باشگاه خبرنگاران جوان - سوسکهای حمام میتوانند مواد سمی در هوا منتشر کنند و سلامت افراد، بهویژه کودکان، را تهدید کنند. حضور این حشرات در خانه نه تنها باعث پخش آلرژنهایی میشود که میتوانند آسم و آلرژی را تشدید کنند، بلکه فضولاتشان نیز حاوی سموم باکتریایی به نام «اندوتوکسین» است.
پژوهشی جدید نشان داده است که هرچه تعداد سوسکها در خانه بیشتر باشد، مقدار این مواد مضر در هوا و گرد و غبار خانه نیز افزایش مییابد. وقتی تعداد سوسکها با روشهای کنترل آفات کاهش پیدا کند، سطح آلرژنها و اندوتوکسینها نیز بهشکل قابل توجهی پایین میآید.
سوسکهای حمام (سوسری) در خانههای شهری کمدرآمد فراوان هستند و آمارها نشان میدهد در ۸۵ درصد خانههای مناطق درونی شهرهای آمریکا آلرژن سوسک وجود دارد. تا ۸۰ درصد از کودکان مبتلا به آسم نیز نسبت به این آلرژنها حساسیت دارند.
سوسکها بیش از ۲۰ نوع ماده حساسیتزا وارد محیط میکنند، اما برخلاف آلرژنهای گربه یا مایت گرد و غبار، هیچ کدام از این مواد نقش اصلی را در تحریک سیستم ایمنی ندارد. جالبتر اینکه حدود ۲۰ درصد از افرادی که به سوسک حساسیت دارند، به هیچیک از آلرژنهای شناختهشده واکنش نشان نمیدهند. دلیل این موضوع هنوز روشن نیست و ممکن است به نحوه پخششدن آلرژنها، پایداری آنها در محیط یا ساختار مولکولیشان مربوط باشد.
پژوهشگران در مطالعه جدیدی نشان دادند مشکل فقط آلرژنها نیست، بلکه سوسکهای حمام هنگام دفع فضولات، اندوتوکسین نیز منتشر میکنند. اندوتوکسین زمانی آزاد میشود که برخی باکتریها میمیرند و میتواند به صورت ذرات نامرئی در هوا پخش شوند. استنشاق این مواد ممکن است باعث التهاب، سردرد، تب، خسخس سینه و تحریک بینی و ریهها شود.
ازآنجا که سوسکهای حمام همهچیزخوارند و دستگاه گوارش آنها مملو از باکتریهای گوناگون است، فضولاتشان مقدار زیادی اندوتوکسین دارد. هرچند انسان و حیوانات خانگی نیز مقدار اندکی اندوتوکسین وارد محیط میکنند، یافتههای این پژوهش نشان میدهد سوسکها منبع بسیار مهمی از این سموم در گرد و غبار خانه هستند.
مطالعه درطول دو سال در مجموعههای مسکونی کمدرآمد در کارولینای شمالی انجام شد. پژوهشگران خانههای آلوده به سوسک و خانههای بدون آلودگی را مقایسه کردند و سپس اندازه تقریبی جمعیت سوسکها را با مقدار آلرژنها و اندوتوکسینها سنجیدند.
نتایج نشان داد در خانههای آلوده، بهویژه جایی که سوسکهای ماده بیشتری وجود داشت، سطح اندوتوکسین بسیار بالاتر بود. فضولات سوسک ماده حدود دو برابر فضولات سوسک نر اندوتوکسین داشت. دلیل تفاوت این است که سوسکهای ماده بیشتر غذا میخورند و بنابراین سم بیشتری دفع میکنند. همچنین آشپزخانهها بیشترین میزان اندوتوکسین را داشتند؛ زیرا سوسکها در این مکان غذا پیدا میکنند و بیشتر تجمع دارند.
در مرحله بعد، خانههای آلوده به دو گروه تقسیم شدند: گروهی که تحت برنامه کنترل آفات قرار گرفت و گروهی که بدون مداخله باقی ماند. گروه سومی نیز شامل خانههایی بود که از ابتدا سوسک نداشتند. پس از سه و شش ماه، تعداد سوسکها و نمونههای گرد و غبار کف و هوا اندازهگیری شد.
خانههایی که کنترل آفات در آنها صورت نگرفت، همچنان سطح بالایی از آلرژنها و اندوتوکسینها داشتند. اما در بیشتر خانههایی که سوسکها تقریباً به طور کامل حذف شدند، مقدار آلرژنها و اندوتوکسینها بهشدت کاهش یافت و محیط داخلی سالمتر شد. کاهش جزئی جمعیت سوسکها کافی نبود، زیرا سوسکهای باقیمانده همچنان مقدار زیادی آلرژن دفع میکردند. پژوهشگران میگویند این نتایج نشان میدهد سوسکها مهمترین منبع اندوتوکسین در خانههای آلوده هستند.
پژوهشگران قصد دارند در مرحله بعد، رابطه مستقیم بین اندوتوکسینهای ناشی از سوسک و تأثیر آنها بر آسم را در مدلهای حیوانی بررسی کنند تا مشخص شود این سموم چگونه بر سلامت تنفسی اثر میگذارند.
نتایج پژوهش در ژورنال Journal of Allergy and Clinical Immunology: Global منتشر شده است.
منبع: زومیت