نگاهی به شخصیت‌های مجموعه «شمعدونی» / آینه‌ای در برابر رفتارهای نابهنجار در جامعه

سروش صحت با نگاه دقیق خود به افراد جامعه البته با چاشنی غلیظ‌ تر "شمعدونی" را همچون آینه‌ای تمام قد در مقابل رفتار افراد جامعه ترسیم کرد.

باشگاه خبرنگاران -  سحر قناعتی - شبکه 3 سیما سال 94 را با نمایش سریال‌های طنز آغاز کرد. در ابتدا سریال "در حاشیه " و الان "شمعدونی". از قضا این دو سریال مخاطبان زیادی را به خود جذب کردند و در این امر موفق بودند.

در مورد "در حاشیه" مهران مدیری صحبت‌های زیادی به بیان آمد و اکنون نوبت "شمعدونی" سروش صحت است که انتظارات را برآورده کند.

سروش صحت از آن دسته از هنرمندانی است که در عرصه کارگردانی بهتر از بازیگری ظاهر شد و "ساختمان پزشکان " را می‌توان اوج کارگردانی این هنرمند دانست. 

از ویژگی‌های بارز این کارگردان جوان انتخاب درست و به جای بازیگران و پخش صحیح آن‌ها، نگاه دقیق به اتفاقات و انسان‌های جامعه امروز و اهتمام قابل توجهش به مفهوم خانواده است.اگر نگاهی اجمالی بر آثار او داشته باشیم ، خواهیم دید که در سریال‌های " چهار خونه "، " ساختمان پزشکان "، " پژمان " و "شمعدونی" مهم‌ترین عنصری که روی آن مانور داده می‌شود و تمام حوادث و اتفاقات خوب و بد در بستر آن شکل می‌گیرد خانواده است.

صحت به خوبی افراد جامعه را رصد می‌کند و در سریال‌هایش از ویژگی‌های شخصی و رفتاری آن‌ها الگو می‌گیرد. او نحوه و تنوع چینش بازیگران را به خوبی میداند و تلفیق سبک زندگی‌ سنتی ایرانی و مدرن آپارتمانی را با ظرافت خاصی انجام می‌دهد.

یکی از ویژگی‌های مثبت صحت که در "ساختمان پزشکان" و "پژمان" استفاده از گروه نویسندگان سطح بالایی همچون برادران قاسم‌خانی است که خلاء آن در "شمعدونی" تا حدودی به چشم می‌خورد. اما همین که صحت در این دنیای ماشینی در سریال‌هایش مفهوم و روابط خانوادگی را تکرار می‌کند و به تصویر می‌کشد جای خوشحالی دارد.

"شمعدونی" آخرین اثر این کارگردان ، نقاط قوت و ضعف بسیاری دارد که هر کدام را می‌توان ساعت‌ها بررسی کرد . قصه‌ی "شمعدونی " یک قصه‌ی ساده و بیانگر یک زندگی روتین است که مخاطب عام و خاص می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند. داستان دو خانواده نقاط مشترک زیادی دارند و در کنار تمام بحث‌ها و اختلافات نظرها در هنگام سختی‌ها و مشکلات حامی یکدیگر هستند.

خانواده عطا و هوشنگ عناصر اصلی این سریال هستند و تک‌تک شخصیت‌های آن‌ها را به وفور در جامعه می‌بینیم ، البته ماهیت طنز پررنگ‌تر نشان دادن ویژگی‌های ناپسند افراد است تا بازتاب و تاثیر آن در جامعه بیشتر باشد و از آنجایی که سریال "شمعدونی" متشکل از یکسری طنزهای موقعیت و کلامی است، نباید طرح اغراق‌آمیز یکسری مسائل را در آن اشکال دانست.

اگر تک‌تک کاراکترهای این سریال را بررسی کنیم خواهیم فهمید که این شخصیت‌ها بیگانه با انسان‌های اطراف ما نیستند. هوشنگ، همسر زهره و پدر سارا و سعید شخصی دلسوز و مهربان است که تنها هدف زندگیش آرامش و موفقیت فرزندانش است.

 هوشنگ با توجه به اینکه در بسیاری از مسائل رفتاری و شخصیتی انسانی موجه است؛اما در بعضی از موارد بر اثر سادگی و ندانم کاری اقدام به کارهایی می‌کند که باعث به وجود آمدن دردسر برای خانواده‌اش می‌شود. مسئله‌ای که هوشنگ هرگز خواهان انجام شدنش نیست. از نظر رفتارشناسی این ویژگی هوشنگ به تربیت ناصحیح در کودکی و عدم توجه به آن در بزرگسالی برمی‌گردد. امثال هوشنگ در جامعه زیاد دیده می‌شوند، افرادی که از روی سادگی مشکلاتی برای خود به وجود آورده و خانواده‌هایشان را درگیر می‌کنند.

محمود نادری که یک بازیگر تئاتر است به خوبی توانست در این نقش که چندین سال بزرگ‌تر از خودش بود ظاهر شود و بازی او بازی بازیگران مقابلش را نیز تحت تاثیر قرار داده است.از سوی دیگر خیلی از افراد منتظر دیدن بازی آتنه فقیه‌نصیری در یک اثر کمدی بودند و انتخاب نقش زهره از سوی این بازیگر برایشان جالب بوده ، اما با آغاز " شمعدونی " فهمیدیم که نقش " زهره " تفاوت چندانی با دیگر کارهای این بازیگر ندارد و تنها طنز آن به موقعیت‌های ایجاد شده خلاصه می‌شود.

مادر سارا و سعید کامل‌ترین انسان "شمعدانی" است و نسبت به خواهر و برادر خود از نظر شخصی و اجتماعی برتری نسبی دارد. یک فرد مقبول که تنها ضعفش جلب رضایت تمام افراد به هر قیمتی است ، در بسیاری از صحنه‌های سریال می‌بینیم که زهره اصرار دارد در مواقعی که حتی هوشنگ مقصر هم نیست ، از افراد معذرت خواهی کند. زهره به دلیل داشتن شخصیتی موجه فرزندان خوبی را نیز تربیت کرده که یکی پزشک و دیگری مورد پسند همه افراد است.

عطا، برادر زهره گذشته‌ای تاریک داشته و شاید به همین دلیل در مقابل همسرش حرفی برای گفتن ندارد و نمی‌تواند یکسری رفتارهای ناشایست او را مهار کند. مدام با داماد و خانواده چالش دارد که البته رابطه‌ی گذشته‌اش با شیوا حتی جلوی فرزندش را هم نمی‌تواند بگیرد و مدام به آن باج می‌دهد.

حسن معجونی ایفاگر این نقش به نوعی در این کاراکتر دچار تکرار شده است، در سریال "مسافران " نیز معجونی کاراکتری گنگ و مبهوت داشت که مطیع این و آن بود. شیرین، همسر عطا از منفورترین شخصیت‌های "شمعدونی" است که اتفاقا امثال آن در جامعه‌ی ما با غلظت کمتر ، زیاد به چشم می‌خورد. فردی حسود، حساس و تازه به دوران رسیده که خصلت‌های منفی خود را به طرز ناخودآگاه به فرزند خود انتقال می‌دهد. نگار عابدی نبوغ تئاتری خود را به خوبی در این نقش نشان داد ، البته نمی‌توان تاثیر گریم خوب این بازیگر را روی کیفیت نقشش نادیده گرفت.

زیبا، خواهر زهره و عطا کمدی‌ترین شخصیت "شمعدونی" است که همیشه دوربین به دست لحظات تلخ و شیرین این خانواده را ثبت می‌کنند. رویا میرعلمی در ایفای شخصیت رک، صادق و برون‌گرای زیبا ، موفق بود و نشان داد که با وجود سخت بودن بانوان هم می‌توانند روی تنش‌های کمدی مانور دهند.

سارا نیز نقش ساده‌ای بود که نکاتی را به همراه دارد و باید گفت این نقش و دلیل بودنش اتفاقاتی است که به دنبال قبول نشدن او در کنکور برایش پیش می‌آید و دیدگاه عده‌ای از مردم جامعه در موقعیت‌های حساس یک فرد است.

سعید پسر هوشنگ و زهره در صداقت شباهت عجیبی به خاله‌اش دارد و در سخت‌ترین شرایط هم دروغ نمی‌گوید.اما حساس‌ترین نقش‌های این سریال مربوط به پدر‌بزرگ و عرشیا می‌شود که هر دو در سنی بحرانی قرار دارند.

پدربزرگ پس از بزرگ کردن سه فرزند، همسرش را از دست داده و به دلیل تنهایی نیاز به توجه دارد ، اما فرزندان به دلیل مشغله‌ی کاری زیاد آن طور که باید و شاید به آن توجه نمی‌کنند تا جایی که پدر بزرگ حاضر می‌شود به خانه سالمندان برود. مسئله‌ای که در جامعه ما به عنوان یک بحران تبدیل شده است.

عرشیا شخصیت پر حاشیه "شمعدونی" فرزند شیرین  و عطا است.شیرین که با دنیایی محدود، به جزء خود، همسر و فرزندش شخص دیگری را نمی‌بیند و عطایی که در گذشته اعتیاد داشته و اکنون تمام افکار خود را بر اساس افکار شیرین تنظیم می‌کند ، مسلماً نباید از آنها انتظار فرزندی عاقل و با ادب داشت. "عرشیا هشدار "شمعدونی" به پدر و مادرانی است که مراقب رفتار خود در مقابل فرزندشان نیستند.

در بسیاری از صحنه‌های سریال می‌بینیم که عرشیا صداقت به خرج می‌دهد، اما اطرافیان او را به دروغ وادار می‌کنند و این کودک به طور مستقیم از رفتار آن‌ها الگو می‌گیرد.

عرشیا تمام خوبی‌ها و بدی‌های تک‌تک افراد خانواده را حتی با غلظت بیشتر در خود دارد و با زبان بی‌زبانی به ما می‌گوید مراقب تاثیر رفتارهای داخل و خارج خانواده بر روی کودکان باشیم."شمعدونی" یک سریال طنز است و وظیفه‌اش پررنگ‌ترنشان دادن نواقص افراد و جامعه است.

کسی که به تماشای آن‌ می‌نشیند، باید ضمن خندیدن قدری در مورد رفتار‌های خود و دیگران تامل کنند.رسالت سریال طنز به بوته نقد کشیدن ناهنجاری‌های جامعه است و زمانی صحت بعنوان کارگردان در کارش موفق است که تک‌تک کاراکترهایش را همچون آینه‌ای در برابر افراد جامعه ترسیم کرده باشد.

بطور قطع "شمعدونی" از نظر ساختار و بازی نکاتی دارد که باید اصلاح شود؛ اما همین که در دنیای ماشینی امروز مردم را به با هم بودن تشویق می‌کند ، جای امیدواری دارد. جسارت صحت در تنوع ترکیب بازیگران هم از نقاط قوت این سریال به حساب می‌آید.

همانطور که گفته شد صحت کارگردان جسور، دقیق و تیپ‌شناسی است که با دقت بیشتر در انتخاب گروه پشت صحنه و نویسندگانش می‌تواند کارهای بهتر و با کیفیت‌تر از "شمعدونی" بسازد.

انتهای پیام/
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۵
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
محسن
۲۰:۰۳ ۰۶ خرداد ۱۳۹۶
خیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییلی عالی بود
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۳۵ ۲۹ آذر ۱۳۹۴
واقعا فیلم جالبی بود با تشکر
Iran (Islamic Republic of)
امیر
۲۲:۱۴ ۰۴ خرداد ۱۳۹۴
سلام. این برنامه طنزه یا ترسناک ؟ که در قسمت 30 همچین چیز های را نشان میدهید که بچه ها نگاه کنند وبعد بترسند آخه شب نمی تونن بخوابند
Iran (Islamic Republic of)
لیلاسلمانی
۱۲:۳۴ ۲۴ ارديبهشت ۱۳۹۴
بسیارعالی وقابل توجه است.همچنین بیننده سریال را به نگاهی ژرف تر نسبت به مجموعه ترغیب مینماید.گفتنی است قلم یادداشت روان است.
Iran (Islamic Republic of)
فاطمه
۱۲:۲۵ ۲۴ ارديبهشت ۱۳۹۴
نقد عمیق،و دقیقی در خصوص این سریال بود و به ویژگی های خوبی اشاره شده بود
آخرین اخبار