توفیق مداحی برای اهل بیت (ع) از برکات الهی است

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، ماه محرم و صفر که از راه می رسد، مداحان اهلبیت(ع) دغدغه این را دارند تا بخوبی بتوانند عامه مردم را با زندگانی امام حسین(ع) آشنا کنند.

پاسخ بسیاری از پرسش ها و شبهات مردم در اشعاری است که مداحان در مجالس مختلف می خوانند.در این بین به سراغ یکی از مداحان اهواز رفتیم تا بیشتر با این حرفه مقدس آشنا شویم.

سین: خودتان را معرفی کنید

بسم الله الرحمن الرحیم، مهدی ملاپور هستم، ولی از کودکی مرا با نام مستعار یاسین می شناسند، متولد 18 مرداد 1357 و دارای مدرک کارشناسی حقوق از دانشگاه آزاد اهواز

سین: از چه سنی شروع کردید به مداحی؟

از سال 72 و 15 سالگی توفیق یافتم در محضر آقا اباعبدالله الحسین(ع) و ائمه اطهار سلام الله علیها نوکری کنم.

سین: چگونه وارد مداحی شدید؟

وارد شدن به عرصه مداحی تماما از برکات الهی است و اگر این لطف و رحمت خداوند نبود قطعا مسیری در این وادی برای بنده فراهم نمیشد، من تا قبل از سال 72 هیچگاه به مداح شدن فکر نمیکردم و اصلا حتی در خلوت خودم هم بیاد ندارم که مداحی کرده باشم، ولی علاقه عجیبی به روضه های استاد معظم حاج صادق آهنگران داشتم وبعضی اوقات که موقعیت فراهم میشد یک نوار کاست از روضه ایشان که متعلق به برادرم بود و زمان رفتن به جبهه فراموش میکرد ضبط صوتش را در اتاقش بگذارد، گوش میدادم.
قبل از دهه اول محرم سال 72 بود که در کتابخانه مسجد حاج علوان نشسته بودم که کتاب نوحه های قدیمی بوشهری نظرم را جلب کرد و شروع کردم به زمزمه کردن اشعار آن.
دوستانم به نام های سید کمال الدین بزاز جزایری و غلامرضا احمدی که متوجه زمزمه های من شدند به من گفتند تصمیم داریم محرم امسال در مسجد سلمان فارسی که در نزدیکی محله سکونت صائبین قرار دارد و در ایام محرم فعالیتی ندارد مراسم عزاداری برپا کنیم و از تو میخواهیم مداحی آنجا را بر عهده بگیرم و همز نمیدانم که پیشنهاد آن ها را قبول کردم و چنین شد که مفتخر به نوکری امام حسین (ع) شدم و اباعبدالله مدال نوکری را برگردنم انداخت و از آن سال تاکنون به لطف و کرم ایشان از این دستگاه جدا نشده ام.

سین: از امام حسین(ع) چه می خواهید؟

نمی توانم از حضرت سیدالشهدا(ع) چیزی بخواهم چون چیزی باقی نمانده که به بنده روسیاه و سراپا تقصیر نداده باشد، فقط نگرانم این هستم که این روسیاهی مانع این شود که مولا حسین(ع) این نوکری را از این حقیر بپذیرد، اگر بتوانم روزی سر به درگاه با عظمتش بلند کنم از ایشان می خواهم این نوکری را هرچند قلیل از من قبول کند.

سین: کدامیک از اشعارتان را بیش تر دوست دارید؟

بنده چیزی ندارم که شایسته حتی ارادتمندان آن حضرت باشد و بعضا اگر توفیقی می شود و دست و پا شکسته شعری می گویم آن بزرگوار است که باید این مسائل را بپذیرد.

سین: اساتید شما چه کسانی بودند؟

اولین استاد من آقای سید کمال الدین بزاز جزایری که این توان را در من ایجاد کردند تا بتوانم باور کنم که می توانم مداحی کنم، همچنین آقای غلامرضا احمدی که در این راه برایم زحمت های زیادی کشید، همچنین پای منبرهای خیلی از بزرگان کسب فیض کردم که هرکدام به نحوی در یادگیری من موثر بودند.

سین: تأثیر شعر خوب در امر مداحی چیست؟

به نظر این بنده حقیر انتخاب شعر خوب یکی از وظایف اولیه مداح است، چراکه خیلی اوقات این لسان شعر است که در مخاطب اثرات معنوی، اعتقادی و البته احساسی دارد.
شعر خوب باید چند ویژگی اساسی داشته باشد:
1) معرفتی باشد، یعنی معرفت مخاطب را بالا ببرد، چرا که اگر مداح نتواند در جلسه ای حداقل یک نکته به معارف مستمع اضافه یا یادآوری کند در حق وی جفا کرده است.
2)باید مودب باشد، در لسان شعر همیشه باید حواسمان باشد که درباره چه کسی سخن می گوییم، عظمت اهلبیت عصمت و طهارت نباید در لغت خدایی ناکرده نادیده گرفته شود.
3)اگر میخواهیم احساسی شعر بگوییم باید مراقب باشیم حرفی نزنیم که در ذهن مخاطب نعوذ بالله حضرت را در مقابل دشمن کوچک جلوه دهیم.
4)انگیزشی باشد، یعنی در مخاطب روحیه حماسه ایجاد کند و پس از شنیدن اشعار روح دلاورمردی و مردانگی دمیده شود و احساس قدرت کند و که می تواند در رکاب امام زمانش سربازی کرده و روحیه انتقام از دشمنان اسلام در وجودش شعله ور شود.

سین: کدامیک از منبری های بزرگ را می شناختید؟ و احیانأ با آن ها منبر هم داشته اید؟

این حقیر توفیق بهره مندی از منبر خیلی از بزرگان مداحی کشور را داشته ام و از تجربیات آن ها بهره برده ام و دست همه این عزیزان هستم، ولی یاد ندارم که تاکنون جاییکه یکی از بزرگان در حال خواندن هستند من هم در کنار ایشان خوانده باشم، اگر هم توفیقی نصیب این حقیر شده که در محضر پیرغلامان و اساتید بخوانم قطعا با کسب اجازه از آن ها بود.

سین: از خود چه به یادگار گذاشته اید؟

این حقیر هنوز مشغول کسب فیض از بزرگان هستم و خود را لایق اینکه چیزی از خود به یادگار بگذارم نمی دانم، اگر هم کارهای کوچکی انجام شده همگی به لطف پروردگار بوده و دعا کنید از این بنده سراپا تقصیر پذیرفته شود.

سین: راجع به شور خوانی بگویید؟

همانطور که قبلا هم عرض کردم، به گفته بزرگان و اساتید گرامی زمانی یک شور در مجلس امام حسین(ع) تداعی پیدا می کند که همراه با شعور باشد.

سین: در مورد سبک هایی که به صورت تقلیدی از روی خوانندگان غربی و همراه با عیا می باشد چه نظری دارید؟

این سوال کاملا تخصصی است و نباید با نگاه احساسی به آن نگریست، من منکر این نیستم که عده ای در انتخاب بعضی سبک ها خوش سلیقگی به خرج نداده اند، ام مبه نظر این حقیر در انتخاب سبک باید چند اصل اساسی مدنظر گرفته شود:

1)شان اهلبیت علیهم السلام و شئونات جلسات این بزرگواران باید اهم بر مهمات باشد.
2)نوع جلسه و مخاطبین حاضر در جلسه مدنظر گرفته شود، فرقی ندارد قدیمی انتخاب می کنی یا جدید، مراقب باشیم مردم را از مجالس عزاداری امام حسین(ع) فراری نکنیم.

سین: برای کدام روضه ها بیش تر می سوزید؟

خدا را گواه می گیرم که سوختن و گریستن برای اهلبیت علیهم السلام رزق و رحمت الهی است، باید دعا کنیم تا این بزرگواران ما را در اشک ریختن برای اهلبیت یاری کنند، راستش را بخواهید اگر توفیق بدهند من دلم می خواهد برای ائمه ای که کمتر مجلس می گیرند عرض ادب کنم.

سین: آیا به چشم خود کرامتی از اهل بیت علیهم السلام دیده اید؟ برای ما بگوئید

زندگی ما مملو و سرشار از کرامت اهلبیت علیهم السلام است، مگر می شود به دور از مرحمت ایشان اصلا نفس کشید؟

سین: برای مداحان چه نصیحتی دارید؟

اول به خودم عرض می کنم که همیشه سعی کنیم در این راه یک استاد داشته باشیم، گرفتار نفس و غرور نشویم، حواسمان باشد چه کسی اجازه نوکری به ما داده است، خدایی نکرده نمکدان شکن نباشیم.

سین: برای بانیان هیأت چه نصیحتی دارید؟

بانیان هیئت ها نور چشم من و پرچم دار خدمت برای ارباب بی کفن هستند، از منیت فاصله بگیرند.

سین: از شهدای کربلا کدامیک را بیش تر دوست دارید؟

مگر می شود روسیاهی مثل من بگوید کدامیک از ستارگان آسمان با عظمت کربلا را دوست دارد؟
ای کاش بشود بجایی برسیم که آن ها ما را دوست داشته باشند و ما را انتخاب کنند.

سین: کدامیک از شعرای آئینی را بیش تر دوست می دارید؟

همه کسانیکه در راه خدمت به سیدالشهدا حرکت میکنند انتخاب شده خود حضرت و تاج سر ما هستند، بنده حقیر توفیق شاگردی در محضر حاج احمد سمیع و حاج ابراهیم سنایی را داشته ام و البته دیگر بزرگان هم بوده اند.

سین: توصیه شما به شاعران آئینی؟

در ارائه اشعارشان به مداحان دریغ نکنند و به مداحانی که تمایل دارند شعر بگویند کمک کنند.

سین: پیرغلام یعنی چی؟

از نظر من هرکس یک روز زودتر از در دستگاه امام حسین(ع) وارد شده و خدمت کرده برای من پیشکسوت است و احترامش برای بنده لازم و او که محاسنش را در این راه سپید کرده تندیس و نماد احترام است.

سین: چقدر اشعار ما درخور امام حسین (ع) و اهل‌بیت (ع) است؟

این سوال را باید از خود وجود مقدس اهلبیت(ع) پرسید و اگر بخواهم در این خصوص ابراز نظر کنم می گویم اگر تمام عالم را در طبقی قرار دهیم و تقدیم ایشان کنیم گوشه ای از خاک عبای آن معظمین هم نیست.

سین: فکر می کنید چرا الان مداح ها به حرف بزرگ ترها گوش نمی کنند؟

من اینگونه فکر نمی کنم، حال اگر هم کسی پیدا شده و این کار را انجام می دهد نمی شود پای بقیه نوشت.
سین: به نظرتان مناجات خوان کم داریم؟

متاسفانه بله، خب با توجه به کثرت مداحی های زیبا که غالبا قابل توجه هستند افرادی که به سمت مداحی می آیند بیشتر تمایل دارند به آن ها بپردازند و البته این شکل مداحی مداحان جوان ما را تنبل می کند و کمتر مایل هستند که به سمت مناجات خوانی و روضه خوانی بیایند.

سین: نظر شما درباره مسجد رفتن و ارتباط هیئتی ها با مسجد چیست؟ به نظر می آید این ارتباط کم رنگ است؟

متاسفانه این مقوله وجود دارد، هرچند در برخی جاها این مطب کمتر با بیشتر به چشم می خورد ولی اصل قضیه انکارناپذیر است و البته ریشه این ماجرا به دوره زیاد دوری بازنمیگردد و در دهه 80 این موضوع اتفاق افتاد، فقط خواهش من این است که مداحان عزیز هیاتی های بزرگوار را تحت هیچ شرایطی مساجد را رها نکنند و هیچگاه جمله حضرت امام راحل (ره) را فراموش نکنند که می فرمود: " مساجد سنگر هستند"

سین: ظاهر مداح چقدر اهمیت دارد؟

نظر شخصی ام را می گویم، زیاد دیده ام که بعضی مداحان لباس های ویژه ای می پوشند، ولی من به این لباس ها زیاد توجه نمیکنم و اعتقاد دارم مجلس اهلبیت(ع) همه یک شکل هستند و حتی تمایلی ندارم هرگونه لباسی حتی عبا روی دوشم بیاندازم، هرچند پوشیدن عبا خود لیاقتی می خواهد که قطعا این خقیر ندارم.

سین: آیا گرفتن پول برای روضه‌خوانی اشکال دارد؟

از نظر بنده پول گرفتن فی نفسه اشکالی ندارد، ولی آنچه که به جامعه مداحی آسیب می زند شرط کردن برای گرفتن پول است.
وظیفه ما مداحی برای سیدالشهداء است، اگر کسی به وسع خودش صله داد قبول کند؛, اگر هم نداد جای اعتراض ندارد چون هدف مداح معامله نیست که حتی انتظار داشته باشد ارباب بی کفن ما صله پرداخت کند.

سین: به نظر شما عزاداری امام حسین(ع) باید چه ویژگی داشته باشد و هیئت خوب چه هیئتی است؟ چگونه می توانيم برای امام حسين (ع) عزاداری كنيم؟

عزاداری برای امام حسین (ع) فقط یک مراسم عزاداری نیست، بلکه یک فرهنگ و یک اعتقاد است، یک خط فکری دینی، شاید بشود گفت یک مراسم سیاسی عبادی است.

در این مراسم هرکس هرکاری می تواند انجام دهد، نشستن گوشه از مسجد یا حسینیه به بهانه داشتن اخلاص که کار صحیحی نیست.
در این چندسال اخیر در مسیر اربعین حسینی تا کربلا این حرکت بسیار به چشم میخورد ولی کافی نیست، باید بیشتر بشود باید همه در صحنه باشند و از هیچ پیز برای فرهنگ عاشورا دریغ نشود.

سین: هیأت‌ها چگونه می‌توانند در مقابل نفوذ فرهنگی سد ایجاد کنند؟

اینجا همان شور با شعور معنا می شود، شور حسینی داشتن یعنی همان ولایتمدار بودن، یعنی آگاه بودن از وظیفه مسلمان و شیعه بودن، شور حسینی داشتن یعنی باید بدانند حضرت زهرا(س) اولین شهیده و فدایی راه ولایت است و دم زدن از ایشان یعنی پیرو راه ایشان بودن.
اگر به این معرفت برسیم هیاتها یکی از مستحکم ترین پایگاه های دینی در مقابل نفوذ دشمن خواهد بود، البته به شرط کنار گذاشتن برخی اختلافات بین بعضی افراد، بعضی لجبازی ها و اختلافات سلیقه ای که اصلا در شان هیاتی ها و عزاداران اباعبدالله الحسین(ع) نیست.

سین: آفت‌هایی که هیئت‌های کنونی را تهدید می‌کند، کدام‌ هستند و چگونه می‌توان بر آن‌ها فائق آمد؟

آگاهی نداشتن از مسائل و جریان های پیرامون، مطالعه نداشتن، گوش به فرمان مراجع نبودن، نشناختن برنامه های دشمن در جهت نفوذ به هیات ها و... این ها برخی از آفت هایی است که اگر هیاتی ها یا مداحان به آن ها توجه نداشته باشند می تواند یک هیات را ار مسیر ولایت جدا کرده و همان می شود که شهید مظلوم بهشتی می فرماید: مواظب باشید که در راه خدا بسوی جهنم خدا پای نگذارید، که بحمدالله در هیات های ما این موارد بسیار نادر است و همه سعی در راه شعور حسینی داشتن هستند.

سین: هیئت‌ها چگونه می‌توانند پرده از نقشه‌ دشمن در تحولات روز بردارند؟ چگونه می‌توانند در برابر نفوذ فرهنگی دشمن، سد ایجاد کنند؟

توصیه من به رفقای هیاتی این است که همیشه در مجالس از سخنرانان قوی و توانا استفاده کنند، وقتی مجلس شروع می شود خودتان پای منبر بنشینید و دنبال این نباشید که فقط از سخنرانان بعنوان گذر زمان استفاده کنید تا جمعیتی جمع شود و بعد به سراغ سینه زنی بروید.
در مداحی فرصت برای روشنفکری بسیار محدود است، ولی دست سخنرانان در این بصیرت افزایی باز است، لذا به مدت زمانی که به سخنرانان می دهید اهمیت دهید و برای خود و دیگران فلسفه قیام امام حسین(ع) را تبیین کنید.

سین: نقش مداحان در جذب جوانان و هدایت آنان به سمت معارف اسلامی به چه میزان است؟ چه اقداماتی باید در این راستا صورت گیرد؟

شخصیت مداح فقط در قالب یک مجلس نیست و کسی که توفیق مداحی پیدا می کند باید بداند در خانواده اش، در کوچه و خیابان هم مداح است، این آبرویی که است اهلبیت(ع) به او عطا کرده اند و باید حرمت این آبرو را حفظ کند.
مردم به واسطه اهلبیت (ع) است که به یک مداح احترام می گذارند و اگر مثلا اخلاق یک مداح خوب نباشد معلوم است هنوز جایگاه مداحی خود را ندانسته است.همین حرمت هاست که باعث می شود مردم به حرف های یک مداح توجه کنند و در خیلی جاها من دیده ام بعضا بیشتر از حرف یک روحانی به وی توجه میکنند.
فلذا این یک فرصت معنوی است، مداح نه تنها در انتهاب اشعارش باید دقت داشته باشد، بلکه در کلام و رفتارش و حتی در روضه خوانی این موقعیت برایش فراهم است در بین اشک و ناله مستمعین یک نکته معرفتی مطرح کند که البته تاثیرش انکارنشدنی است، و اینکه می گویم یک مداح همیشه باید یک استاد داشته باشد یک دلیلش این است که بتواند این نکات را از وی کسب فیض کند و نکند حرفی بزند که سندیت نداشته باشد.

سین: نقش مداحان در دعوت جوانان به پرشور بودن هیئت های امام حسین(ع) چیست؟

مداح باید برای مداحی اش وقت بگذارد،باید زحمت بکشد چون دیده ام بعضی رفقا حنتی زحمت نوشتن اشعارشان را هم نمی کشند و از روی تلفن همراه می خوانند.
اگر یک مداح روی اشعارش کار کند، مجلس شناس باشد، در انتخاب سبک دقت کند، اخلاق نیکو داشته باشد، اهل مطالعه باشد و بتواند سوالاتی که برای مردک ایجاد می شود را پاسخ دهد، مردم هم به همینواسطه به وی اعتماد می کنند و این اعتماد می تواند این فرصت را برای مداح فراهم کند تا مطالب معرفتی را بیان کند و این مطلب را برای رفقای مداحم تاکید می کنم که یک مداح نتواند معارف مستمعش را بالا ببرد در حق وی کوتاهی کرده است.
یک مداح نباید کارش صرفا بیان احساسات و عواطف باشد، البته این یک بعد مداحی است که باید همیشه مدنظر باشد، اما هنر مداح این است که در کنار به اوج رساندن احساسات مواظب اعتقادات نیز باشد.

در پایان از شما خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان اهواز که تلاش می کنید مردم را با اهلبیت(ع) آشنا کنید و مرج فرهنگ و واقعه عاشورا هستید سپاسگزارم و از خوانندگان محترمتان می خواهم برای بنده حقیر دعا کنند.

گزارش از ملیحه گریزی نسب

انتهای پیام/