فاصله زمین تا آسمان بهداشت و درمان کودکان قبل و بعد از انقلاب/ مادران و نوزادانی که در لحظه شیرین تولد جان می‌دادند

پس از پیروزی انقلاب مطابق مصوبات شورای انقلاب، بیمارستان‌های وابسته به جمعیت هلال احمر، سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی و بیمارستان‌های وابسته به بنیاد‌ها به وزارت بهداری و بهزیستی منتقل شدند و در سال ۶۴ به منظور استفاده مطلوب و هماهنگ از امکانات پزشکی کشور در جهت تأمین و تعمیم بهداشت و درمان و بهزیستی و آموزش و پژوهش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکیل شد و به موجب این قانون کلیه اختیارات وزیر بهداری و بهزیستی و آن قسمت از وظایف و اختیارات وزیر فرهنگ و آموزش عالی که در ارتباط با امور بهداشت، درمان، آموزش و پژوهش پزشکی بود به وزیر این وزارتخانه محول شد.

بهداشت یکی از دستاورد‌های مهم بوده که بعد از انقلاب اسلامی رشد چشمگیری داشته است و اصلا قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست، درحالی که بسیاری از روستا‌ها و بعضی از شهر‌ها و حتی کلان شهر‌ها از موقعیت بهداشتی اولیه و دارو در مضیقه بودند، امروزه در دورافتاده‌ترین روستا‌ها نه تنها امکانات بهداشتی ارتقا پیدا کرده است بلکه با راه اندازی خانه‌های بهداشت و رشد اورژانس در صورت نیاز بالگرد برای انتقال بیماران به شهر اعزام می‌شود.

این دستاورد‌ها در شرایط آرامی مانند زمان پهلوی نبوده بلکه در شرایط تحریم و فشار و جنگ به دست آورده شده است و بیشتر این دستاورد‌ها با تکیه بر نیرو‌های بومی و داخلی بوده نه تکیه بر نفت و فروش خام این سرمایه پرارزش کشور و مقایسه عربستان و امارات به ایران مانند فرزندی است که ارثیه‌ هنگفتی به او رسیده و او بدون هیچ مانعی در حال خرج کردن است.

شبکه بهداشت در دولت یازدهم تشکیل شد که معاون بهداشت وزارت بهداشت، تکمیل این شبکه بهداشتی درمانی در مناطق شهری و افزایش دسترسی مردم به خدمات را مهم‌ترین دستاورد‌های حوزه بهداشت معرفی می‌کند.

وضع اسفناک بهداشت در ایران نسبت به کشور‌هایی فقیر

ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت گفت: آمار و جزئیات شاخص‌های بهداشتی و درمانی قبل از انقلاب، بر اساس داده‌هایی است که مسئولان آن زمان جمع‌آوری کرده‌اند و بر اساس این امار‌ها در سال ۵۵ فقط ۵۱ درصد مردم ایران به آب بهداشتی سالم دسترسی داشتند، اما در همان هنگام این درصد برای کشور ترکیه، الجزایر و لیبی به ترتیب ۶۸، ۷۷ و ۸۷ درصد بوده و در کشور‌های توسعه‌یافته نیز این رقم نزدیک به ۱۰۰ درصد بوده است.

حریرچی با اشاره به رشد میزان امید به زندگی در ایران در سال‌های پیش از انقلاب گفت: در حالیکه میزان امید به زندگی در بسیاری از کشور‌ها مانند آمریکا و انگلیس ۷۲ سال، در ژاپن ۷۴ سال، در اتحاد جماهیرشوروی ۶۸ سال و در کوبا ۷۰ سال بوده است، بنابراین بر آمارها، شاخص امید به زندگی ایران در آن زمان وضعیت چندان مناسبی نداشته است.

حریرچی با بیان اینکه ما در سال‌های قبل از انقلاب شاهد اختلاف شدیدی میان مناطق مختلف، روستا و شهر و دهک‌های مختلف ثروتی و سوادی بودیم، ادامه داد: خوشبختانه این اختلافات به طرز قابل توجهی در بعد از انقلاب کاهش یافته است. توانستیم میزان مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های عفونی، مادران، نوزادان و تغذیه‌ای، تصادفات و حوادث را طی چند دهه اخیر، کاهش دهیم. هر چند که در زمینه پیشگیری از تصادفات هنوز به نقطه ایده‌آل نرسیده‌ایم.

نبود بهداشت کودکان را به کام مرگ می‌کشاند

حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به شاخص‌های بهداشتی و درمان در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی، اظهار کرد: پیش از انقلاب سالانه ۱۰ تا ۱۱ هزار نوزاد به علت ابتلا به کزاز نوزادی در کشور جان خود را از دست می‌دادند و سالیانه از جمعیت ۳۰ میلیون نفری ایران، ۳۵ هزار کودک زیر پنج سال فوت می‌شدند.

وی با بیان اینکه در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، بروز بیماری‌های واگیر هم یکی از مسائل اصلی کشور بود و قسمت عمده مرگ‌ومیر‌ها در کشور ناشی از بیماری‌های واگیر و بیماری‌های ناشی از زایمان، حاملگی بود، گفت: ادامه چنین مسائلی می‌توانست عوارض وحشتناکی را برایمان به دنبال داشته باشد، در آن زمان میزان مرگ‌ومیر نوزادان زیر پنج سال‌ ۱۷۴ در هر ۱۰۰۰ نفر بود؛ یعنی از هر پنج کودک ایرانی یک نفرشان تا پنج سالگی فوت می‌کرد، در حالی که اکنون خوشبختانه این رقم به ۱۵.۶ کاهش یافته که رقم بسیار مهمی است.

مادران و نوزادانی که در لحظه شیرین تولد جان می‌دادند

پیش از انقلاب از نظر سوء تغذیه با مشکل رو به رو بودیم و سوءتغذیه بیداد می کرد و آمار مرگ و میر مادران باردار و کودکان بالا بود، در سال ۵۶ از هر ۱۰۰ هزار تولد زنده ۲۷۴ مادر فوت می شدند و ۱۸۷ کودک زیر پنج سال در هر هزار تولد زنده جانشان را از دست می‌دادند.

وی تصریح کرد: مرگ و میر مادر و نوزاد قبل از انقلاب به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۲۴۵ مرگ به ثبت رسیده و هم اکنون به زیر۲۰ مرگ کاهش یافته است البته باید تلاش کنیم که مرگ و میر مادران و کودکان را نسبت به گذشته کاهش دهیم.

پوشش ۱۰۰ درصدی واکسیناسیون در کشور

قبل از انقلاب، کودکان و افراد زیادی جان خود را به علت بیماری‌های واگیر و غیر واگیر از دست می‌دادند به همین سبب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۱۳۶۲ طرح توسعه ایمن سازی کشور را تهیه و تاکنون گام‌های مؤثری را برای اجرای این طرح برداشته که یکی دیگر از دستاورد‌های مهم انقلاب محسوب می‌شود.

حریرچی با بیان اینکه پوشش واکسیناسیون در سطح کشور به رقم ۱۰۰ درصد نزدیک شده است گفت: ۱۲ نوبت واکسیناسیون خانه به خانه فلج اطفال برای شش میلیون کودک زیر پنج سال یکی دیگر از اقدامات ما در این دوره از وزارت بهداشت بوده است.

وی افزود: در حال حاضر ما جزو کشور‌هایی هستیم که توانسته‌ایم بیماری فلج اطفال را در کشور ریشه کن کنیم. واکسیناسیون تکمیلی سرخک و سرخجه نیز برای ۲ میلیون کودک ۹ تا ۱۵ ماهه انجام شده است.

کاشت حلزون ۵۰ میلیونی به صورت رایگان برای کودکان ایرانی

سعید محمودیان، رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه میانگین کشوری کم شنوایی در نوزادان ایرانی ۲.۷ به ازای هر هزار تولد است افزود: در سال ۹۶ از تعداد یک میلیون و ۵۰۰ هزار موالید زنده، تست غربالگری شنوایی برای بالغ بر یک میلیون و ۱۰۰ هزار نوزاد در مراکز و بیمارستان‌های وزارت بهداشت انجام شده است که حدود ۳۷۰۰ نفر از آن‌ها دچار کم شنوایی شدید بوده اند و از این تعداد نیز حدود ۳۴۲۳ نوزاد درمان شده اند.

در حال حاضر ۱۱ مرکز دولتی کاشت حلزون در کشور وجود دارد که چهار مرکز آن در تهران است. برنامه امسال وزارت بهداشت پوشش درمانی ۱۰۰ درصدی برای نوزادان است.

رییس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت با اشاره به اجرای برنامه ملی سلامت گوش و شنوایی در سطح کشور گفت: هزینه کاشت حلزون بالغ بر ۴۰ میلیون تومان است که در حال حاضر بخشی از آن توسط دولت و بخشی توسط بنیاد‌های خیریه پرداخت می‌شود. همچنین درمان برخی از افراد که صحت عدم تمکن مالی آن‌ها محرز می‌شود با هزینه اندکی صورت می‌گیرد.

غربالگری نوزادان برای پیشگیری و درمان به موقع بیماری‌ها

افشین استوار سرپرست دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درخصوص برنامه کشوری غربالگری کم کاری مادرزادی غده تیرویید گفت: وی افزود: از زمان ادغام برنامه کشوری در سیستم سلامت تا پایان سال ۱۳۹۶، بیش از ۱۳ میلیون نوزاد (ایرانی و غیرایرانی) مورد غربالگری قرار گرفته اند و تعداد ۳۹ هزار نوزاد مبتلا به بیماری کم کاری تیرویید (گذرا و دایمی) تشخیص داده شده و تحت درمان قرار گرفتند که از این تعداد ۴۹ درصد دختر و ۵۱ درصد پسر بودند.

غربالگری نوزادان در ایران با نمونه گیری از پاشنه پا در روز‌های ۳ تا ۵ پس از تولد در مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش و توسط پرسنل آموزش دیده، بر روی کاغذ فیلتر مخصوص و مورد تایید وزارت بهداشت انجام می‌شود، نمونه‌های تهیه شده در دمای اتاق خشک شده و در پاکت مخصوص به آزمایشگاه مرجع انتقال داده می‌شوند.

موارد مشکوک را کارشناسان برنامه غربالگری پیگیری و در صورت تایید بیماری به وسیله پزشکان منتخب برنامه، تحت درمان قرار می‌گیرند و ۲۰ بیماری مانند کم کاری تیروئید بدو تولد، کمبود آنزیم g۶pd و فنیل کتون آوری غربالگری می‌شوند.

انتهای پیام/