رودخانه‌های لرستان در آستانه خشکسالی
کاهش ۴۳ درصدی بارش‌ها و افت ۸۱ درصدی دبی رودخانه‌ها در لرستان، زنگ خطر بحران آب را بیش از هر زمان دیگری به صدا درآورده است.
باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی- لرستان همواره به عنوان استانی پرآب و سرسبز شناخته می‌شد، اما تغییرات اقلیمی، کاهش بارش‌ها و تغییر الگوی نزولات آسمانی در سال‌های اخیر، این تصویر ذهنی را با چالش جدی مواجه کرده است.
آنچه امروز در دبی رودخانه‌های لرستان مشاهده می‌شود، نه‌تنها کاهش معمولی منابع آبی نیست، بلکه به گفته کارشناسان یکی از بی‌سابقه‌ترین افت‌های تاریخی جریان رودخانه‌ها و منابع زیرزمینی است.
این وضعیت به‌طور مستقیم تأمین آب شرب، کشاورزی و حتی صنعت استان را تهدید می‌کند.
گزارش تازه شرکت آب منطقه‌ای لرستان نشان می‌دهد اگر مدیریت مصرف و اصلاح الگوی کشت در دستور کار قرار نگیرد، خطر خشکسالی گسترده و بحران اجتماعی ناشی از کمبود آب دور از انتظار نخواهد بود.
کاهش کم‌سابقه بارش‌ها
مظفر زیودار، مدیر مطالعات شرکت آب منطقه‌ای لرستان، درباره وضعیت بارش‌ها گفت:استان لرستان در حوضه آبریز درجه دو رودخانه‌های کرخه و کارون بزرگ واقع شده است. در حوضه آبریز کرخه، متوسط بارش از مهر تا ۳۱ مرداد ۱۴۰۴ حدود ۳۷۲ میلی‌متر بوده که نسبت به سال آبی گذشته (۶۵۴ میلی‌متر) حدود ۴۳ درصد و نسبت به بلندمدت (۵۵۲ میلی‌متر) حدود ۳۳ درصد کاهش داشته است. در حوضه کارون بزرگ نیز متوسط بارش ۵۱۸ میلی‌متر گزارش شده که نسبت به سال آبی گذشته و میانگین بلندمدت، هر دو حدود ۲۱ درصد کاهش نشان می‌دهد.
افت شدید دبی رودخانه‌ها
وی با اشاره به تأثیر مستقیم کاهش بارش بر جریان رودخانه‌ها افزود:متوسط دبی رودخانه‌های استان در مردادماه سال آبی جاری حدود ۰.۴ مترمکعب بر ثانیه بوده است؛ این رقم نسبت به مرداد سال گذشته (۱.۳ مترمکعب بر ثانیه) حدود ۶۶ درصد و نسبت به متوسط بلندمدت مرداد (۲ مترمکعب بر ثانیه) حدود ۸۱ درصد کاهش دارد.
کرخه؛ از سرشاخه‌های خشکیده تا رودخانه بی‌آب
زیودار درباره وضعیت حوضه کرخه توضیح داد:متوسط دبی سرشاخه‌های کرخه در مرداد سال آبی جاری حدود ۰.۲ مترمکعب بر ثانیه بوده که نسبت به مرداد سال قبل (۱.۶ مترمکعب بر ثانیه) ۸۹ درصد و نسبت به بلندمدت (۳ مترمکعب بر ثانیه) ۹۴ درصد کاهش نشان می‌دهد.
وی خبر نگران‌کننده‌ای نیز ارائه داد:دبی رودخانه کشکان در محل پلدختر در مرداد امسال کاملاً خشک گزارش شده؛ این در حالی است که سال گذشته حدود ۶.۵ مترمکعب بر ثانیه و در بلندمدت ۱۳ مترمکعب بر ثانیه آبدهی داشت. یعنی کاهش صددرصدی جریان در یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های لرستان.»
کارون بزرگ؛ کاهش نگران‌کننده اما نه به شدت کرخه
مدیر مطالعات شرکت آب منطقه‌ای لرستان درباره حوضه کارون بزرگ گفت:این حوضه از تلاقی بختیاری و سزار شکل می‌گیرد. متوسط دبی سرشاخه‌ها در مرداد حدود ۰.۷ مترمکعب بر ثانیه بوده که نسبت به مرداد پارسال (۰.۹ مترمکعب بر ثانیه) حدود ۲۹ درصد و نسبت به میانگین بلندمدت (۲ مترمکعب بر ثانیه) حدود ۶۰ درصد کاهش دارد.
زیودار ادامه داد:رودخانه تیره در دورود با دبی حدود ۰.۷ مترمکعب بر ثانیه نسبت به سال گذشته تقریباً ثابت مانده، اما نسبت به بلندمدت ۶۹ درصد کاهش دارد. همچنین رودخانه ماربره در دورود با دبی حدود ۱ مترمکعب بر ثانیه نسبت به میانگین بلندمدت ۶۵ درصد افت نشان می‌دهد
هشدار درباره تهدید آب شرب و کشاورزی
مدیر مطالعات شرکت آب منطقه‌ای لرستان در پایان تأکید کرد:کاهش شدید دبی رودخانه‌ها و خشک شدن بخشی از آنها می‌تواند تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعت را تهدید کند و خطر خشکسالی گسترده را افزایش دهد. بنابراین مدیریت مصرف آب، کنترل برداشت از سفره‌های زیرزمینی و اصلاح الگوی کشت یک ضرورت فوری است.
