سند راهبردی ایران و چین، تغییر موازنه‌های قدرت در جهان
سند همکاری بلندمدت ایران و چین، طبق نظر برخی از کارشناسان اهرمی برای چرخش قدرت از غرب به شرق و آغاز روند آسیایی شدن قدرت است.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، هادی اعظمی رئیس انجمن ژئوپلیتیک ایران و دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی در خصوص سند راهبردی همکاری ۲۵ ساله ایران و چین گفت: چین در رقابت‌های دهه‌های اخیر به خصوص از سال ۲۰۱۳ به بعد جاه‌طلبی‌های خود را آغاز کرد که این می‌تواند برای نظام ژئوپلیتیک حاکم بر دنیا و در روند چندجانبه گرایی اتفاق خوبی باشد. این کشور با توجه به اینکه از جانب شرق خود محدودیت‌هایی دارد تلاش دارد از سمت غرب ارتباط خود با جهان را گسترش دهد.
او افزود: از سال ۲۰۱۳ رئیس جمهوری چین دیدگاه ژئوپلیتیکی مطرح کرد که بر اساس آن چین با اروپا، خاورمیانه و آفریقا مرتبط شود. با این رویکرد جاده ابریشم نوین را مطرح کرد، ابرپروژه‌ای که در بخش اول حدود ۶۷ کشور را دربر می‌گیرد و این تا ۱۶۰ کشور را شامل می‌شود.
رئیس انجمن ژئوپلیتیک ایران و دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی ادامه داد: چین وام‌های کلان خوبی هم به کشور‌ها می‌دهد، برخی نیز ممکن است ناتوان از بازپرداخت باشند که این برایشان وابستگی ایجاد می‌کند. در هر صورت سرمایه گذاری سنگینی می‌کند تا این اتفاق را رقم بزند.
بیشتر بخوانید
اعظمی بیان کرد: چین، برخلاف غرب نوعی جهانی سازی را رقم می‌زند که متفاوت از شرایط غربی‌ها است و به روش چینی و با ابزار و بستر جاده ابریشم انجام می‌شود. خیلی از کشور‌ها را آگاهانه و یا ناآگاهانه وابسته به این ابرپروژه می‌کند.
او با بیان اینکه چین خیلی روی این پروژه سرمایه گذاری کرده است، تصریح کرد: ما درگیر مسائل دیگری هم شده و غفلت کرده ایم. عقب ماندگی بدی داریم. خیلی از مسئولان هم در گذشته به درک این جایگاه ژئوپلیتیکی نرسیده بودند که وقتی این موج می‌آید، جایگاه و نقش ما چه باید باشد تا بتوانیم در این رویداد مزیت‌های خود را بارور کرده و بروز بدهیم.
رئیس انجمن ژئوپلیتیک ایران و دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی تاکید کرد: اکنون که چینی‌ها خودشان به سمت ما آمده و متوجه شده اند نادیده گرفتن موقعیت ایران و شرایط گذرگاهی در این پازل جاده ابریشم نوین اجتناب ناپذیر است، ما باید از این موضوع هوشمندانه استفاده کنیم و امتیازات خوبی هم بگیریم. همه می‌دانیم آن‌ها به فکر منافع خود هستند و بالاجبار به ایران، عراق، ترکیه و دیگر کشور‌ها نیاز دارند. چه بهتر که موازنه «بُرد بُرد» باشد و باید این فرصت را مغتنم بشمریم و از این همکاری هوشمندانه و مدبرانه استقبال کنیم تا تجاربی که احیانا بعضی کشور‌ها داشتند که مورد سوء استفاده قرار گرفتند، برای ما رخ ندهد.
اعظمی اظهار کرد: نباید در‌ها را برای امضای تفاهم نامه با دیگر کشور‌ها ببندیم، اگر آن‌ها در مبادله بُرد بُرد ورود کنند امکان تفاهم نامه راهبردی وجود دارد و با این نگاه می‌توانیم رقابت بین قدرت‌ها ایجاد کنیم.
او با بیان اینکه چند نکته را در این ارتباط باید مورد نظر قرار داد، افزود: با توجه به محدودیت‌ها و به انزوا کشاندن ایران توسط آمریکا، این سند اهرم فشار خوبی است تا از فشار خارج شویم، ضمن اینکه باید تحریم‌ها را کاهش داده و به سمت تعامل بیشتر با کشور‌ها از جمله اروپا برویم.
رئیس انجمن ژئوپلیتیک ایران و دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی ادامه داد: در جغرافیای سیاسی می‌گوییم عناصر قدرت جغرافیایی ما توسط قدرت‌های جهانی نادیده گرفته شده است. همواره جایگاه گذرگاهی ایران توسط آمریکا نادیده گرفته شده بود تا قدرت ایران تقویت نشود. حال که چینی‌ها این تفکر را پیدا کرده اند که ایران را نباید نادیده گرفت، باید از منابع و ذخایر غنی که داریم و از عناصر واقعی قدرت به خوبی استفاده کنیم و این فرصت را مغتنم بشماریم.
اعظمی بیان کرد: اکنون که یک قدرت جهانی می‌خواهد از قدرت ایران استفاده کند باید حواسمان باشد تا از این مولفه ژئوپلیتیکی، که از عناصر جغرافیای قدرت تشکیل می‌شود، حداکثر استفاده را بکنیم. گام‌های بلندی را در عرصه توسعه برداریم، البته در عرصه ملی گام‌های خوبی برداشته شده، اما از عرصه بین الملل غافل بوده ایم.
او تصریح کرد: عضویت دائم در پیمان همکاری‌های شانگ‌های و عضویت پایدار و دائم در اتحادیه اقتصادی اوراسیا از جمله مواردی است که می‌توان در حاشیه این سند از آن استفاده کرد.
رییس انجمن ژئوپلیتیک ایران تاکید کرد: نباید همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد گذارد. در عرصه بین المللی بازیگران باید به سمت رقابت برویم تا ایران مرکز ثقل تعاملات بین الملل قرار گیرد.
اعظمی اظهار کرد: از سویی باید توجه کنیم که نقش آفرینان این تفاهمنامه چه کسانی بودند، در این مسیر حضور کارشناسان خبره مرتبط با موضوع، که ژئوپلیتیکی است، اهمیت بسیاری دارد و تنها حضور سیاسیون کافی نیست.
او با بیان اینکه چینی‌ها اثبات کرده اند که نه تنها خاورمیانه بلکه کل دنیا را زیر پوشش داشته و برای آن برنامه دارند، افزود: آن‌ها از هیچ نقطه‌ای در دنیا غافل نشده‌اند. علت تاخیر آن‌ها در این عرصه هم این بود که در سال‌های گذشته خود را در حدی نمی‌دیدند که در عرصه رقابت بین الملل در منطقه حضور پیدا کنند، اما اکنون این جرات و جسارت را، با توجه به وزن ژئوپلیتیکی که پیدا کرده اند، به خود داده اند تا در منطقه حضور موثرتری داشته باشند و به غیر از ایران با عراق، پاکستان، ترکیه و عربستان و ۶۰ کشور دیگر تفاهم نامه دارند.
رئیس انجمن ژئوپلیتیک ایران و دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی ادامه داد: با توجه به اینکه چرخش قدرت جهانی از غرب به شرق و به عبارتی به سوی آسیایی شدن است، سمت شرق آسیا پررنگتر می‌شود. اروپایی‌ها هم حساس شده اند تا در این میدان رقابت از قافله عقب نمانند، زیرا در غیر این صورت با حضور قدرتمند چینی‌ها در عرصه‌های مختلف انرژی، گردشگری، سدسازی و طبیعتا شرکت‌های خصوصی غربی از عرصه رقابت عقب مانده و متضرر خواهند شد.
اعظمی با اشاره به اینکه سند جامع همکاری ایران و چین، کمک کننده تثبیت هژمونی چینی‌ها است، بیان کرد: این موضوع به ضرر آمریکا و اروپا است و چون می‌دانند این سند همکاری می‌تواند باعث ارتقای وزن و قدرت ژئوپلیتیکی ایران شده و آغازگر تحولی شگرف در نقش آفرینی ملی و منطقه‌ای ایران باشد، درصدد تخریب آن هستند.
همکاری ایران و چین، یک جانبه گرایی آمریکا را می‌شکند
مهرداد ویس کرمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز که به منظور بازدید از دانشگاه فردوسی به مشهد سفر کرده بود، در این باره گفت: برای تحلیل سند جامع باید به شرایط امروز جهانی توجه کنیم، به هر حال بعد از فروپاشی شوروی سابق، امریکا سیاست یکجانبه گرایی در دنیا را در پیش گرفت و همه کشور‌ها را زیر فشار خود قرار داده است.
او افزود: هدف اصلی آمریکا هم این است که هیچ کشوری، در برابرش استقلال نداشته باشد، حتی در مورد کشور‌های اروپایی هم حاضر نیست آن‌ها را به عنوان یک قدرت بپذیرد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر این هیمنه آمریکا ناشی از رعایت عدالت و به رسمیت شناختن دیگران بود، می‌توانست کمک کننده باشد، ادامه داد:، ولی با توجه به اینکه نگاه آنان صرفا یکطرفه و یکجانبه است حتما باید راهی برای شکستن این هیمنه داشته باشیم و با توجه به پیش بینی ها، چین قدرت اقتصادی جهان و در حال هماوردی با آمریکا و حتی پیشی گرفتن از آن است.
ویس کرمی بیان کرد: ما هم سیاست‌های خود را بر اساس رابطه متقابل و حفظ استقلال پیش می‌بریم. این همکاری که الزام آور هم نیست، برای آن است یکجانبه گرایی آمریکا مهار و فشار سنگین تحریم‌ها شکسته شود.
او تصریح کرد: شایعات واگذاری بعضی جا‌ها به چین و امتیاز درازمدت غیرقابل برگشت، هیچکدام صحت ندارد و اصولا بنا نیست چیزی به چین واگذار شود. این سند در یک فرآیند چندساله و به صورت علمی و حساب شده تهیه شده است و کار یک نفر نیست.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ناله و فغان ضدانقلاب و دشمنان نشان می‌دهد سیاست همکاری با چین مثبت است، تاکید کرد: اروپایی‌ها هم گفته اند که حاضرند تفاهم نامه همکاری با ایران امضا کنند.
منبع: ایرنا
انتهای پیام// م.ب
