به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، شاید فقط بتوان گفت تنها عاملی که مناقشه هند و پاکستان را با وجود سابقه جنگ‌های کوچک و بزرگ متعدد در کارنامه هر دو طرف، از سطح نازل کل‌کل بین دوکشور- که زمانی عضو یک خانواده بوده و دور یک سفره می‌نشستند- به یک چالش جدی و از همه مهمتر عمیق به لحاظ دیپلماتیک ارتقا داد، مسلح‌شدن هر دو کشور به سلاح هسته‌ای بود! این‌که چطور مسلح‌شدن به بمب اتمی می‌تواند باعث تزریق عقلانیت به سیاست خارجی دو کشور بزرگ، چون هند و پاکستان شود، ریشه در تاریخ منطقه و به نوعی مناسبات محلی دارد و این نسخه قطعا برای دیگر نقاط دنیا قابلیت تعمیم ندارد.

بیشتربخوانید: مسکو: پاکستان حق دارد برنامه موشکی خود را گسترش دهد

زمانی دهلی‌نو و اسلام‌آباد با وقوع کوچکترین اتفاقی که می‌توانست یک درگیری مرزی، یک شلیک اشتباه یا حتی یک اظهارنظر نسنجیده باشد، در مرز‌ها صف‌آرایی نظامی کرده و آماده جنگ می‌شدند، اما حالا تنها به تهدید‌های زبانی- از قبیل «پاکستان منتظر مادر بمب‌های هسته‌ای باشد» (نارندرا مودی نخست‌وزیر هند) و تهدید‌های مشابه از سوی طرف پاکستانی- اکتفا کرده و در دست‌بردن به اسلحه خویشتنداری بیشتری از خود نشان می‌دهند.

تلاش بسیار برای برقراری موازنه قوا

امروز روزی بزرگ در تاریخ پاکستان به شمار می‌رود و مردم این کشور ٢٨ می‌هر‌سال را که نام «یوم تکبیر» بر آن نهاده‌اند، جشن می‌گیرند. ٢١‌سال پیش درچنین روزی، برابر ٢٨ می ١٩٩٨ میلادی، پاکستان نخستین بمب هسته‌ای خود را در صحرای بلوچستان آزمایش کرد و ٢٤‌سال بعد از همسایه و رقیب خود هندوستان به سلاح هسته‌ای دست یافت. هند و پاکستان برنامه تحقیقاتی روی سلاح‌های غیرمتعارف را تقریبا همزمان شروع کردند، اما هندوستان در سال ١٩٧٤ میلادی و با انجام نخستین آزمایش سلاح هسته‌ای از همسایه‌اش جلو افتاد و همین موجب شد اسلام‌آباد تحقیقات برای دستیابی به سلاح اتمی و در نتیجه موازنه قوا با هند را سرعت ببخشد. در همین‌باره نقل‌قول جالبی از ذوالفقار علی بوتو، نخست‌وزیر وقت پاکستان در دهه٧٠ میلادی وجود دارد که در جمعی خصوصی متذکر شده بود «اگر مردم پاکستان مجبور شوند علف بخورند، ما بمب اتمی را خواهیم ساخت»!

بمب اتمی، سلاحی برای شلیک‌نشدن

باری، عاقبت تلاش‌های اسلام‌آباد در جهت ساختن بمب اتمی در اواخر قرن بیستم میلادی و به کمک دانشمندان صنعت هسته‌ای این کشور ازجمله عبدالقدیرخان فیزیکدان مشهور و بنیانگذار صنعت غنی‌سازی اورانیوم پاکستان به نتیجه رسید و موازنه قوا در شبه‌قاره هند بعد از ٢٤‌سال برقرار شد. طی این مدت هند و پاکستان چند درگیری نظامی کوچک را پشت‌سر گذاشته و البته که هربار نیز یک طرف ماجرای آن دیگری را به حمله اتمی تهدید کرده است، اما هیچ‌کدام از این انذار‌ها تاکنون عملی نشده و حتی مداخله میانجی‌های بین‌المللی را نیز در پی نداشته است. چرا؟ خب شاید به خاطر این‌که تقریبا همه ازجمله هند و پاکستان می‌دانند که جنگ هسته‌ای برنده مطلق نخواهد داشت، ضمن این‌که آغازکننده آن نهایتا باید هزینه سنگین‌تری را متحمل شده و بهای عبور از قرمزترین خط قرمز جهان را بپردازد.

منبع: روزنامه شهروند

انتهای پیام/