باشگاه خبرنگاران جوان؛ الهام قبادی- هر انسانی در دل خود آرزو‌هایی دارد؛ شاید بخواهد کتابی بنویسد، ورزشی را منظم دنبال کند، زبان جدیدی یاد بگیرد یا کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کند. اما اغلب این رؤیا‌ها بدون تبدیل شدن به واقعیت باقی می‌مانند. در گفت‌و‌گو با دکتر جمیله زارعی، روانشناس بالینی سلامت، به بررسی دلیل این موضوع و اهمیت روتین در تحقق اهداف پرداختیم.

انگیزه؛ نسیمی گذرا و ناپایدار

دکتر زارعی تأکید کرد: انگیزه، مانند نسیمی خنک است که به‌سرعت می‌آید و می‌رود. بسیاری از افراد در ابتدای مسیر با اشتیاق و انرژی شروع می‌کنند، اما اگر تنها به انگیزه اکتفا شود، احتمال شکست بسیار بالاست. روانشناسی رفتاری نشان داده است که ماندگاری و استمرار در موفقیت‌ها بیشتر به عادت‌ها و رفتار‌های تکرارشونده وابسته است.

روتین؛ قدرت گام‌های کوچک

روتین یعنی مجموعه‌ای از رفتار‌های کوچک که هر روز انجام می‌شوند و در بلندمدت نتایج بزرگ و ملموسی خلق می‌کنند. برای نمونه، زارعی روانشناس می‌گوید: اگر فردی روزانه فقط ۲۰ دقیقه نوشتن را در برنامه‌اش قرار دهد، پس از یک سال بیش از صد ساعت نوشتن خواهد داشت که می‌تواند به صد‌ها صفحه متن تبدیل شود. همچنین فردی که روزی ۱۵ دقیقه پیاده‌روی کند، در پایان سال بیش از ۵ هزار دقیقه ورزش کرده است. اینها نمونه‌های ملموس قدرت عادت و تکرار در قالب روتین هستند.

روتین؛ بازسازی رابطه درونی با خود

وی افزود: عادات کوچک و روزانه نه‌تنها در مسیر اهداف بیرونی تأثیرگذارند بلکه درونیات ما را نیز شکل می‌دهند. انجام کار‌های کوچک به موقع، پیام توانمندی و تسلط بر زندگی را به ناخودآگاه ارسال می‌کند و اعتماد به نفس را تقویت می‌کند. برعکس، عدم پایبندی به تصمیمات، احساس بی‌ثباتی و ناتوانی را در ذهن تقویت می‌کند.

دکتر زارعی روتین را یکی از قوی‌ترین پادزهر‌های اضطراب و افسردگی می‌داند و معتقد است کسی که روتین دارد، حس تسلط بر زندگی و آرامش بیشتری خواهد داشت.

روتین و قانون دوم ترمودینامیک روان

جالب است بدانید، روان انسان هم مانند جهان فیزیکی تابع قانون آنتروپی است که تمایل به بی‌نظمی دارد. ذهن انسان بدون تلاش آگاهانه، به سمت آشفتگی و پراکندگی می‌رود. روتین به‌عنوان انرژی سازمان‌دهنده، نظم و انسجام را در زندگی ایجاد می‌کند و مانع فروپاشی روانی می‌شود.

آزادی در دل نظم

برخلاف تصور عمومی، روتین محدودکننده نیست بلکه باعث افزایش آزادی می‌شود؛ زارعی توضیح داد: کسی که زمان مشخصی برای انجام کار‌های مهمش دارد، در باقی ساعات روز آسوده‌تر و آزادتر است. اما افرادی که روتین ندارند دائماً در اضطراب انجام ندادن کار‌ها و عقب‌افتادن‌ها به سر می‌برند. روتین مانند قطاری است که زمان حرکت و رسیدنش معلوم است و همین قطعیت، آرامش سفر را تضمین می‌کند.

چگونه روتین را آغاز کنیم؟

دکتر زارعی راهکار ساده، اما مؤثری پیشنهاد می‌کند: کوچک شروع کنید و بزرگ ادامه دهید. برای مثال:روزانه ۵ صفحه کتاب بخوانید. روزانه ۱۰ دقیقه ورزش کنید. روزانه ۵ واژه جدید زبان بیاموزید. همچنین این عادت‌های کوچک، به مرور ذهن را به سوی پایداری و ثبات سوق می‌دهند و زنجیره‌ای از موفقیت‌های کوچک را می‌سازند.رویا‌ها بدون تبدیل شدن به عادت‌های روزانه و روتین پایدار، هرگز به واقعیت نمی‌رسند. 

زارعی توصیه می‌کند:امروز اولین قدم را بردارید و یک عادت کوچک بسازید. این عادت، حتی اگر در ابتدا کم‌اهمیت به نظر برسد، شما را به واقعیتی خواهد رساند که زمانی تنها در خواب و خیال می‌دیدید. روتین همان نردبان است که رؤیا‌ها را به واقعیت تبدیل می‌کند و کلید موفقیت‌های پایدار است.