روستا‌های معمولان؛ میراث سیل و غفلت زیرساختی
بسیاری از روستا‌های معمولان هنوز از زیرساخت‌های ابتدایی مانند جاده‌ی مناسب، شبکه‌ی فاضلاب، یا مراکز درمانی مجهز بی‌بهره‌اند و بازسازی خانه‌ها نیز عمدتاً بدون رعایت اصول فنی و مقاوم‌سازی در برابر بلایای طبیعی انجام شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - منطقه‌ی معمولان، در قلب جنوب لرستان و در حاشیه‌ی رودخانه‌ی کشکان، از زیباترین، اما در عین حال آسیب‌پذیرترین نقاط روستایی کشور است.
با وجود برخورداری از طبیعتی غنی، اراضی حاصلخیز و ظرفیت‌های کم‌نظیر در کشاورزی، دامداری، گردشگری و صنایع‌دستی، بسیاری از روستا‌های این بخش هنوز با مشکلات زیرساختی، اقتصادی و اجتماعی جدی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. ساماندهی وضعیت روستا‌های معمولان نه یک اقدام اداری، بلکه ضرورتی برای حفظ بقا و پویایی اجتماعی این منطقه است.
سیل سهمگین سال ۱۳۹۸ چهره‌ی بسیاری از روستا‌های معمولان را دگرگون کرد. تخریب خانه‌ها، از بین رفتن زمین‌های زراعی، نابودی پل‌ها و راه‌های ارتباطی باعث شد روند مهاجرت از روستا به شهر شدت گیرد. اگرچه در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بازسازی صورت گرفته، اما بخش بزرگی از پروژه‌ها نیمه‌تمام مانده‌اند. نبود یک طرح جامع ساماندهی، پراکندگی تصمیمات و کمبود منابع مالی، عملاً باعث شده بازسازی‌ها بیشتر به «ترمیم موقت» شباهت داشته باشند تا بازآفرینی پایدار.
ساماندهی وضعیت روستا‌های معمولان؛ ضرورتی برای بازآفرینی حیات روستایی در لرستان
بیشتر ساکنان روستا‌های معمولان از راه کشاورزی و دامداری سنتی امرار معاش می‌کنند. کاهش بارندگی، فرسایش خاک، کمبود آب، و نبود صنایع تبدیلی موجب شده سود واقعی به دست کشاورزان نرسد. جوانان، که روزگاری نیروی محرکه‌ی این روستا‌ها بودند، در پی یافتن کار، به خرم‌آباد، اندیمشک یا حتی تهران مهاجرت کرده‌اند. برای توقف این روند، باید زیرساخت‌های اقتصادی روستا‌ها به‌گونه‌ای بازآفرینی شود که ارزش افزوده در همان منطقه ایجاد گردد: از احداث سردخانه و کارگاه‌های بسته‌بندی تا حمایت از برند‌های محلی عسل، لبنیات و صنایع‌دستی.
بسیاری از روستا‌های معمولان هنوز از زیرساخت‌های ابتدایی مانند جاده‌ی مناسب، شبکه‌ی فاضلاب، یا مراکز درمانی مجهز بی‌بهره‌اند. بازسازی خانه‌های روستایی نیز عمدتاً بدون رعایت اصول فنی و مقاوم‌سازی در برابر بلایای طبیعی انجام شده است. لازم است بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، استانداری لرستان و نهاد‌های حمایتی با همکاری دانشگاه‌های فنی، طرحی نوین برای مقاوم‌سازی و بهسازی بافت‌های روستایی طراحی کنند؛ طرحی که هم زیبایی معماری بومی را حفظ کند و هم ایمنی و دوام را تضمین نماید.
توسعه‌ی روستایی بدون ارتقای سطح آموزش و مهارت امکان‌پذیر نیست. در بسیاری از روستا‌های معمولان، دسترسی به آموزش متوسطه یا فنی محدود است و همین مسئله موجب شده چرخه‌ی عقب‌ماندگی تداوم یابد. ایجاد مراکز مهارت‌آموزی روستایی، آموزش‌های کشاورزی نوین، و توانمندسازی زنان در قالب تعاونی‌های محلی می‌تواند گامی جدی در جهت بازسازی اجتماعی منطقه باشد.
معمولان دوباره زنده می‌شود؛ نفس تازه در کالبد روستا‌های لرستان
فرماندار معمولان گفت: برای ساماندهی و مناسب‌سازی وضعیت روستا‌های شهرستان یک برنامه جامع و هدفمند تدوین شده است.
«بابک امرایی» در بازدید از روستا‌های دره سید، میان تاکان، طایی، بلوان، پشت جو و ده بزرگ بخش افرینه افزود: برای ایجاد تغییرات قابل لمس و افزایش رضایتمندی مردم در روستا‌ها باید متفاوت عمل کنیم.
وی ادامه داد: در همین راستا یک برنامه مدون برای مناسب‌سازی و ساماندهی روستا‌های سطح شهرستان تدوین شده است تا به صورت هدفمند و طبق برنامه ریزی مشکلات احصا شده را براساس اولویت و نیاز مردم تا زمان حصول نتیجه پیگیری شود.
فرماندار معمولان با بیان اینکه عمده مشکلات در حوزه راه روستایی است، ادامه داد: با نگاه ویژه استاندار و پیگیری نماینده پلدختر و معمولان در مجلس شورای اسلامی اعتبارات خوبی در حوزه راه روستایی اخذ شده و تلاش می‌کنیم مجوز نقاط باقی مانده را نیز اخد کنیم که تا پایان سال آینده در این حوزه مشکلی وجود نداشته باشد.
امرایی با اشاره به پروژه‌های در دست اقدام آبخیزداری در سطح شهرستان، گفت: به همت منابع طبیعی و آبخیزداری پروژه‌های خوبی در سطح شهرستان فعال است و پیگیری برای افزایش طرح‌های آبخیزداری و آبخوان داری نیز در حال انجام است.
وی وضعیت گازرسانی به روستا‌ها را مطلوب دانست و ادامه داد: در حوزه آب شرب اکثر روستا‌ها از چشمه‌های محلی تامین می‌شوند که تحت پوشش آب و فاضلاب نیستند مقرر گردید با حضور کارشناسان آب و فاضلاب مطالعات لازم و زمینه اجرای طرح آبرسانی در این مناطق انجام شود.
معمولان با طبیعت کوهستانی، رودخانه‌های خروشان، و آیین‌های اصیل لری، ظرفیت بی‌نظیری برای گردشگری دارد. اما نبود برنامه‌ریزی، ضعف تبلیغات و کمبود اقامتگاه‌های بوم‌گردی سبب شده این ظرفیت‌ها مغفول بمانند. اگر گردشگری روستایی با حفظ اصالت فرهنگی و محیط زیست توسعه یابد، می‌تواند منبع درآمدی پایدار برای روستاییان و عاملی برای جلوگیری از مهاجرت باشد.
روستا‌های معمولان، اگرچه سال‌هاست درگیر مشکلات زیربنایی و اقتصادی‌اند، اما هنوز روح زندگی در آنها جاری است. ساماندهی این روستا‌ها باید با نگاه انسانی، علمی و مشارکتی دنبال شود؛ نه صرفاً به‌عنوان پروژه‌ای عمرانی، بلکه به‌مثابه حرکتی برای بازگرداندن امید به مردمی که ریشه‌هایشان در خاک لرستان است. آینده‌ی لرستان بدون احیای روستاهایش، آینده‌ای ناقص خواهد بود.
