شب دلهره آمیز و پراز ترس و نگرانی/ چهارشنبه ای که دیگر سوری نیست!

به گزارش خبرنگار کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ تمامی آیین ها و یادمان هایی که مردم ایران در هنگامه های گوناگون بر پا می داشتند و بخشی از آنها همچنان در فرهنگ این سرزمین پایدار شده است، با منش ، اخلاق و خرد نیاکان ما در آمیخته بود و در همه آنها، اعتقاد به پروردگار، امید به زندگی، نبرد با اهریمنان ، در قالب نمادها، نمایش ها و آیین های گوناگون نمایشی گنجانده شده بود. 

برخی رفتارهای خشونت آمیز و مغایر با عرف و منش جامعه نظیر آنچه که امروزه تحت نام چهارشنبه سوزی شاهد آن هستیم، در هیچ کدام از این آیین ها دیده نمی شود. بهتر است بگوییم، کسانی که با منفجر کردن ترقه و پراکندن آتش سلامتی مردم را هدف می گیرند، با تن دادن به رفتاری آمیخته به هرج و مرج روحی ، آیین چهارشنبه سوری را تحریف کرده اند.

باز هم روایتی از آخرین سه شنبه سال و آتشهایی که در غروب و شامگاه آن به پا می شود. بی شک روا نیست که برای مردم فهیم ایران از خطر آتش بگوییم و از لطمات انفجار به آنها توصیه هایی کنیم که معمولا به کودکان می‌شود؛ اما چه کنیم که با وجود تذکرات و هشدارهای امنیتی و پزشکی که هر ساله تکرار می شود و پخش صحنه های دلخراشی که در اثر بی توجهی به این توصیه ها رخ داده است؛ باز شاهدیم که هر ساله عده ای می سوزند، عده ای دچار نقص عضو می شوند و تعدادی هم متأسفانه به سال جدید نرسیده و سورخود خانواده شان به سوگ تبدل می شود.

به نظر می رسد بی توجهی به عواقب کار و تنها به فکر شور و لذت آنی بودن به اضافه اینکه همه هم مدعی اند کارشان بی خطر است و تدابیر لازم را اندیشیده اند؛ سبب می شود که این قصه پر غصه هر ساله تکرار شود. این نوشته برای کسانی است که در چهارشنبه سوری به دنبال سور و سُرُور می گردند و با تمام هشداها؛ همچنان اصرار دارند که از روی شعله های آتشی که به پا کرده اند پرش کنند و از صدای انفجاری که تولید می کنند لذت برند و مطمئن هم هستند که تمام جوانب کار را دیده اند و کارشان کاملا بی خطر است.

زردی من از تو، سرخی تو از من / مشکلاتتان را به آتش بدهید 

چهارشنبه‌سوری جشنی نیست که وابسته به دین افراد باشد و در میان پارسیان یهودی و مسلمان‏، ارمنی‏ها، ترک‏ها، کردها و زرتشتی‏ها رواج دارد.  واژه «چهارشنبه‌سوری» از دو واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته‌است و سوری که به معنی سرخ است ساخته شده‌است. آتش بزرگی تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه داشته می‌شود که این آتش معمولا در بعد از ظهر زمانی که مردم آتش روشن می‌کنند و از آن می‌پرند آغاز می‌شود و در زمان پریدن می‌خوانند: «زردی من از تو، سرخی تو از من» در واقع این جمله نشانگر یک تطهیر و پاک‌سازی مذهبی است. 

به بیان دیگر شما خواهان آن هستید که آتش تمام رنگ پریدیگی و زردی، بیماری و مشکلات شما را بگیرد و بجای آن سرخی و گرمی و نیرو به شما بدهد. 

در گذشته پس از پایان آتش‌افروزی، اهل خانه و خویشاوندان گرد هم می‌آمدند و آخرین دانه‌های نباتی مانند: تخم هندوانه، تخم کدو، پسته، فندق، بادام، نخود، تخم خربزه، گندم و شاهدانه را که از ذخیره زمستان باقی مانده بود، روی آتش مقدس بو داده و با نمک تبرک می‌کردند و می‌خوردند. آنان بر این باور بودند که هر کس از این معجون بخورد، نسبت به افراد دیگر مهربان‌تر می‌گردد و کینه و رشک از وی دور می‌گردد. امروزه اصطلاح نمک‌گیرشدن و نان و نمک کسی را خوردن و در حق وی خیانت نورزیدن، از همین باور سرچشمه گرفته‌است.

در این رسم دختران و پسران جوان، چادری بر سر و روی خود می‌کشند تا شناخته نشوند و به در خانهٔ دوستان و همسایگان خود می‌روند. صاحبخانه از صدای قاشق‌هایی که به کاسه‌ها می‌خورد به در خانه آمده و به کاسه‌های آنان آجیل چهارشنبه‌سوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول می‌ریزد. دختران نیز امیدوارند زودتر به خانه بخت بروند.

این آیین پرشکوه و تاریخی حال به گونه ای تغییر کرده که هرساله جان و سلامتی عده ای از افراد را مورد تهدید قرار میدهد و به دردسری عظیم و پرماجرا برای خانواده های امروزی تبدیل شده است.

دکتر رفیعی فر سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت شایعترین حادثه ای که در چهارشنبه سوري رخ میدهد را سوختگي درجه يك (سطحی) اعلام کرد و گفت: سوختگی های درجه دو (شدید) و درجه سه (شديدترين نوع سوختگي) نیزدر حوادث چهارشنبه سوری، زیاد دیده می شوند.

وی افزود: درد، تورم، تاول و قرمزي پوست ازمهمترین نشانه های سوختگی هستند. در میان نواحی مختلف بدن معمولا سوختگي دست از بقیه شایع تر است و پس از آن، سوختگی صورت و تنه. قطع عضو و عفونت ثانويه، دو عارضه خطرناک از میان عوارض زودرس سوختگی اند و اختلال اعصاب و روان، به ویژه افسردگی، یکی از عوارض دیررس سوختگي. اگر شدت سوختگي خیلی زیاد باشد، حتي گاهی ممكن است کار مصدوم به مرگ نیز بینجامد.

دکتر رفیعی فر افزود: اصابت ترکش هاي ناشي از انفجار مواد محترقه به چشم، باعث بروز آسیب هایی درناحیه پلک و چشم می شود و گاهی حتی به نابینایی می انجامد. مراجعه سريع به چشم پزشک، در صورت برخورد هر شيئي به چشم، شدت ضايعه را کاهش میدهد. درموارد خفيف، با انجام مراقبت هاي طبي يا انجام اعمال جراحي معمولا مي توان بينايي فرد را بازگرداند ولي متاسفانه در موارد شديد، گاهی چاره اي جز تخليه چشم باقي نمي ماند.

دکتر ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به اینکه بیشترین حادثه دیده های چهارشنبه سوری سال گذشته مربوط به تهران وشیراز بودند گفت: یکی ازتلخ ترین روزهای سال چهارشنبه سوری است که افراد از نواحی مختلف دچار آسیب و سوختگی های وسیع می شوند به طوریکه گاهی مادام العمر کارای شان را تغییر میدهند. توصیه ما این است که این روز را با شادی های امن و غیرمخاطره آمیز سپری کنند.

وی با اشاره به آمار حادثه دیدگان چهارشنبه سوری در سال گذشته که 407 تن مجروح، 3تن فوتی، 22مورد قطع عضو، 2مورد تخلیه چشم بودند افزود: ازآنجاکه مجبور به آماده باش هستیم همواره برای این شب آماده ایم و امیدواریم امسال به نسبت سال های قبل هیچ آسیبی افراد را تهدید نکند یا اینکه این آسیبها به حداقل برسد.

چهارشنبه سوری نیاز به آگاهی دارد نه اولتیماتوم / بدون فرهنگسازی، همون آش و همون کاسه

رفیعی فر بابیان اینکه والدين در پيشگيري از حوادث چهارشنبه سوری، نقش مهمي دارند، گفت: پيشگيري از حوادث تلخی مانند حوادث چهارشنبه سوری، مستلزم ارتقای فرهنگ ايمني است. بسیاری از والدين، بدون آگاه سازی و آموزش مناسب فرزندانشان،سعی می کنند با توسل به زور و اجبار، آنها را از كاري منع یا به کاری ترغیب كنند ولی این شیوه معمولا با شکست همراه است.

وی ادامه داد: آگاه سازی و آموزش نوجوانان و جوانان ضرورت دارد و در روند این آگاه سازی بايد به شخصيت آنها احترام گذاشت و ازجريحه دار کردن غرورشان پرهیز کرد. راه ایمنی از آموزش می گذرد و پیش شرط آموزش،آگاهی است. آگاهی از خطرهای چهارشنبه سوری و شیوه مقابله با این خطرها احتمال بروز حوادث تلخ را در آخرین ماه سال کاهش می دهد.

سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت در خصوص نقش رسانه ها در این خصوص گفت: نقش رسانه ها در کاستن از حوادث تلخ چهارشنبه سوری، انکارناپذیر است. اگر رسانه هادر طول سال، در امر آگاهی بخشی و آموزش به خوبی ایفای نقش کنند، احتمال بروزحوادث مرگبار در این ایام کاهش می یابد.

وی افزود:وجود يك كپسول آتشنشاني پودري در حوالی محوطه ای که در آن آتش روشن کرده اید، خاموش کردن آتش پس از ترک محل، عدم نگهداری وسایل محترقه مانند ترقه ها در خانه، خودداری از انداختن کپسول و اسپری حشره کش در آتش (چرا که این ظروف به علت دارا بودن خاصيت انفجاري، ممکن است ذرات را به سمت خودتان پرتاب کنند و به چشم هایتان آسیب برسانند.) و.. از جمله مواردی هستند که رعایتشان بسیار در کاهش خطرات می تواند موثر باشد.

حواستان به فرزندانتان در این روزهای پایانی سال و نزدیک به چهارشنبه سوری باشد،سعی کنید مراقبت بیشتری از آنان به عمل آورید و نگذارید جان خود را به خطر بیندازند. امیدواریم امسال، زیبایی این رسم کهن ایرانی با انجام کارهای خطرناک و استفاده از وسایل خطرناک آتشبازی خراب نشود.

گزارش ازمحیامعصومی

انتهای پیام/