مجاز شدن ساخت و ساز در حریم محوطه ساحلی قصرشیرین

بهرنگ بابایی رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قصرشیرین با اشاره به انجام ۲ فصل کاوش در محوطه ساحلی در داخل شهر قصرشیرین (محدوده حد فاصل خیابان شهدا و خیابان ساحلی) که پیشتر موسوم به محوطه تاریخی ساحلی بود، گفت : این محوطه با مساحت حدودی ۲۵ هزار متر مربع در حاشیه رودخانه الوند قرار گرفته که از جنوب به میدان مرزبانی، از سمت شمال به کوچه روبروی مسجد جامع، از غرب به خیابان شهدا و از شرق به خیابان ساحلی منتهی می‌شود.

وی اظهار کرد: در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ در پی خاکبرداری یا پی‌کنی بعضی از پلاک‌های این محوطه آثار و شواهدی از وجود دیوار چینی و کف سازی با مصالح و مواد تاریخی و فرهنگی روئیت و گزارش می‌شد که پس از بازدید کارشناسان میراث فرهنگی، به صورت موردی از ادامه ساخت و ساز این پلاک‌ها جلوگیری به عمل آمد.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قصرشیرین گفت: در پی زلزله سال‌های ۹۶ و ۹۷ که تعدادی از واحد‌های مسکونی و تجاری این محدوده آسیب و دچار خسارت شدند، با شروع خاکبرداری و پی کنی و عملیات ساخت و ساز، آثار و شواهد بیشتری از این محوطه تاریخی نمایان و بدست آمد که با ورود مجدد کارشناسان و هیأت‌های باستان شناسی محدوده تقریبی این محوطه تاریخی مشخص و پس از گزارش آن به پژوشکده باستان شناسی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور، از هرگونه ساخت و ساز و عملیات عمرانی در این محدوده تا زمان انجام مطالعات باستان شناسی و تعیین وضعیت نهائی جلوگیری بعمل آمد.

بابایی ادامه داد: با پیگیری‌های اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و نیز تأمین اعتبار لازم و اخذ مجوز کاوش از پژوهشکده باستان شناسی کشور، در سال ۱۳۹۹ اولین کاوش با هدف تعیین عرصه و حرایم و همچنین مطالعات تاریخی با انجام ۱۴ ترانشه به ابعاد (۱ × ۱ و ۵/۱ × ۵/۱) و برداشت نمونه مصالح و ملات به کار رفته در سازه‌های بدست آمده جهت انجام آزمایشات تعیین تاریخ و قدمت آن‌ها صورت پذیرفت.

وی اضافه کرد: در ۱۴ ترانشه ایجاد شده، در بعضی از نقاط دیوار‌های به ضخامت ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر با مصالح آجر‌های به ابعاد (۴۰ × ۴۰) سانتی متر و ضخامت ۱۰ سانتی متر و ملاک گچ و بعضی از نقاط آجر فرش‌های با آجر‌های (۲۰ × ۲۰ یا ۴۰ × ۴۰) که مربوط به سازه‌ها و بنا‌های تاریخی می‌شدند مشاهده شد و از سوی دیگر نیز نتیجه آزمایشات صورت گرفته از مصالح برداشت شده مدارکی دال بر تاریخی بودن محل را نشان می‌داد.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قصرشیرین گفت: با توجه به اینکه نتایج بدست آمده از اولین فصل عملیات گمانه زنی ناکافی و در مواردی ناقص بود، هیأت باستان شناسی تعیین عرصه و حریم این محدوده را مستلزم انجام فصل دوم کاوش و گمانه زنی اعلام کرد.

بابایی افزود: در نیمه اول سال ۱۴۰۱ فصل دوم کاوش گسترده در محدوده حد فاصل خیابان ساحلی و خیابان شهدا موسوم به محوطه ساحلی جهت تعیین عرصه و حریم و اختصاص ضوابط اختصاصی به منظور تعیین تکلیف ساخت و ساز املاک و پلاک‌های واقع در این محدوده با زدن چهار ترانشه با ابعاد (۴× ۴) که در حین کاوش برای نمایان نمودن بهتر ساختار‌ها ابعاد ترانشه‌ها بیشتر شد، آغاز شد.

وی گفت: ترانشه‌های فصل دوم کاوش که ابعاد بزرگتری نسبت به ترانشه‌های فصل اول داشتند با هدف تعیین لایه‌های تاریخی محوطه و مشخص نمودن کاربری دیوار‌ها و کف پوش‌های به دست آمده از فصل اول صورت پذیرفت.

وی اظهار کرد: پس از پایان فصل دوم کاوش و جمع آوری اطلاعات به دست آمده از لایه‌های زیرین دیوار‌ها و کف پوش بخش‌های مختلف این محوطه و ارائه آن در کمیته‌های فنی و باستان شناسی میراث فرهنگی استان، مشخص شد که دیوار‌ها و کف پوش‌های به دست آمده متعلق به سازه‌های دوران متأخر بوده که از مصالح آوار بنا‌ها و سازه‌های تاریخی همجوار (مصالح با کاربری مجدد) ساخته شده و فاقد دقت و ظرافت در ساخت آثار و بنا‌های تاریخی هستند و در رج‌های زیرین دیوار‌ها از آجر‌های نیمه و شکسته به صورت بی نظم استفاده شده است و این شواهدی بر تاریخی نبودن محوطه است .