
باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه کربلایی - شقایق هادیزاده، کارشناس تغذیه کلینیک دیابت پژوهشگاه رویان در گفتوگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با تأکید بر اهمیت تغذیه در آستانه فرارسیدن کنکور و سایر آزمونهای حائز اهمیت، گفت: «بهطور کلی رژیم غذایی که متعادل و متناسب باشد، ارتباط مستقیمی با افزایش تمرکز، کاهش خستگی ذهنی و همچنین بهبود عملکرد مغزی دارد.»
وی افزود: «یکی از فاکتورهای بسیار مهم در این دوران، مخصوصاً در روز کنکور، خوردن صبحانهای قوی و متنوع است. برای مثال، صبحانهای که ترکیبی از پروتئین همراه با یک واحد غلات نشاستهای باشد، پیشنهاد میشود. مانند نانهای سبوسدار همراه با تخممرغ یا نان و پنیر که اگر یک واحد سبزیجات هم در کنار آن قرار بگیرد، میتواند یک صبحانه کامل را تشکیل دهد؛ مثلاً همراه نان و تخممرغ، گوجه و خیار یا همراه نان و پنیر، سبزی خوردن.»
این کارشناس تغذیه تأکید کرد: «برای داشتن تغذیه سالم، همواره پیشنهاد میکنیم که دانشآموزان از یک الگوی غذایی سالم پیروی کنند. معمولاً توصیه میشود وعدههای غذایی به سه وعده اصلی یعنی صبحانه، ناهار و شام تقسیم شده و بین دو تا سه میانوعده نیز در برنامه غذایی گنجانده شود.»
وی با اشاره به نقش مهم میانوعدهها، اظهار کرد: «در شرایط استرسزا، ممکن است افراد دچار افت قند یا فشار خون شوند، بنابراین خوردن تنقلات سالم و مقوی میتواند از این وضعیت پیشگیری کند. پیشنهاد ما استفاده از میانوعدههایی مانند غلات بار، شیر، خرما، میوهها و آجیلها است که گزینههای سالمی به شمار میروند.»
هادیزاده در ادامه افزود: «در شب کنکور نیز باید به شام سبک توجه شود. غذاهای چرب، ادویهدار و شور میتوانند موجب کاهش عملکرد مغزی شوند. همچنین مصرف کافئین نیز باید با احتیاط باشد. بسیاری از دانشآموزان برای بیدار ماندن یا افزایش تمرکز به نوشیدنیهای کافئیندار روی میآورند، اما این نوشیدنیها ممکن است در کوتاهمدت باعث افزایش انرژی شوند، اما بلافاصله موجب اضطراب، تنش، مشکلات گوارشی، معدهدرد یا حتی بیخوابی خواهند شد.»
وی خاطرنشان کرد: «برخی از مواد غذایی که سرشار از ویتامینهای ضروری مانند ویتامین B هستند نیز باید در برنامه غذایی گنجانده شوند. این ویتامینها در کاهش اختلالات ذهنی، افسردگی و افزایش استرس مؤثر هستند. مواد غذایی حاوی ویتامین B شامل خانواده برنج، نانهای سبوسدار، گوشت و آجیلها هستند.»
هادیزاده ادامه داد: «یکی دیگر از مواد مؤثر، کولین است که میتواند بر حافظه تأثیر مثبتی بگذارد. این ماده در غذاهایی مثل مرغ، تخممرغ و زرده تخممرغ یافت میشود. ویتامین D نیز در بهبود عملکرد مغزی و حافظه نقش مهمی دارد. مواد غذایی حاوی این ویتامین شامل شیر، لبنیات، ماهی قزلآلا، تخممرغ و قارچ هستند و توصیه میشود که بهصورت متنوع در رژیم غذایی استفاده شوند.»
وی با بیان اینکه در این دوران احتمال کمبود آهن و روی، بهویژه در میان نوجوانان دختر بیشتر است، گفت: «استفاده منظم از مواد غذایی پروتئینی ضروری است. کمبود منیزیم و روی نیز از جمله فاکتورهای مهمی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. برای تأمین این مواد میتوان از غذاهایی مانند اسفناج، کدوی تنبل، سبزیجات برگ سبز مانند کلم بروکلی و لبنیات استفاده کرد.»
در پایان، این کارشناس تغذیه بر اهمیت نوشیدن آب در طول روز تأکید کرد و گفت: «نوشیدن آب به جلوگیری از بروز علائمی مانند سردرد و احساس خستگی کمک میکند. اگر احتمال دارد که نوشیدن آب فراموش شود، بهتر است یک بطری آب همیشه کنار دست داوطلب قرار داشته باشد تا بهصورت مرتب از آن استفاده کند.»