باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - هر سند توسعه‌ای برای لرستان اگر بخواهد واقعی، عملی و اثرگذار باشد، ناگزیر باید بر بستر شناخت چالش‌های بنیادین آن تدوین شود. این چالش‌ها را می‌توان در چند محور اصلی بررسی کرد.

اقتصاد لرستان متکی به بخش‌های دولتی و خدماتی است و سهم صنعت در آن ناچیز است. نبود سرمایه‌گذاری پایدار در بخش تولید، کمبود زیرساخت‌های صنعتی و ضعف زنجیره‌ی ارزش کشاورزی باعث شده فرصت‌های شغلی متنوع شکل نگیرد. نرخ بالای بیکاری، به‌ویژه در میان جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، نشانه‌ی آشکار همین مسئله است.

کشاورزی سنتی و ناپایدار

هرچند لرستان به‌دلیل اقلیم و منابع آب، ظرفیت کشاورزی بالایی دارد، اما این بخش همچنان سنتی و کم‌بازده است. تغییرات اقلیمی، فرسایش خاک، مدیریت ناکارآمد منابع آب و کمبود صنایع تبدیلی، کشاورزی استان را با آسیب‌پذیری جدی روبه‌رو کرده است. این وضعیت موجب مهاجرت روستاییان و کاهش پایداری سکونت در بسیاری از مناطق شده است.

 قصه ناتمام پیشرفت؛ لرستان همچنان چشم‌انتظار توسعه

موقعیت جغرافیایی لرستان می‌تواند آن را به گذرگاهی مهم میان استان‌های غربی و مرکزی ایران تبدیل کند. بااین‌حال، ضعف جاده‌ها و خطوط ریلی، نداشتن فرودگاه کارآمد و کمبود راه‌های ارتباطی ایمن، مزیت ژئوگرافیایی استان را به تهدیدی برای انزوا بدل کرده است.

نرخ بیکاری بالا، مهاجرت گسترده‌ی نیروی کار ماهر، ضعف نشاط اجتماعی و پایین‌بودن شاخص‌های توسعه‌ی انسانی، نشان‌دهنده‌ی ظرفیت‌های انسانی بلااستفاده است. از سوی دیگر، نبود صنایع خلاق و فضای کسب‌وکار پویا، جوانان را به مهاجرت یا مشاغل غیررسمی سوق داده است.

جنگل‌های بلوط زاگرس، که سرمایه‌ای ملی هستند، به‌دلیل چرای بی‌رویه، آتش‌سوزی‌ها و تغییرات اقلیمی در معرض نابودی قرار دارند. کاهش منابع آب، فرونشست زمین و گردوغبار نیز در سال‌های اخیر فشار مضاعفی بر زیست‌بوم لرستان وارد کرده است.

از وعده تا واقعیت؛ رؤیای توسعه لرستان

یکی از جدی‌ترین چالش‌ها، نبود حکمرانی توسعه‌گراست. موازی‌کاری نهادها، طرح‌های نیمه‌تمام، تغییر مداوم مدیران و نبود سندی الزام‌آور و پایدار باعث شده بسیاری از پروژه‌ها یا به سرانجام نرسند یا اثرگذاری محدودی داشته باشند.

ذهنیت عمومی درباره‌ی لرستان همچنان با محرومیت و حاشیه‌نشینی گره خورده است. این امر مانعی برای جذب سرمایه‌گذاران ملی و بین‌المللی شده است. درحالی‌که طبیعت بکر، میراث تاریخی و موقعیت جغرافیایی استان می‌توانند لرستان را به مقصدی مهم برای گردشگری و سرمایه‌گذاری تبدیل کنند.

سند توسعه‌ی لرستان اگر بخواهد به نتیجه برسد، باید رویکردی جامع، بلندمدت و مبتنی بر واقعیت‌های استان داشته باشد. محور‌های اصلی آن باید بر توانمندسازی نیروی انسانی، تحول در کشاورزی، ایجاد صنایع مبتنی بر مزیت‌های محلی، توسعه‌ی زیرساخت‌های حمل‌ونقل و فناوری، حفاظت از محیط زیست و بهبود حکمرانی محلی استوار باشد. در غیر این صورت، خطر تکرار تجربه‌ی ده‌ها سند ناکام گذشته وجود خواهد داشت.