باشگاه خبرنگاران جوان؛ مریم رضایی - مسجد جامع کبیر نی‌ریز از قدیمی‌ترین مساجد ایران و یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی استان فارس است که هر ساله گردشگران داخلی و خارجی، به‌ویژه در نوروز، از آن بازدید می‌کنند.

این بنا با معماری ساسانی و نقشه‌ای تک ایوانی ساخته شده و در دوره اسلامی به مسجد تبدیل شده است. برخی آن را آتشکده‌ای پیشین می‌دانند که بعد‌ها تغییر کاربری یافته است. ایوان‌های مسجد، طاق ناودانی شکسته و کتیبه‌های گچ‌بری آن، جلوه‌ای از هنر و اعتقادات مذهبی دوره‌های مختلف را به نمایش می‌گذارند.

قدیمی‌ترین تاریخ ثبت‌شده در مسجد، سال ۳۶۳ هجری قمری است و در طول قرون، بار‌ها بازسازی شده؛ از جمله در دوره صفویه و ناصری. کتیبه‌هایی با نام دوازده امام و اسناد تاریخی دیگر در بخش‌های مختلف بنا دیده می‌شود.

این مسجد در سال ۱۳۱۲ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و در کنار آن، درخت سرو ۱۱۰۰ ساله‌ای نیز قرار دارد که بر قدمت و ارزش تاریخی این مجموعه می‌افزاید.