کمیت همچنان بر مرکب تیز روی میدان نگارش می‌تازد

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ حاضر در محل برگزاری نشست خبری جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران امروز در خانه کتاب برگزار شد. حجت‌الاسلام محمد علی مهدوی‌راد دبیر سی و سومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران گفت: کمیت همچنان بر مرکب تیز روی میدان نگارش می‌تازد و ما به لحاظ کمی نه تنها کم نداریم بلکه افزونی داریم اما کیفیت افت کرده است به گونه‌ای که هم در حوزه کتابخوانی و هم در حوزه کتاب آفرینی شاهد افت کیفی بوده‌ایم و این در صورتی است که کتاب‌گرایی و کتابجویی نیز کاهش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: در روز برگزاری اختتامیه جایزه کتاب سال متوجه می‌شویم فردی جایزه می‌گیرد که 25 سال برای نگارش کتاب رنج کشیده و خانه‌اش را، بر سر آن فروخته است البته در صورتی که چنین تلاش‌هایی در سطح کشور شناخته نشوند اگر کسی برای گرایش‌های خود پا به عرصه مکتوب بگذارد ده نفر دیگر نمی‌گذارند.
 
دبیر سی و سومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: سال گذشته پیشنهادی شد و خانه کتاب قول اجرای آن را داد بر اساس این پیشنهاد قرار شد که کتاب‌های برگزیده جایزه کتاب سال در مجموعه خانه کتاب نقد و بررسی شوند البته تا به امروز اجرایی شده اما امید است که در سال آینده به طور جدی‌تری پیگیری شود.
 
مهدوی‌راد ادامه داد: هم اکنون ناشرانی که هنوز در سایت خانه کتاب ثبت نام نکرده‌اند می‌توانند این کار را انجام بدهند زیرا فراخوان جایزه کتاب سال 1395 در فروردین ماه اعلام می‌شود.

وی گفت: ما سی و سومین دوره کتاب سال را برگزار خواهیم کرد. امسال کتاب سال به لحاظ دستیابی به اطلاعات یک تحولی داشت و فراخوان آن به صورت پیامک و در روزنامه‌های دنیای اقتصاد و اطلاعات در دسترس اهالی قلم قرار خواهد گرفت.

دبیر سی و سومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران گفت: سی و سومین دوره کتاب سال با مشارکت 6 هزار ناشر، 2 هزار و 500 داور 6 هزار 564 شخصیت برگزار شد و آثار ارائه شده به دبیرخانه این جایزه که با موضوعات دین علوم اجتماعی، هنر، تاریخ، جغرافیا و کودک و نوجوان به نگارش درآمده‌اند در 72 گروه معرفی شدند.

مهدوی راد اظهار داشت: بنای ما بر این بود که ناشران و نویسندگان کتاب‌هایشان را به دبیرخانه ارسال کنند اما فقط به این بسنده نشد و مکرر به ناشران اطلاع داده شد که هر کتابی که احساس می‌کنند قابلیت ارزیابی را دارد از چشم نیاندازند البته در برخی موارد دیده شد که برخی از کتاب‌ها توسط ناشران ارائه نشده در این مواقع ما با بررسی این کتاب‌ها آن را در دایره داوری و ارزیابی قرار دادیم.

وی افزود: 5385 کتاب به دبیرخانه سی و سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران ارسال شد که همه آنها در سال 1393 منتشر شده بودند و بعد از بررسی‌های اولیه 224 عنوان کتاب برای مرحله نهایی انتخاب شدند و هشتصد و نود و شش داور آنها را ارزیابی کردند.

دبیر جایزه کتاب سال تصریح کرد: امسال به خاطر آنکه ثبت نام در سایت خانه کتاب بود دسترسی به داوران آسان‌تر بود و در این مورد تنوع جغرافیایی بیشتری داشتیم.

مهدوی‌راد گفت: ما در مراسم اختتامیه جایزه کتاب سال ده برگزیده و سی تقدیری داریم.

وی ادامه در بخش دیگری از صحبت‌هایش در پاسخ به این سوال که جوایزی چون جایزه کتاب سال که تاثیری بر روی کیفیت کار کتاب‌آفرینان دارد گفت: اصل ماجرا طبیعی است و نه تنها جایزه کتاب سال همه جشنواره‌های ادبی کشور تا اندازه‌ای بر روی کتاب‌آفرینی اثر خواهند داشت مسئله این است که ما از این اثرگذاری چگونه بهره‌برداری کنیم من فهمیدم که تاثیر جوایز ادبی بر روی کتاب‌آفرینی جلب توجه می‌کند و این گونه جریان ها می‌تواند به کیفی‌تر شدن کتاب‌ها کمک کند.

وی ادامه داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب باید بررسی‌های دقیق‌تری بر روی کتاب‌ها داشته باشند البته خریداری تعدادی از کتاب‌ها و ایجاد زمینه ترجمه کتاب‌های کیفی نیز می‌تواند به کتاب‌آفرینی کمک کند.

دبیر جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: ما علاوه بر جوایز کتاب سال جمهوری اسلامی ایران جایزه کتاب سال حوزه هم داریم ولی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران محدودیتی خاصی برای شرکت صنف‌ها و گروه‌های خاص همچون حوزوی ها ندارد.

مهدوی‌راد در خصوص وجود جریان کتاب‌سازی گفت: جریان کتاب‌سازی فقط متعلق به جامعه ما نیست و در کشورهای مختلفی چون مصر لبنان عراق و تونس هم دیده می‌شود البته وضعیت مقاله اسفبارتر از کتاب است.

وی در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به این وزارت ارشاد در بخش  صدور مجوز نشر چگونه می‌تواند جلوی کتاب‌سازی‌ها را بگیرد گفت: وزارت ارشاد نمی‌تواند به کتاب‌های سست اجازه نشر ندهد زیرا مولفه‌هایی که دارد که گهگاه در این کتاب‌ها دیده می‌شود حرف من هم این است که اگر کمیت کتاب‌ها بالا رفته اما کیفیت‌ آنها افت پیدا کرده و کمترپیش می‌آید کسی بنشیند یک و دو یا سه سال به صورت جدی اثری را بیافریند که چهل درصد حرف تازه‌ای داشته باشد این اتفاق نیافتاده است و راه حل آن آسیب‌شناسی است.

مهدوی‌راد با تاکید بر اینکه ما برای دزدی‌های خاص قانونی نداریم اظهار داشت: باید به اخلاق پژوهش و نگارش توجه بیشتری کنیم در اصل ما اینجا تربیت نشده‌ایم تلقی کنیم کتاب‌سازی نوعی دزدی است.

وی ادامه داد: هم اکنون باید آسیب‌شناسی شود که دانشگاه ها چرا با مسئله کتاب به گونه‌ای برخورد می‌کنند که شاهد کتاب‌سازی‌های متعددی می‌شویم البته باید گفت هم اکنون محقق و پژوهشگر نواندیش که بتواند اثر نوآیینی را ارائه دهد جایگاه محترم ستودنی ندارد.

دبیر جایزه کتاب سال تصریح کرد: امروزه در جاهایی که کتاب به صورت سفارشی نوشته شده آثار خوبی داریم اما به گمان من باید در حوزه تحقیق نسبت به گذشته سرمایه‌گذاری بیشتری انجام شود سهم تحقیق و پژوهش در کشور بیشتر شود.

وی گفت: دانشگاهی‌ها و حوزوی‌ باید بررسی کنند راه رسیدن به کتاب‌های فاخر از کجاست.

مهدوی‌راد در بخش پایانی صحبت‌های خود در پاسخ به این سوال چرا دیده می‌شود که بحث خرید کتاب از ناشران که امروزه تبدیل به وظایف وزارت ارشاد آنچنان باید شاید اجرا نمی‌شود گفت: ما در شورای خرید کتاب شاهد تفاوت روند خرید کتاب‌هایی هستیم که جایزه برده‌اند. البته در یک سال گذشته کمیت خرید کتاب وزارت ارشاد با توجه به بودجه کمتر شده اما در مورد کتاب‌هایی که جایزه برده‌اند کمیت بالاتری داشته‌ایم.

همچنین محسن جوادی دبیر بیست و سومین جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از نشست خبری جایزه کتاب سال گفت: جایزه جهانی کتاب سال در بیست و سومین دوره خود طبق روال سالهای گذشته اطلاعیه‌ای داد و بر خلاف آنچه که در دوره‌‌های قبل انجام می‌شد اکثر کتاب‌ها به خواست خود ناشران و به دست آنها به دبیرخانه ارسال شد و این نشانه‌ی اعتبار جایزه جهانی کتاب سال است، البته جایزه مادی این جایزه با جوایز دیگری که در سطح جهان برگزار می‌شوند، قابل قیاس نیست.

وی افزود: هم اکنون نزدیک به 2هزار جلد کتاب در مرحله اولیه داوری‌های بیست و سومین جایزه جهانی کتاب سال بررسی شده و از میان آنها 252 کتاب خریداری و تهیه شد که اکثر آنها با موضوع مطالعات ایران و اسلام به نگارش درآمده اند و در خارج از ایران به زبان‌های روسی، آلمانی و انگلیسی منتشر شده‌اند.

دبیر بیست و سومین جایزه جهانی کتاب سال اظهار داشت: این جایزه با مشارکت 90 داور فعالیت خود را شروع کرد که 10 نفر از این داوران از خارج از کشور بودند و 30 کتاب ارائه شده به این جایزه حداقل‌های لازم را برای گزیده شدن داشتند اما ما 10 کتاب را انتخاب کردیم، زیرا سیاست جایزه جهانی کتاب سال این نیست که به کمیت بها دهد و بیشتر به کیفیت فکر می‌کند تا بتواند برند شود.

جوادی ادامه داد: کتابهایی به زبان مالزی، اندونزی، روسی و کشورهای اطراف دریای خزر به دست ما رسیده‌اند که داوری‌ آنها سخت بود، البته گاهی استانداردهایی که تعریف کردیم بیشتر به کشورهایی معطوف می‌شد که بنیه‌اش را داشته‌اند به همین دلیل اسامی برخی از کشورهایی که کتاب‌هایشان را به دبیرخانه جایزه جهانی کتاب سال فرستاده‌اند در میان آثار برگزیده دیده نمی‌شوند.

وی تصریح کرد: ما سعی می‌کنیم که رقابت جایزه کتاب سال را به سطح منطقه‌ای برسانیم.

دبیر بیست و سومین کتاب سال در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ما در میان کتاب‌های برگزیده این دوره از جایزه جهانی کتاب سال تنوع موضوعی داشته ایم یعنی کتاب‌های برگزیده ما با موضوعات ایران شناسی و مطالعات ایرانی، مطالعات قرآنی و فقه و علوم انسانی شناخته شده‌اند و در این میان ایران شناسی و مطالعات ایرانی بر سایر موضوعات غلبه داشته است.

جوادی خاطرنشان کرد: در مورد نحوه حمایت مان از برگزیدگان جایزه جهانی کتاب سال هم باید بگویم که برنامه‌ای در این خصوص به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شده اما به دلایلی اجرایی نشده است و امیدواریم که در سالهای آینده اجرا شود.

همچنین افشین داور پناه معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب در بخش دیگری از این نشست خبری گفت: از مجموع 43 هزار کتابی که چاپ اول بوده‌اند 5 هزار 385 اثر به دبیرخانه جایزه کتاب سال راه یافتند، البته در آیین نامه اجرایی این جایزه آمده است که اگر کتابی از قلم افتاد می تواند برای سال آینده ثبت نام کند.

وی افزود: علیرغم افزایش کمیت آثار چاپ اولی در سال 1393 کیفیت این آثار سال به سال افت کرده است و یکی از برکات جایزه کتاب سال این است که می توان مجموعه کتابهایی که در یک سال منتشر می‌شوند، دید.

معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب با تاکید بر اینکه کتاب سازی بیداد می کند، اظهار داشت: ما امسال تصمیم داریم یک کار تحلیلی در خصوص وضعیت کتابهای برگزیده جایزه کتاب سال داشته باشیم زیرا می تواند نمایی از کیفیت همه کتاب‌های منتشر شده در طول سال باشد.

داورپناه ادامه داد: رویکرد خانه کتاب این است که فعالیت‌های حوزه کتاب را به سمت نهادهای مردمی سوق دهد، زیرا تجربه اثبات کرده که مشارکت مردمی در چنین فعالیت‌هایی مثمر ثمرتر است و قصد ما هم تقویت این رویکرد است.

وی در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: خانه کتاب درباره کتاب سازی به نقد و بررسی جدی کتاب‌ها پرداخته است تا با این کار از اقدام برخی از افراد به کتاب سازی پیشگیری کند.

معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب خاطرنشان کرد: ما هم اکنون 13 فصلنامه تخصصی نقد کتاب داریم و رویکرد اساسی‌مان هم نقد و بررسی محتوای کتاب است شاید آنچه که می‌تواند فرآیند کتاب سازی را کنترل کند این است که حوزه نقد کتاب در کشور جدی تر دنبال شود .

انتهای پیام/