باشگاه خبرنگاران جوان- آذر عسکرپور- زمانهای قدیم، شاید زندگی بسیار متفاوتتر از آن چیزی بود که اکنون تجربه میکنیم. مردم در اماکن عمومی به جای خیره شدن به صفحه گوشی هایشان، به گفتوگو با یکدیگر میپرداختند.
ساعات خوشی بود که به بازی کردن با منچ یا مارپله گذرانده میشد و کتابخانهها مملو از افرادی بود که برای جستوجوی پاسخ سؤالاتشان به کتاب رجوع میکردند.
چیزی نمانده تا زمانی که هیچکس روی زمین یادش نیاید دنیا پیش از اینترنت چه شکلی بود. آنهایی که اواخر دهه ۱۹۷۰ به دنیا آمدهاند، آخرین نسلی هستند که بدون اینترنت بزرگ شدند.
دنیا پیش از اینترنت
در این عصر آکنده از تردید، پیشبینیها بیارزش شدهاند، ولی یک پیشبینی انکارناپذیر هم وجود دارد: چیزی نمانده تا زمانی که هیچکس روی زمین یادش نیاید دنیا پیش از اینترنت چه شکلی بود.
صد البته سوابقش خواهد ماند که در بایگانیهای نامحدود و ناملموس ابری ذخیره خواهد شد. ولی تجربه زیسته واقعی در کار نخواهد بود که بگوید پیش از ظهور کلانداده، اندیشیدن و حس کردن و انسان بودن چه شکلی داشت. وقتی که این اتفاق بیفتد، چه چیز از دست مان میرود؟
ظهور اینترنت چگونه زندگی ما را تغییر داد؟
ظهور اینترنت، یکی از انقلابیترین رخدادهای تاریخ معاصر بشر بوده است؛ انقلابی که مرزهای جغرافیایی، زمانی و فرهنگی را درنوردیده و نظم نوینی در نحوه تعاملات فردی، اجتماعی و سازمانی بشر به وجود آورده است.
اینترنت با سرعتی بیسابقه توانسته است ساختارهای سنتی ارتباط، اطلاعات و حتی سبک زندگی را متحول کند و جامعه جهانی را از عصر صنعت به سوی عصر اطلاعات و شبکه سوق دهد؛ عصری که در آن داده ارزشمندترین دارایی و اتصال مهمترین نیاز محسوب میشود.
امروزه اینترنت دیگر صرفاً ابزاری برای ارسال پیام یا جستجوی اطلاعات نیست؛ بلکه به بستری فراگیر و چندبعدی تبدیل شده است که تقریباً تمامی ابعاد زندگی ما را تحتتأثیر قرار داده است.
از آموزش و یادگیری گرفته تا تجارت الکترونیک، از فعالیتهای اجتماعی و سیاسی تا سرگرمی و سبک زندگی، همه و همه در بستر اینترنت بازتعریف شدهاند.
اینترنت نهتنها نحوه دسترسی به اطلاعات را متحول کرده، بلکه شیوه اندیشیدن، تعاملکردن و حتی هویتیابی انسان را نیز دچار دگرگونی کرده است.
رشد تاریخی و جهانی اینترنت
در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی، قلمرو اینترنت به سرعت گسترش یافت و از محیطهای دانشگاهی به نهادهای عمومی، موسسات تحقیقاتی و سپس به بخش خصوصی راه پیدا کرد.
در این دوره، اینترنت دیگر پروژهای محدود و دولتی نبود، بلکه به بزرگترین شبکه جهانی متشکل از هزاران زیرشبکه و میلیونها کاربر تبدیل شد.
این رشد بیسابقه، زمینهساز بروز پدیدههایی همچون اقتصاد دیجیتال، تجارت الکترونیک، آموزش آنلاین و رسانههای دیجیتال شد.
با توسعه اینترنت، سبک زندگی مردم نیز تغییر یافت، اکنون بسیاری از امور روزمره مانند سفارش غذا، خرید کالا، آموزش، سرگرمی و حتی مراجعه به پزشک، بهصورت آنلاین انجام میشوند، در حوزه آموزش، اینترنت بستر یادگیری فراگیر را فراهم کرده است.
دورههای مجازی، کلاسهای آنلاین، و دسترسی آزاد به منابع آموزشی از سراسر جهان، امکان یادگیری را برای همگان فراهم ساخته است.
آموزش دیگر به فضای فیزیکی محدود نیست، بلکه با توسعه اینترنت، هر فرد میتواند از هر نقطهای از جهان به بهترین منابع آموزشی دسترسی داشته باشد. با پیشرفت تلفنهای هوشمند و تبلتها، اینترنت موبایلی به یکی از مهمترین ابزارهای اتصال بدل شده است.
مردم دیگر برای اتصال به اینترنت محدود به نشستن پشت رایانههای رومیزی نیستند، بلکه در هر لحظه و مکانی از طریق دستگاههای همراه خود به اینترنت متصل میشوند.
هرچند اینترنت موجب تسهیل ارتباطات و ایجاد فرصتهای بینظیر شده است، اما چالشهایی همچون حفظ حریم خصوصی، امنیت اطلاعات، اعتیاد دیجیتال و شکاف دیجیتال نیز با خود به همراه داشته است.
این فناوری اگرچه جوامع را به هم نزدیکتر کرده، اما در برخی موارد موجب انزوای فردی و کاهش ارتباطات چهرهبهچهره نیز شده است.
بنابراین، استفاده هوشمندانه و مسئولانه از اینترنت، ضرورتی اجتنابناپذیر در دنیای امروز است.
اینترنت بهعنوان یکی از ستونهای اصلی دنیای مدرن، در بسیاری از جنبههای زندگی انسان تأثیرگذار بوده و نقش غیرقابلانکاری در تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایفا کرده است.
از ایجاد جوامع آنلاین و تحول در آموزش گرفته تا شکلگیری اقتصاد دیجیتال و سبک زندگی جدید، همه از پیامدهای این فناوری بزرگ هستند.
با نگاهی آگاهانه و رویکردی مسئولانه، میتوان از فرصتهای بینظیر اینترنت بهره برد و در عین حال، از چالشهای آن نیز پیشگیری کرد.
خانم خجسته، یکی از شهروندان کرمانی در گفتوگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان با اشاره به اینکه وجود اینترنت خیلی از کارها را آسان کرده است، گفت:در مرحله اول بایدمصرف اینترنت در جامعه فرهنگسازی شود.
وی افزود:امروزه همهی کارها خیلی آسان شده و بیشتر کارها از طریق اینترنت و فضاهای مجازی انجام میشود.
شهروند دیگر کرمانی که دوست نداشت نامی از اوبرده شود خیلی از اینترنت نگران بود و میگفت:نه اینترنت را دوست ندارم، زیرا همهی بچهها از اینستاگرام و فضای مجازی به نادرستی استفاده میکنند و بدون فیلتر است و نگران آینده فرزندانم هستم.
علیرضا، شهروند دیگر کرمانی از معایب و مزایایی اینترنت اینچنین گفت:اگر از اینترنت استفاده بجا و صحیح استفاده شود عالی ولی استفاده ناصحیح بخصوص در بین جوانان و نوجوانان بسیار نادرست است.
وی افزود:علاوه بر مشکلاتی جسمی و روحی که در بین نوجوانان و جوانان ایجاد میکند، حتی استفاده نابجا از اینترنت موجب آسیبهای اجتماعی نیز میشود.
فاطمه زهرا نیز شهروند دیگری که حدود ۱۰ سال سن دارد گفت: اینترنت برای بچههای هم سن و سال من خوبیهایی دارد که علم، سرگرمی و گذراندن وقت برای من که تک فرزند هستم به عنوان یک همدم و هم بازی است.
خانم خجسته گفت:از زمان کرونا گوشی یکی از معضلاتی شد که بچهها همگی وابسته این معضل شدند و امروزه حتی وقتی برای مهمانی میرویم همه یک گوشی به دست هستند و هرکسی غرق در موبایل خودش است.
میرزادی، مشاور و روانشناس، در گفتوگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان کرمان گفت: در عصر حاضر، اینترنت به یکی از مهمترین نیازهای زندگی انسان تبدیل شده است، ابزاری که هم امکان رشد و یادگیری را فراهم میکند و هم میتواند سلامت روان و روابط انسانی را تحت تأثیر قرار دهد.
وی به بررسی جنبههای مثبت و منفی استفاده از اینترنت پرداخت و تأکید بر اینکه اینترنت یکی از بزرگترین دستاوردهای بشریت در قرن اخیر است، گفت: این فناوری توانسته مرزهای جغرافیایی را از میان بردارد و زمینهساز ارتباط، آموزش و دسترسی آسان به اطلاعات شود.
وی معتقد است اینترنت فرصتی ارزشمند برای یادگیری، رشد فردی و توسعه اجتماعی ایجاد کرده است.
این روانشناس تصریح کرد: استفاده بیرویه از اینترنت میتواند پیامدهای منفی به همراه داشته باشد.
وی افزود: وابستگی بیش از حد به فضای مجازی موجب کاهش تمرکز، اضطراب، انزوا و احساس تنهایی در میان کاربران میشود. همچنین، در میان نوجوانان، حضور مداوم در شبکههای اجتماعی میتواند سبب مقایسههای ناسالم، کاهش اعتمادبهنفس و افت تحصیلی شود.
میرزادی در ادامه بر اهمیت نقش والدین در مدیریت استفاده از اینترنت تأکید کرد و گفت: خانوادهها باید برای استفاده از فضای مجازی، قوانین مشخصی وضع کنند و علاوه بر کنترل زمان استفاده، درباره محتوای مصرفی با فرزندان خود گفتوگو داشته باشند.
به گفته وی والدین باید خود نیز الگوی مثبتی در استفاده از اینترنت باشند و از این فضا برای یادگیری و ارتقای مهارتهای فردی بهره ببرند.
وی افزود: اینترنت مانند چاقوی دو لبه است؛ اگر آگاهانه و هدفمند از آن استفاده شود، ابزاری برای رشد و آگاهی خواهد بود، اما اگر بهصورت افراطی و بیبرنامه مورد استفاده قرار گیرد، میتواند سلامت روان و روابط انسانی را تهدید کند.
میرزادی در ادامه بر نقش والدین در مدیریت استفاده از اینترنت در خانواده تأکید میکند. او معتقد است که آموزش و نظارت همزمان باید مورد توجه قرار گیرد؛ یعنی والدین نه تنها باید زمان و نوع استفاده فرزندان را کنترل کنند، بلکه لازم است خودشان نیز الگوی مثبتی در استفاده از فضای مجازی باشند.
وی گفت: گفتوگو درباره محتوای مصرفی و ایجاد قوانین خانوادگی شفاف، میتواند تا حد زیادی از آسیبها پیشگیری کند.
در پایان، این روانشناس یادآور شد: که اینترنت، مانند هر ابزار قدرتمند دیگر، میتواند هم سازنده و هم مخرب باشد. استفاده آگاهانه از آن میتواند به رشد فردی، اجتماعی و علمی کمک کند، اما مصرف افراطی و بدون هدف، سلامت روان و روابط انسانی را تهدید خواهد کرد.
حسین ساجدی، مدیر مخابرات منطقه کرمان در گفتوگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان گفت: پهنای باند اینترنت هم اکنون در استان کرمان به ۸۰ گیگ است.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار که تمام روستاهای استان به اینترنت دسترسی دارند، بیان داشت: نه تنها همه شهرها به اینترنت ثابت دسترسی دارند.
بلکه ما (بدون اینکه تعهد داشته باشیم) به تعدادی از روستاها هم اینترنت ثابت را رساندهایم.
اگر بخواهیم به معنی اینترنت پی ببریم باید بگویم اینترنت یک شبکه جهانی است که برای مبادله اطلاعات بین کاربران آن است، اما استفاده از این شبکه جهانی و نوع استفاده از آن بسیار مهم است و ارزشمند یعنی باید بدانیم نوع استفاده از آن را استفاده کنیم استفاده درست از اینترنت راهی به سمت موفقیت و پیشرفت ما است و استفاده نادرست از اینترنت به سمت نابودی میبرد و نابودی که شاید راه برگشتی برای آن وجود ندارد.
البته ردههای مختلفی در جامعه هستند که هرکدام باید راهکار مناسب با خود را پیش بگیرند مثلا اینکه یک کودک چگونه از فضای مجازی باید استفاده کنید یا یک نوجوان چگونه و یک جوان و بزرگ و.. همهی اینها راهکارهای جداگانه و خوبی دارد که با رفتن از این راهها موفقیت را برای خودمان حتمی میکنیم. اینترنت کاربردهای بسیار فراوانی دارد.