آیت‌الله موسوی اردبیلی که بود؟+ تصاویر

به گزارش خبرنگار حوزه احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ حضرت آيت الله العظمى‏ موسوى اردبيلى، سحرگاه سيزدهم رجب 1344 ه ق، مقارن با سالروز ميلاد اميرالمؤمنين‏ عليه السلام و برابر با 8 بهمن 1304 ه ش در شهر اردبيل، در خانواده‏ اى روحانى و تهى‏ دست متولد شد.

 آيت الله العظمى‏ موسوى اردبيلى تحصيلات خود را در اوان كودكى و در سن شش سالگى با ورود به مكتب خانه آغاز كردند و قرآن كريم را فرا گرفته آنگاه كتاب هايى چون رساله عمليه، گلستان، تنبيه الغافلين، نصاب الصبيان، گلزار بهار، ابواب الجنان، مجالس المتقين، تاريخ معجم، درّه نادرى، تاريخ وصاف، حساب فارسى و برخى كتب ديگر را نزد معلمان خود آموخت. 

در شرایط سخت، وی طلبگى را آغاز نمود و دروس جامع المقدمات، سيوطى، جامى، مطول، حاشيه ملاعبدالله، شمسيه، معالم و شرايع را به اتمام رساند.

آيت الله العظمى‏ موسوى اردبيلى در رمضان‏ المبارك 1322 ه ش تصميم گرفتند به شهر مقدس قم مهاجرت نموده تحصيلات عاليه را در آن شهر مقدس ادامه دهند و در آخر همان ماه از اردبيل خارج و در نهم شوال وارد شهر مقدس قم شد.

مدت اقامت وی در شهر مقدس قم، سه سال و اندى به طول انجاميد که در اين مدت از محضر اساتيد بزرگوارى همچون آيت الله العظمى‏ سيد محمّد رضا گلپايگانى، آيت الله العظمى‏ حاج سيد احمد خونسارى، آيت الله حاج شيخ مرتضى حائرى و آيت ا... سلطانى، آيت ا... حاج ميرزا مهدى مازندرانى و آيت الله سيد محمد حسين طباطبائى‏  استفاده و كسب دانش نمود.

آيت الله العظمى‏ موسوى اردبيلى به اتفاق سه نفر از فضلاى حوزه علميه قم تصميم گرفتند به نجف‏ اشرف مهاجرت نمايند. با انصراف دو نفر از همراهان، ايشان با نفر سوم يعنى مرحوم شيخ ابوالفضل حلالزاده اردبيلى در 16 آبان 1324 ه ش برابر با اول ذى ‏الحجه 1364 ه ق، از قم حركت كرد.

 آيت الله العظمى‏ موسوى اردبيلى در مدت اقامت در نجف اشرف، نزد مرحوم آيت الله العظمى‏ خوئى، مرحوم آيت الله العظمى‏ حكيم، مرحوم آيت الله العظمى‏ سيد عبدالهادى شيرازى، مرحوم آيت الله العظمى‏ ميلانى و مرحوم آيت الله العظمى‏ شيخ محمد كاظم شيرازى تحصيل نمود.

مدت اقامت معظم‏ له در نجف اشرف هر چند نسبتا كوتاه بود و تنها قريب دو سال و اندى به طول انجاميد زیرا اوضاع نابسامان عراق و نگرانى ناشى از بيمارى پدر موجب گرديد معظم له، عليرغم ميل باطنى ناچار به ترك عراق و عزيمت به ايران شود. حضرت آيت ا... العظمى‏ موسوى اردبيلى پس از باگشت از عراق، در سال 1327 ه ش وارد قم شده در مدرسه فيضيه اقامت گزيد.

پدر آیت الله العظمی موسوی اردبیلی مايل بود بقيه عمر خود را در نجف يا قم اقامت نمايد و چون رفتن به نجف با خانواده ممكن نبود، به اتفاق به قم رفته منزل كوچك و محقرى تهيه كرده و در آنجا مشغول تدريس و تحصيل شدند. ادامه اقامت در قم براى پدر معظم له به دليل شرائط سخت زندگى مقدور نشد؛ لذا به اردبيل بازگشته و در سال 1330 ه ش به رحمت خدا پيوست.

از وظايف اصلى روحانيت، ترويج و تبليغ دين و احكام الهى در جهان است. عليرغم فشارها و تضييقاتى كه حكومت وقت براى روحانيون بخصوص روحانيانى كه دغدغه سياست نيز داشتند اعمال مى‏ كرد، معظم له پرداختن به امور تبليغى را از اشتغالات اساسى خويش به شمار مى‏ آوردند و از اين رو در ايام تعطيلى دروس حوزوى، ايشان جهت تبليغ به نقاط مختلف كشور سفر مى‏ كرد.

آيت ا... العظمى‏ موسوى اردبيلى در داستان كنگره جهانى پيمان صلح در زمان نخست ‏وزيرى مصدق  يكى از دست‏اندركاران و گردانندگان مبارزه طلاب بود، از جانب آيت ا... العظمى‏ بروجردى رحمه الله با ملك ‏اسماعيلى ديدار كرد زیرا مصدق براى بررسى و آرام كردن اوضاع، ملك‏ اسماعيلى را به عنوان نماينده خود خدمت آيت الله العظمى‏ بروجردى رحمه الله فرستاد. و آنگاه در صحن مطهر حضرت معصومه ‏عليهم السلام براى مردم سخنرانى كرده و پيام حضرت آيت ا... العظمى‏ بروجردى رحمه الله را به مردم ابلاغ نمود.

كثرت فعاليت هاى علمى، تبليغى، فرهنگى و سياسى باعث گرديد كه در ماه رمضان سال 1338 ه' ش، ضعف و بيمارى بر ايشان غلبه يابد كه پس از مراجعات مكرر به پزشكان، تغير محل سكونت و كاستن از فشار كار به معظم له توصيه شد و در پى آن ناگزير در سال 1339ه' ش به منظور گذراندن ايام تعطيلات تابستانى قم را به قصد اردبيل ترك کرد.

آيت الله العظمى‏ موسوى اردبيلى در تابستان 1347 ه' ش وارد تهران شد و پس از چند روزى، مقدمات لازم جهت اقامه نماز جماعت توسط معظم له در مسجد اميرالمؤمنين‏ عليه السلام واقع در خيابان نصرت فراهم شد و عليرغم مخالفت شديد دوستان و همشهريان با اقامت وی در تهران، پس از تهيه مسكن، خانواده آیت الله موسوی اردبیلی نيز از اردبيل به تهران مهاجرت كردند. 

از سال 1368 هجری شمسی به بعد حضرت آیت الله موسوی اردبیلی تصمیم گرفتند زمینه فعالیت خود را در اشتغالات علمی قرار دهند و بیشتر به این موضوع بپردازند، به همین خاطر به قم هجرت کرد.

آن عالم برجسته ، پیش از انقلاب ایران (۱۳۵۷) به اداره و سرپرستی روحانیت اردبیل و تدریس و تألیف مشغول بودند و پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی نیز با عضویت در شورای انقلاب، عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، نمایندگی دوره اول مجلس خبرگان رهبری، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور، عضو شورای عالی قضایی و عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی و مسئولیت اجرای فرمان شش ماده‌ای امام خمینی(ره) منشاء آثار وخدمات ارزشمند شدند

آيت الله العظمى‏ موسوى اردبيلى، از دورانى كه در قم مشغول تحصيل بود، مانند هر طلبه و محصل درد آشنايى در مورد نواقص حوزه مى‏ انديشيدو آرزو داشت روزى فرا برسد كه اين نواقص از حوزه بر طرف بشود. براى حل اين مشكلات و نواقص و رفع آنها، هنگامى كه وی تصميم به اقامت مجدد در قم گرفت، اقدام به تأسيس مؤسسه‏ اى به نام دانشگاه‏ علوم‏ انسانى (دارالعلم) مفيد نمود. هدف از تأسيس اين دانشگاه اين است كه علوم مورد نظر اسلام، يعنى علوم انسانى در آنجا تدريس شود و نظرات اسلام نيز در رديف نظرات ساير مكاتب مورد بحث و بررسى قرار گيرد.