخی از خانواده ها شده است. فقر را می توان نمودی از توسعه نیافتگی کشورها دانست که گاها مشکلات متعددی را در ابعاد گوناگون و مختلف برای جوامع به وجود می آورد.
در همین راستا پدیده فقر از سوی تمامی کشورهای جهان دارای اهمیت فراوانی است و مسوولان مربوطه برای از بین بردن یا کاهش وسعت آن برنامه‌های متعددی را ارایه و اجرا می‌کنند.
شايد در بررسی موضوع وجود فقر و نابرابری موجود در کشور را یکی از تلخ‌ترين مسایل اجتماعي افراد در چند سال اخیر برشمرد.
و این موضوع جای بسی تاسف دارد که در دنياي امروز كه پيشرفت های شگرفی در عرصه های مختلف برای مردم به وجود آمده است اين معضل نه تنها حل نشده كه فاصلة فقير و غني نسبت به اعصار پيشين، بيشتر نيز شده است.
فاصله ای که روز به روز افزایش می یابد و غنی را از فقیر جدا می کند، هرچند در برطرف شدن معضل فقر سازمان های متعددی از جمله بهزیستی ، کمیته امداد و ... وجود دارد اما جواب یک سوال همیشگی که در ذهن مخاطبان هک شده است پاسخی داده نشده است که چرا سازمان های مربوطه با تمامی امکاناتی که در دسترس دارند فکری اساسی برای ریشه کن کردن این مشکل در جامعه نمی کنند؟
**فقر شدید بی رحم ترین قاتل و مهم ترین علت رنج و درد
وجود فقر در میان خانواده ها را می توان ناتوانی دستیابی به یک حداقل استاندارد زندگی به حساب آورد یا به نوعی ناتواني انسان در برآورده ساختن حد كافي نيازهاي بنيادي خویش به منظور رسيدن به يك زندگي آبرومندانه دانست.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اقدامات مسوولان در دوره¬های مختلف، به شکلهای گوناگون جهت کاستن از فقر و محرومیت اقشار مختلف جامعه به نوعی سر وسامان یافته است.
اما علیرغم تمامی تلاشها ی صورت گرفته ، باز هم دیده می شود که پدیده فقر به صورت یک معضل همچنان به حیات خود ادامه می دهد. سازمان بهداشت جهاني در گزارشي كه در سال 1995 منتشر كرده است، فقر شديد را بي‌رحم‌ترين قاتل و مهم‌ترين علت رنج و درد در جهان می داند.
بدون شک فقر و نابرابري‌هاي اقتصادي از زمرة مهم‌ترين معضلات جامعه بشري است كه از جايگاه ويژه‌اي در بين ساير مسائل اجتماعي برخوردار است.
بررسی فقر در سه قلمرو درآمد،ثروت و قدرت
فقر می تواند به نوعی ناشي از وجود بحران‌هاي اقتصادي، سياست‌هاي اقتصادي داخلي و خارجي، و اجراي برنامه‌هاي تعديل برشمرد.
چراکه از نگاهی می توان گفت اجراي اين برنامه‌ها، كاهش درآمد، افزايش نابرابري، بيكاري و كاهش در پوشش نيازهاي اساسي و خدمات اجتماعي را به دنبال خواهد داشت كه هر كدام به تنهایی می توانند به طور مستقيم در میزان فقر به وجود آمده مؤثر باشد.
امان الله قرایی مقدم جامعه شناس در خصوص علل اجتماعي به وجود آمده در فقر می گوید: فقر عمدتاً شامل رشد جمعيت و مهاجرت است. اين دو پديده به شدت مي‌تواند يك جامعه را دچار فقر كند.
وی افزود: مهاجرت روستاييان براي اشتغال به شهرها، باعث رواج شهرنشيني در شهرها شده و پيامدهاي ناشي از آن گريبان‌گير شهرنشينان نيز خواهد شد.
این جامعه شناس عنوان کرد:بر اساس نتایج حاصل شده از انتشار آمار های مختلف میزان فقر مطلق خانوارها در مناطق روستایی بالاتر از مناطق شهری بوده است. میزان فقر نسبی روستایی، برخلاف انتظار، در سالهای 79-1377 بیش از میزان آن در مناطق شهری برآورد شده است.
وی با بیان اینکه نابرابری را در سه قلمرو درآمد، ثروت، قدرت و منزلت بررسی می‌کنیم افزود: این نابرابری در نهایت به طرد اجتماعی تبدیل می‌شود که ضرورتا ناشی از سیاست‌های اقتصادی نیست؛ بلکه می‌تواند از گسیختگی و چندپاره شدن جامعه به وجود آمده باشد.
**وجود فقر و مضلاتی که در پی آن به وجود می آید
فقر به عنوان يكي از مسائل اجتماعي، در وقوع انحرافات و افزايش ميزان آن به اندازه ای چشمگیر موثر است .بر اين اساس فقر انگيزه ی میل به انجام كجروي را افزايش مي‌دهد..
به طوری که بسیاری از جامعه شناسان معتقدند
درگير بوده ارتباط بين فقيران، گرسنگان و بي‌خانمان‌ها با سارقان، قاتلان، معتادان در حوزه‌هاي مختلف علمي از قبيل، علوم اجتماعي، اقتصادي و روان‌شناسي به نوعی اثبات شده است.
و در این میان آمار های بسیاری در خصوص رابطه ای دو سویه ما بین اعتیاد و فقر وجود دارد به عنوان نمونه بر طبق آماري كه در بين سال‌هاي 77-1371 انجام گرفت، اين نتيجه به دست آمد كه بين تغييرات نسبت خانوارهاي زير خط فقرنسبي و تعداد دستگير شدگان مرتبط با مواد مخدر همبستگي بالايي وجود دارد.
با اشاره به این که در اعتياد چهارعامل مهم وجود دارد سه عامل آن يعني فقر اقتصادي، بيكاري و فقر فرهنگي به شكلي با فقر و نابرابرهاي اقتصادي مرتبط هستند. زيرا فرد معتاد با گسترش اعتيادش، احتياج بيشتري به پول پيدا مي‌كند. به سبب آنكه كه از يك سو مصرف بالاي مواد مخدر اين نيازمندي را ايجاب مي‌كند.
**رسیدن به وضعیتی نگران کننده در عدالت اجتماعی
آنچه امروز اتفاق افتاده تنیدگی فقر و نابرابری‌های اقتصادی گسترده است که این موضوع از مرزهای نگرانی فراتر رفته و باید هشدار داد 10 سال آینده وضع ایرانیان روز به روز بدتر از اکنون می شود.
فقر محصول نظام اجتماعی است و یک پدیده طبیعی نیست و این نظام اجتماعی است که فقر را به وجود می‌آورد و آن را گسترش می‌دهد.
حسین راغفر استاد دانشگاه با بیان اینکه انقلاب اسلامی با هدف عدالت اجتماعی شکل گرفت ابراز عقیده کرد که ما امروز از این هدف فاصله گرفته‌ایم و به وضعیت نگران‌کننده‌ای رسیده‌ایم.
وی افزود: ممکن است در کلان‌شهرها به ظاهر آرامش حاکم باشد؛ اما هیچ ارزیابی و تحلیل درستی از وضعیت حاشیه‌ای کلان‌شهرها وجود ندارد در حالی که مساله بسیار جدی است.
این پژوهشگر با بیان اینکه از سال 84 تا کنون جامعه دچار تحولات اقتصادی عجیبی شده است که شواهد بسیاری درخصوص آن وجود دارد، اظهار کرد: طی 107 تا 108 سال گذشته که درآمد نفتی داشتیم، هم‌پای رشد قیمت نفت رونق اقتصادی نسبی ظاهری همراه با فساد ملایم اتفاق می‌افتد، اما دولت نهم و دهم این توازن را برهم زد و نه تنها رونق اقتصادی حاصل نشد بلکه با شدیدترین رکود دوران معاصر طی این هشت سال مواجهیم و به جای فساد ملایم فسادهای گسترده رخ داده است..
راغفر در ادامه با انتقاد از آنچه سلطه بانک‌ها و موسسات مالی بر اقتصاد ایران خواند اظهار کرد: امروز بانک‌ها نه تنها حل مساله نیستند بلکه خودشان مشکل اصلی و غده سرطانی اقتصاد ایران هستند؛ اقتصاد کشور در 60 سال گذشته گرفتار بیماری‌های ساختاری بوده اما سیاست‌هایی که اقتصاد ایران را به سمت جامعه بازاری پیش برد، باعث سلطه اقتصادی و روابط اجتماعی حاکم شد . متاسفانه این پارادایم سلطه نظام مالی اقتصاد کشور را به شدت تخریب کرده است و بانک‌ها مسئول اصلی بحران در اقتصاد هستند..
وی در ادامه به نتایج مطالعاتی درخصوص فقر در کشور اشاره و اظهار کرد: در سال 92 در حالی درآمد مردم کاهش یافته است که 56 درصد از کل درآمد ارزی 60 سال گذشته ایران در 8 سال دولت قبل اتفاق افتاده است. در واقع مردم علیرغم افزایش درآمدهای ارزی فقیرتر شده‌اند و البته باید گفت که آمارها هم سیاسی شده‌اند..
این پژوهشگر و استاد دانشگاه به شاخص فقر و گرسنگی نیز اشاره کرد و گفت: از سال 84 به بعد نسبت فقر و گرسنگی هم افزایش یافته است. فقر گرسنگی یعنی گروه‌هایی از جمعیت که کل مخارج غذایشان را نمی‌توانند تامین کنند؛ یعنی اگر می‌خواستند با همه درآمدی که دارند غذا بخرند با کمبود روبه‌رو می‌شدند و برای تامین مخارج دیگر ناتوان بودند.
راغفر ادامه داد: در سال 92 ، 5.6 درصد از کل جمعیت کشور دچار فقر گرسنگی هستند، البته وزارت بهداشت آمار سوءتغذیه را بالای 30 درصد اعلام می‌کند.
در پایان گفتنی است : بیشترین میزان فقر در ایران در سال 66 و پایین‌ترین درآمد ارزی کشور مربوط به سال 65 بوده است، همچنین در سال 84 پایین‌ترین میزان فقر را شاهد بودیم اما از آن سال به بعد فقر رشد می‌کند و در سال 92 بیشتر می‌شود.
انتهای پیام/
