
باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - در سالهای اخیر تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی در برخی مناطق، افزایش دما و فشار بر منابع آب زیرزمینی، کشاورزی استان را با چالشهای جدی روبهرو کرده است.
در چنین شرایطی، مدیریت هوشمندانه کشت پاییزه میتواند بهعنوان یک راهکار اساسی در افزایش تولید و بهرهوری منابع آبی مورد توجه قرار گیرد.
کاشت محصولات در فصل پاییز این امکان را فراهم میسازد که گیاهان از بارشهای فصلی استفاده کنند و نیاز کمتری به آبیاری داشته باشند. این موضوع بهویژه در شرایط کمآبی اهمیت زیادی دارد.
در سالهای اخیر برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی سبب افت سطح آب و کاهش کیفیت آن شده است. با کشت پاییزه و استفاده از نزولات آسمانی، وابستگی به چاهها و قنوات کمتر میشود.
محصولاتی مانند گندم، جو و کلزا که عمدتاً در پاییز کشت میشوند، به دلیل شرایط مناسب اقلیمی لرستان میتوانند عملکرد بالاتری داشته باشند و امنیت غذایی استان را تقویت کنند.
کاشت زودهنگام و مدیریت تقویم زراعی باعث میشود که گیاهان فرصت رقابت بیشتری با علفهای هرز داشته باشند و برخی آفات نیز چرخه زیستیشان مختل شود.
کشت پاییزه بهعنوان یکی از مهمترین دورههای تولیدی کشور
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان گفت: «کشت پاییزه بهعنوان یکی از مهمترین دورههای تولیدی کشور، نقشی اساسی در تأمین نیاز غذایی و پایداری تولید محصولات اساسی دارد و باید با برنامهریزی دقیق و مدیریت بهینه انجام شود.»
وی افزود: «تأمین و استفاده صحیح از کود در این فصل، از ارکان اصلی موفقیت کشت پاییزه به شمار میرود؛ زیرا ضمن افزایش عملکرد محصول، موجب ارتقای کیفیت و پایداری تولید در شرایط اقلیمی متغیر خواهد شد.»
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان همچنین تأکید کرد: «با بهرهگیری از ظرفیتهای علمی و اجرایی استان و مدیریت صحیح نهادهها بهویژه کود، میتوان گامهای مؤثرتری در مسیر ارتقای بهرهوری و تحقق امنیت غذایی پایدار برداشت.»
مدیریت کشت پاییزه، نسخهای کارآمد برای توسعه پایدار کشاورزی لرستان
توجه به محصولاتی مانند کلزا، جو و گیاهان علوفهای مقاوم به خشکی میتواند هم نیاز دامی استان را تأمین کند و هم فشار بر منابع آب کاهش یابد.
تناوب زراعی مناسب (مثلاً گندم–نخود یا جو–عدس) سبب بهبود حاصلخیزی خاک، کاهش آفات و مدیریت بهتر منابع آبی میشود.
استفاده از دادههای هواشناسی و سامانههای پیشآگاهی میتواند زمان مناسب کشت را تعیین کند تا گیاهان بیشترین بهره را از بارندگیهای پاییز و زمستان ببرند.
در جاهایی که نیاز به آبیاری تکمیلی وجود دارد، استفاده از روشهایی مانند آبیاری قطرهای و بارانی میتواند تا ۴۰ درصد در مصرف آب صرفهجویی کند.
نقش مراکز جهاد کشاورزی و کارشناسان ترویج در آموزش کشاورزان در زمینه مدیریت کشت، انتخاب بذر مناسب، و کاهش مصرف آب بسیار کلیدی است.
مدیریت کشت پاییزه در لرستان نهتنها به افزایش تولید محصولات کشاورزی و ارتقای امنیت غذایی کمک میکند، بلکه ابزاری مهم برای مدیریت پایدار منابع آب در شرایط تغییر اقلیم است. اگر سیاستگذاریها و حمایتهای دولتی بهویژه در زمینه تأمین نهادهها، آموزش و توسعه سامانههای آبیاری مدرن با جدیت دنبال شود، لرستان میتواند به یکی از قطبهای مهم کشاورزی پایدار کشور تبدیل گردد.