باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - اثرات یک شب بیخوابی در مقایسه با بیخوابی مزمن که میتواند منجر به تضعیف سیستم ایمنی، مشکلات سلامت روان، بینظمی قاعدگی و افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی شود، کمرنگ است.
یک مطالعه نشان داد که بیدار ماندن به مدت ۲۴ ساعت معادل نوشیدن چهار لیوان شراب یا آبجو است، در حالی که نوجوانان کمخواب به ازای هر ساعت استراحت از دست رفته، روز بعد ۲۱۰ کالری اضافی مصرف میکنند.
این مطالعه یک جدول زمانی دقیق از مکانیسمهای سازگاری بدن با کمبود خواب حاد ارائه میدهد و تأکید میکند که خواب یک کالای لوکس نیست، بلکه یک ضرورت فیزیولوژیکی ضروری است.
در این گزارش آنچه بعد از یک شب بیخوابی اتفاق میافتد توضیح داده شده است:
صبح زود: بیدار شدن با خستگی
وقتی زنگ ساعت شما بعد از یک شب بیخوابی به صدا در میآید، با وجود خستگی، بلافاصله احساس گیجی خواهید کرد. بدن شما سعی میکند با آزاد کردن هورمونهای بیداری، این کمبود را جبران کند که میتواند باعث کمی گیجی شود.
خستگی همچنین با پف کردن چشمها و حلقههای تیره روی صورت شما ظاهر میشود. این علائم برای افراد شب زندهدار (کسانی که تمایل به بیدار ماندن تا دیروقت دارند) در صبح بیشتر دیده میشود.
یک ساعت پس از بیدار شدن: اوج استرس
کورتیزول (هورمون استرس) یک ساعت پس از بیدار شدن به شدت افزایش مییابد و این افزایش با کمبود خواب تشدید میشود. این امر باعث افزایش موقت هوشیاری بر اساس استرس میشود، نه انرژی واقعی.
این افزایش با افزایش اضطراب و سیستم ایمنی ضعیف مرتبط است. اگر این روند ادامه یابد، میتواند منجر به بیخوابی مزمن شود.
نیمه صبح: بهبود موقت یا مه مغزی
برخی از افراد ممکن است با ورود ساعت بیولوژیکی خود به روز، بهبود خلق و خو و انرژی را تجربه کنند. اما برخی دیگر دچار مه مغزی میشوند که حافظه، حل مسئله و تمرکز را مختل میکند.
انرژی فیزیکی کاهش مییابد و زمان واکنش کند میشود. پاسخ نیز بسته به ریتم شبانهروزی و شرایط هر فرد متفاوت است.
ناهار: افزایش اشتها
خواب کم بر هورمون گرسنگی (گرلین) و هورمون سیری (لپتین) تأثیر میگذارد و اشتها را، به ویژه برای کربوهیدراتها، افزایش میدهد. با این حال، خوردن یک وعده غذایی زیاد در اواسط بعد از ظهر - زمانی که ریتم شبانهروزی طبیعی بدن به طور طبیعی کاهش مییابد - میتواند منجر به خوابآلودگی بیش از حد شود.
باید در برابر میل به پرخوری مقاومت کرد. برای جلوگیری از خستگی بعدی، یک وعده غذایی متعادل انتخاب کنید.
اواسط بعد از ظهر: خوابهای کوتاه و نوسانات عاطفی
پنج تا هشت ساعت پس از زمان بیداری معمول، ممکن است "خوابهای کوتاه" غیرارادی را تجربه کنید که فقط چند ثانیه طول میکشند اما هنگام رانندگی خطرناک هستند.
به دلیل فعالیت بیش از حد آمیگدال، احساسات شدیدتر میشوند و باعث میشوند عوامل استرسزای جزئی بزرگتر به نظر برسند. احساس عصبی بودن، اضطراب و حساسیت بیشتر افزایش مییابد. برخی از افراد ممکن است "انفجار دوم انرژی" را در اواخر روز تجربه کنند.
عصر: خستگی انباشته شده و انتخابهای حیاتی
خستگی انباشته میشود و منجر به کاهش انگیزه و تمرکز میشود. توصیه میشود از چرت زدن خودداری کنید، زیرا میتواند خواب شبانه را مختل کند. در عوض، منتظر زمان خواب معمول خود باشید تا ریتم طبیعی خود را بازیابی کنید.
متخصصان همچنین توصیه میکنند از غذاهای فرآوری شده و شور که خستگی را افزایش میدهند، خودداری کنید. برای جلوگیری از اختلال در ریتم شبانهروزی خود، شبها خیلی زود به رختخواب نروید.
منبع: مترو