خشکسالی و دیگر هیچ، آینده ترسناک ایران

این روز‌ها که کمبود آب و بحث تنش آبی در هرکشور، استان وشهری مطرح می‌شود؛ موثرترین راهکار، مدیریت مصرف و صرفه جویی آب توسط همه مردم است.

امروزه تنها ٣ درصد از کل آب‌های کره زمین برای مصارف انسانی مانند کشاورزی و صنعت و شرب مناسب است که از این مقدار سه چهارم در یخ‌های قطبی و خارج از دسترس انسان است؛ بنابراین درصد بسیار کمی از آب دنیا برای ما قابل استفاده است.

ذخائر آب شیرین جهان هر سال کاهش می‌یابد و تا ٢٥ سال دیگر نیمی از جمعیت جهان با مشکل کمبود آب شیرین مواجه خواهند بود.

اکنون یک سوم جمعیت دنیا در نقاطی زندگی می‌کنند که آب کافی ندارند.

در نواحی روستایی وضع به مراتب وخیم‌تر است. تنها ٢٩ درصد مردم به منابع آب دسترسی دارند و تعداد کسانی که از تاسیسات بهداشتی استفاده می‌کنند، حتی به ١٣ درصد هم نمی‌رسد و ۷۵ درصد مردم جهان سوم، از داشتن آب بهداشتی کاملا سالم، محروم اند.

ایران در بین۲۴ کشوری قرار دارد که وضعیت آب در آن‌ها خطرناک است و سومین کشور سدساز دنیاست. 

استان های برتر کشور از نظر ذخایر آبی

آذربایجان غربی جزو ۱۰ استان برتر کشور از نظر ذخایر آب سطحی و زیر سطحی است و با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط زیست محیطی که دارد؛ هنوز هم هستند کسانی که از نعمت آب آشامیدنی سالم بی بهره و یا کم بهره اند.

کاظم محمدی اقدم مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،گفت: با بیان اینکه در کل استان ۱۱۴ روستای غیربرخوردار وجود دارد اظهار داشت:در دولت تدبیر و امید برای آبرسانی به روستا‌های غیر برخوردار، اعتبارات مصوب ۲.۶ برابر و اعتبارات تخصیص یافته ۳.۳ درصد افزایش یافته است که شاخص بهره مندی از آب آشامیدنی سالم در استان ۷۲.۴ درصد و در سطح کشور ۷۱.۳ درصد است.

تنها ۳ روستا از ۱۹۱ روستا آب آشامیدنی دارند

نالوسی مدیر شبکه آب و فاضلاب روستایی مهاباد گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد، گفت:این شهرستان ۱۹۴ روستا دارد که از این تعداد ۱۹۱ روستا تحت پوشش شبکه آب و فاضلاب روستایی مهاباد و ۳ روستا تحت پوشش شبکه شهرستان میاندوآب است.

وی افزود:شهرستان مهاباد حدود ۱۸ هزار خانوار روستایی دارد که آب و فاضلاب روستایی مهاباد به ۱۴ هزار و ۷۰۰ مشترک آب و ۱ هزار و ۵۰۰ مشترک فاضلاب خدمت رسانی می‌کند اما، هنوز بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ خانوار غیر برخوردار از شبکه آب و فاضلاب روستایی اند.

در حال حاضر ۳۵ روستای غیر برخوردار در شهرستان مهاباد وجود دارد که از این تعداد، ۲۰ روستا جزو روستا‌هایی هستند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با توجه به ضرورت انجام اقدامات وسیع محرومیت زدایی؛ کلیه مراحل لوله کشی و آبرسانی انجام شده، اما تحت پوشش شبکه آب و فاضلاب روستایی نیستند.

اما از این تعداد؛ تعداد ۱۵ روستای شهرستان هم، علی رغم نبود شبکه آبرسانی مناسب؛ در مکانی واقع شده اند که چاه هایش کم آب است و مشکل جدی در  دسترس نبودن به آب زندگی را برای ان‌ها بسیار دشوار کرده است.

دست و پنجهنرم کردن ساکنین روستایی با کمبود آب

یکی  از اهالی روستای پایین دره که در ۳ کیلومتری مهاباد واقع شده است گفت:با دسترسی روزانه ۲ ساعت به آب، کارهایم نا تمام می‌ماند و از ذخیره کردن آب در تنگ‌ها و دیگ‌ها برای باقی ساعات روز جهت پخت و پز، آشامیدن و تمیز کردن منزل خسته و کلافه شده ام.

کاک محمد از اهالی دیگر روستا اضافه کرد:با توجه به نزدیک شدن به پاییز و فصل بارش‌ها؛ برای مرمت سقف خانه‌های روستایی به آب نیاز داریم که چاه هایمان کم آب اند وبه سختی می‌توانیم سقف خانه هایمان را گل اندود کنیم.

در استان آذربایجان غربی آبرسانی به اهالی ۳۳ روستا با تانکر انجام می‌گیرد که از این بابت سهم شهرستان مهاباد؛ جیره بندی مشتمل بر قطعی آب از ۲ تا ۱۱ ساعت در ۲۳ روستا است.

اما در این میان روستا‌هایی هم هستند که با همت اهالی، آب مورد نیاز آن‌ها از چشمه‌هایی کمی آنطرف‌تر تامین می‌شود.

پر وزن دهیار روستای کهریزه شیخان می‌گوید:سالهاست آب مورد نیاز خانوار‌های این روستا از ۳ چشمه تامین می‌شود که با لوله کشی و گذر از مسیری طولانی به منبع آب داخل روستا می‌رسد و از آنجا بین اهالی تقسیم می‌شود اما، به دلیل طولانی بودن مسیر آبرسانی، خواهان نظارت بهداشتی بیشتری بر کیفیت آب هستیم.

با توجه به مشکلات روستا نشینان و دسترسی نداشتن آن‌ها در برخی مناطق به آب آشامیدنی سالم و بهداشتی، نیرو‌های بسیج سازندگی هم به یاری آب و فاضلاب روستایی امده اند.

تقی زاده مسئول بسیج سازندگی سپاه مهاباد  در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،گفت: نیرو‌های بسج این نهاد در ۴ طرح مشارکتی با همکاری شبکه آب و فاضلاب روستایی فعالیت‌هایی از جمله حفر چاه، تعویض تجهیزات و لوله کشی را انجام داده اند.

وی افزود:کلیه هزینه‌های مشارکت در طرح‌ها از محل اعتبارات قرار گاه حمزه سید الشهداء سپاه مهاباد تامین شده است.

در ۶ ماهه نخست ۹۶ به ۳۳۳ روستا با ۴۴ هزار و ۸۶ خانوار و جمعیتی بالغ بر ۱۷۰ هزار نفر از آب بعداشتی و سالم برخوردار شده اند که با این میزان، شاخص بهره مندی از آب سالم در استان به ۱۴.۱۳ درصد می‌رسد.

تلاش‌های برای نهادینه کردن مصرف صحیح اب ادامه دارد و کل هدر رفت آب در استان ۲۸.۲۱ درصد است که این میزان در کشور ۳۰.۷۲ درصد می‌رسد.

این در حالی است که بخش کشاورزی که باید استفاده بهینه‌ای از آب داشته باشد هنوز به استفاده از روش آبیاری سنتی ادامه می‌دهد که در آن مقدار زیادی از آب هدر می‌رود وبه همین علت بیشترین مصرف آب کشور و آذربایجان غربی؛ در بخش کشاورزی است و حدود ۹، ۲ درصد منابع آب کشور در این بخش مصرف می‌شود.

یکی از راه های موثر در صرفه جویی مایه حیات

رئیس اداره جهاد کشاورزی مهاباد در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،گفت:به منظور صرفه جویی در بخش کشاورزی، سه هزار هکتار از مزارع این شهرستان در دستور کار قرار گرفته تا به سیستم نوین آبیاری مجهز شود و به کشاورزانی که از آب مورد تایید امور آب شهرستان بهره‌مند هستند هفت میلیون تومان وام بلاعوض در حوزه باغبانی و ۵ میلیون تومان وام هم در حوزه زراعت تعلق میگیرد.

کلیجی افزود: کل اراضی آبی شهرستان مهاباد ۲۵ هزار هکتار است که از این میزان ۲۰ درصد به سیستم‌های آبیاری تحت فشار مجهز شده و استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین و کشت محصولات کم آب بر، می‌تواند در مصرف بهینه منابع آبی موثر باشد که امیدواریم کشاورزان به این مهم توجه داشته باشند.

با توجه به حجم بالای هدر رفت آب در بخش کشاورزی و زراعت، به نظر می‌رسد با ارائه تسهیلات بیشتر به کشاورزان منطقه برای نوین کردن سیستم آبیاری باغات و مزارع و تغییر الگوی مصرف تا حدی بتوان به کاهش هدر رفت آب در این بخش کمک کرد.

همچنین با توجه به دسترسی نداشتن هم نوعانمان در مناطقی نه چندان دورتر از شهر به آب و منابع آبی؛ انتظار می‌رود به تعاونی‌های مردم نهاد و زیست محیطی توجه بیشتری شود و همچنین حمایت از سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در مناطق روستایی؛ جهت توسعه، عمران و ابادانی بیشترودر نهایت رفاه حال روستانشینان، توجه بیشتری شود.

گزارش از فریبا خضری

انتهای پیام/ع