
باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - امسال در لرستان حدود ۸۲۰۰ هکتار به کشت چغندرقند اختصاص داده شده است. پیشبینی برداشت این استان حدود ۵۰۰ هزار تن چغندرقند است.
در شهرستان سلسله، ۳۰۰۰ هکتار زمین به چغندرقند اختصاص داده شده است و روند کشت مطابق برنامه پیش میرود.
در بروجرد، از سطح زیرکشت تقریباً ۸۵۰ هکتار تاکنون ۵۱ هزار تن محصول برداشت شده که میانگین عملکرد در هر هکتار حدود ۶۰ تن بوده است.
میانگین عملکرد چغندرقند کشوری حدود ۵۷ تن در هکتار است؛ اما در لرستان این عدد کمی بیشتر گزارش شده است؛ حدود ۶۰ تن در هکتار است.در بعضی مزارع خاص در بروجرد، عملکرد حتی به ۱۳۰ تن در هکتار نیز رسیده است.
کشت چغندرقند و کاهش مصرف آب
مهندس کشاورزی در لرستان می گوید: استفاده از روشهای نوین آبیاری مثل نوار تیپ در کاشت چغندرقند در لرستان موجب شده مصرف آب تا حدود ۴۰٪ کاهش یابد و عملکرد ۳۰ تا ۴۰٪ افزایش پیدا کند.
وی افزود: خاک خوب، منابع آبی مناسب در برخی مناطق و تسهیلات مربوط به آبیاری امکان تولید با کیفیت و عملکرد بالا را فراهم کرده است.
این مهندس در ادامه گفت:شهرستانهایی مثل سلسله (به ویژه منطقه قلعه مظفری) دارای خاک و آب مطلوبتر بوده، که کشاورزان تمایل زیادی به کشت دارند و چغندرقند محصولی درآمدزا است و اگر بهرهوری بهینه شود میتواند کمک خوبی به اقتصاد کشاورزان داشته باشد.
کشت پاییزه چغندرقند نیز به عنوان راهی برای مصرف بهینه آب و استفاده بهتر از فصول سرد یا مرطوب پیشنهاد شده است.
دولت و سازمان جهاد کشاورزی استان در تأمین نهادهها (کود، تجهیزات)، بستن قرارداد خرید تضمینی، و توزیع مساعد برای کشاورزان فعال بودهاند.
همچنین، توجه به روشهای آبیاری نوین و کنترل مصرف آب از جانب مسئولان دیده میشود.
کمبود آب و مشکلات منابع آبی
رضا کشاورز لرستانی می گوید: در دشت کوهدشت کشت چغندرقند و یونجه ممنوع اعلام شده است تا از افت منابع آب زیرزمینی جلوگیری شود.
وی ادامه داد: در این دشت، سطح آب زیرزمینی در برخی دورهها تا ۲۱ متر افت کرده و فشار زیادی بر منابع آب وارد شده است.
این کشاورز لرستانی گفت: یکی از مشکلات مهم این است که تنها کارخانه قند استان چغندر پاییزه را از کشاورزان نمیخرد. این مسئله انگیزه کشاورزان برای کشت پاییزه را کاهش میدهد.
وی افزود: در بعضی مناطق، بعد از برداشت، محصولات به موقع تحویل کارخانه نمیشوند و یا شرایط جذب محصول مناسب نیست؛ گاهی مشکلات حمل و نقل، بارندگی و سو شرایط عمومی باعث تأخیر میشود.
کاهش بارندگی قابل توجهی گزارش شده است؛ مثلاً در یکی از گزارشها، بارندگی سال جاری لرستان نسبت به سال قبل ۷۸٪ کاهش داشته است.
سرمای زودرس، باران زیاد یا عناصر جوی نامساعد گاهی موجب خسارات به محصول میشود.
مسائل زیرساختی و تأمین نهادهها
گرچه نهادهها نسبتا تأمین میشوند، اما مشکلاتی در تأمین بهموقع، کیفیت کودها یا یکنواختی توزیع گزارش شدهاند.
همچنین کارخانهها باید قراردادهای ضمانتی را به خوبی اجرا کنند و تعهداتشان به کشاورزان روشن باشد. بعضی کشاورزان گلایه دارند که کارخانهها محصولات را طبق تعهد نمیخرند یا قیمت مناسب نمیدهند.
مناطق جنوب و جنوبشرق لرستان (مثل پلدختر و کوهدشت) از نظر دما و بارندگی برای کشت پاییزه چغندرقند مناسباند. توسعه کشت پاییزه میتواند در صرفهجویی آب مؤثر باشد. برای افزایش انگیزه کشاورزان نیاز است که کارخانه قند استان پایکار باشد و محصولات پاییزه را نیز خریداری کند. قراردادها باید شفاف، فروش تضمینی قوی و قیمتگذاری عادلانه باشد.
استفاده بیشتر از روشهایی مثل نوار تیپ، سیستمهای آبیاری دقیق، مدیریت زمان آبیاری و روشهای ذخیره آب میتواند بسیار مؤثر باشد.
بیمه محصولات یا حمایت مالی که خسارات ناشی از تغییرات آب و هوا، سرمای زودرس یا بارندگی بیش از حد را جبران کند برای کشاورزان حائز اهمیت است.
افزایش توان فنی کشاورزان برای استفاده بهتر از کود و سموم، انتخاب ارقام مقاوم، و بهبود مدیریت مواد ورودی میتواند کارایی را بهبود بخشد.