تکاپوی آمریکا در چکاندن ماشه بدون گلوله؛ باز هم سر ترامپ به سنگ می‌خورد؟

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، فاطمه زهرا نصراللهی، طی روز‌های گذشته شاهد لفاظی‌های مقامات آمریکایی به ویژه ترامپ رئیس جمهور و پمپئو وزیر خارجه آمریکا علیه ایران بوده‌ایم، اظهاراتی که به باور بسیاری از کارشناسان و دولت‌ها بی اساس است، ادعا‌هایی که توام با ترس و بی فکری بوده و در پشت آن اقدام عملی دیده نمی‌شود.

در حقیقت واشنگتن بعد از شکست ماه گذشته در شورای امنیت برای تصویب قطعنامه‌ای ضد ایران با هدف تداوم تحریم‌های تسلیحاتی، به طور یکجانبه و با چاشنی تهدید تلاش دارد تا همه تحریم‌ها علیه ایران برقرار شود و برجام را عملا نابود کند، این کشور درحالی تفسیر خود را از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت دارد که دیگر عضو برجام نیست، همچنین این قطعنامه جدای از برجام نیست و در چنین شرایطی همه اقدامات آمریکا در شورای امنیت غیرقانونی و زورگویانه است.

جیب خالی، پز عالی ترامپ!

با خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، این کشور دیگر مشارکت‌کننده برجام نیست تا حقی برای خود قائل باشد و بخواهد از سازوکار‌های تعریف شده در درون برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد استفاده کند. با توجه به این نکته مهم اکثریت اعضای شورای امنیت ماه گذشته با قطعنامه ضد ایرانی آمریکا مخالفت کردند و شکست تاریخی این کشور در سازمان ملل متحد ثبت شد.

با توجه به اینکه تلاش ترامپ برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت و فعال‌سازی مکانیسم ماشه با شکست مواجه شد، دولت آمریکا مدعی شده که تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران از نیمه شب ۲۰ س‍پتامبر (۳۰ شهریور) احیا خواهند شد و پمپئو بار‌ها بر این ادعای خود تاکید کرده است.

در پی این ادعا، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در جمع خبرنگاران گفت که این شورای امنیت است که می‌تواند قطعنامه‌های شورا را تعبیر و تفسیر کند و ما مطابق آنچه شورای امنیت گفته باشد، عمل می‌کنیم، علاوه بر این یک دیپلمات ارشد سازمان ملل که نخواست نامش فاش شود، تلاش‌های آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را "ژست توخالی" نامید و در واکنش به تلاش‌های آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران گفت که بازگشت تحریم‌ها در کار نخواهد بود.

این دیپلمات ارشد درباره تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها از طریق ساز و کار موسوم به «مکانیسم ماشه» گفت که تلاش آمریکا مثل این است که ماشه‌ای چکانده شود و گلوله‌ای خارج نشود، هیچ بازگشت تحریمی در کار نیست؛ تحریم‌ها تعلیق‌شده باقی می‌مانند و برجام پابرجا خواهد ماند.

در ادامه شب گذشته انگلیس، آلمان و فرانسه در نامه‌ای به شورای امنیت اعلام کردند که به توافق هسته‌ای با ایران پایبند هستند و تعلیق تحریم‌های ایران که در برجام بر سر آن توافق شده است، بعد از تاریخ ۲۰ سپتامبر کماکان برقرار خواهد بود. آمریکا، انگلیس و آلمان تصریح کرده‌اند هر تصمیم یا اقدام برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، «فاقد اثر قانونی خواهد بود.»

آمریکا برای چه دست و پا می‌زند؟

حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت که اکنون در آستانه انتخابات آمریکا، ترامپ رئیس جمهور و پمپئو وزیرخارجه آمریکا تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند که از برجام و عادی‌سازی روابط بین کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس و رژیم صهیونیستی به عنوان برگ برنده انتخاباتی استفاده کنند.

او می‌گوید: به دلیل آنکه ۵ کشور دیگر عضو دائم شورای امنیت یعنی روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان تنظیم کننده برجام هستند با فعال‌سازی مکانیسم ماشه مخالفند. گزارش اخیر آقای گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای نشان می‌دهد که ایران به تمام تعهدات خود در برجام پایبند بوده و هیچ‌گونه تخلفی در این زمینه نداشته است و ترامپ بر اساس قوانین و حقوق بین المللی نمی‌تواند از مکانیسم ماشه علیه ایران استفاده ابزاری کند و حتی اگر بار دیگر موضوع را در شورای امنیت مطرح کند با شکست دیگری مواجه خواهد شد.

این کارشناس مسائل بین الملل تاکید می‌کند که ادعا‌ها و تهدیدات آمریکا یک پروپاگاندای انتخاباتی است و ترامپ سعی می‌کند از رهگذر جنجال سازی و جریان سازی علیه کشور ما یک برگ برنده انتخاباتی به دست بیاورد.

 ۲۰ سپتامبر؛ روز پیروزی ملت ایران و شکست مفتضحانه آمریکا 

حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت روز چهارشنبه ۲۶ شهریور گفت که «ملت ما کاملا حواس‌شان جمع باشد که شنبه و یکشنبه روز پیروزی ملت ایران و روز شکست مفتضحانه آمریکاست. کانال‌های ضدایرانی خارج از کشور باز نیایند برای خودشان خبر جعل و درست کنند و بگویند آمریکا یک ادعایی کرده یک ماه هم صبر کرده، بنابراین می‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند.

او همچنین تاکید دارد که اصلا مکانیسمی شروع نشد تا به نتیجه‌ای برسد؛ بنابراین همانطور که ایستادگی ملت ایران در دفاع هشت ساله را به ملت ایران تبریک می‌گویم پیشاپیش پیروزی شنبه و یکشنبه هفته آینده را هم به ملت ایران تبریک می‌گویم که آمریکا دچار شکست مفتضحانه شد.»

محمدجواد ظریف هم پنج‌شنبه شب در توییتی خطاب به همتای آمریکایی خود نوشت که «پمپئو! بازهم اشتباه می‌کنی. هیچ اتفاق جدیدی در ۲۰ سپتامبر رخ نمی‌دهد. کافی است، قطعنامه ۲۲۳۱ را بخوانی. حتی بولتون که رئیست را قانع کرده بود تا به تو دستور دهد «به مشارکت آمریکا در برجام خاتمه دهی» این قطعنامه را خوانده بود. به تعبیر بولتون: فرآیند «ساده»، خودکار یا سریع نیست، بلکه به‌صورت تعمدی، «پیچیده و طولانی‌مدت» طراحی شده است. آمریکا یک عضو برجام نیست.»

پیش از توئیت ظریف، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده بود که واشنگتن انتظار دارد تمام کشور‌ها قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را رعایت کنند. پمپئو همچنین گفت که آمریکا مایل است همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد (علیه ایران) به اجرا در آید و دوشنبه آینده مجموعه جدیدی از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد به اجرا در خواهد آمد. او با تاکید بر اینکه از تمام کشور‌ها می‌خواهیم از این تحریم‌ها حمایت کنند، گفت که ایالات‌متحده انتظار دارد هر کشوری به گونه‌ای مطابق با آنچه سازمان ملل متحد در نظر گرفته است، رفتار کند؛ «انتظارات ما روشن است.»

ایران و  آمریکا؛ کدام کشور بیشتر نگران است؟

علی ربیعی سخنگوی دولت در یادداشتی به بهانه تلاش آمریکا برای سازوکار ماشه علیه ایران نوشت که آمریکا سی روز پیش در اقدامی خلاف حقوق بین‌المللی خواست تا سازوکار ماشه را به‌کار بیندازد. شواهد نشان می‌دهد ایران می‌تواند شاهد موفقیت دیگری در چارچوب دیپلماسی چندجانبه‌گرا و ناکامی آمریکا در استفاده از سیاست یک‌جانبه‌گرایی و شکست این کشور در استفاده از مکانیسم ماشه باشد. دولت آمریکا تنها با ایران در تنش نیست، اما در هیچ‌کدام از بحران‌های خودساخته‌اش تا این حد در عرصه بین‌المللی کم‌اعتبار نشده است.

او همچنین گفت که ادعای وزیر امور خارجه آمریکا در خصوص بازگشت تحریم‌های پیشین شورای امنیت و ارعاب جوامع به متابعت از آن تحریم‌های منقضی شده، رسوایی دیگری است که در عمل اثر حقوقی برجای نخواهد گذاشت. سؤال این است که چرا دولت آمریکا با وجود آگاهی از این امر، همچنان به این راه بن‌بست اصرار می‌کند؟ پاسخ ساده است، آن‌ها با نزدیک شدن به انتخابات و در ناامیدی از دو سال برنامه‌ریزی برای متقاعد کردن اعضای برجام به نابودی این توافق امیدوارند که با تحریک ایران به خروج از برجام این مأموریت ناتمام را تکمیل کنند. جنگ‌طلب‌ترین آن‌ها می‌خواهند با تنش‌آفرینی در روز‌های باقی‌مانده تا انتخابات، توجهات داخلی را از کارنامه ناکام دونالد ترامپ منحرف کرده و نظر افکار عمومی را به انتخاب دوباره او برای به سرانجام رساندن یک ماجراجویی جدید، جلب کنند.

ربیعی تاکید می‌کند که ما از آنچه ممکن است در روز‌های آینده و حتی فعال شدن مکانیسم ماشه در پیش باشد نگران نیستیم، اما نگران ماشه‌ای هستیم که به هر دلیل اعم از ناآگاهی یا بی‌دقتی در کشورمان چکانده شود؛ آن‌ها که هنوز مشت آمریکا برایشان باز نشده و منطق بازی کنونی واشنگتن را نمی‌دانند. این روز‌ها و هفته‌های تعیین‌کننده، جایی برای رفتار‌ها و گفتار‌های احساسی و هیجانی و امتیازگیری در سیاست داخلی نیست.

او همچنین می‌گوید که بالا بردن تب برجام‌ستیزی نتیجه‌ای جز تغییر زمین بازی به نفع دولت درمانده آمریکا نخواهد داشت. کار شایسته این روز‌ها ایجاد مقاومت فزاینده و اجتماعی کردن بیشتر آن و نیز انسجام سیاسی و سیاستی بر محور بازدارندگی دیپلماتیک برآمده از برجام، انزوای دیپلماتیک تحمیل‌شده بر دولت فعلی واشنگتن در پرونده هسته‌ای ایران و به تماشا نشستن دست و پا زدن‌های دولت آمریکا در باتلاقی است که خود ساخته است. طمأنینه و ظرفیت صبوری کردن گاه مؤثرین اقدام برای مقابله با دشمن است.

تقلای ترامپ برای فرار از شکست ۲۰ سپتامبر 

یک رسانه غربی به نقل از منابع آگاه در کاخ سفید می‌گوید که رئیس‌جمهوری آمریکا ظرف چند روز آینده طی یک فرمان اجرایی، مجوز تحریم هر شخص یا شرکتی که اقدام به نقض تحریم‌های تسلیحاتی آمریکا علیه ایران کند را صادر خواهد کرد.

این منابع آگاه که نامشان فاش نشده است، به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که بر اساس فرمان اجرایی جدید ترامپ که احتمالاً ظرف چند روز آینده صادر خواهد شد، هر شخص یا شرکتی که از تحریم‌های تسلیحاتی آمریکا علیه ایران عدول کند، با نظر رئیس‌جمهوری آمریکا هدف تحریم‌های ثانویه قرار خواهد گرفت و از دسترسی به بازار آمریکا محروم خواهد شد. تاکنون هیچ‌یک از مقامات کاخ سفید به‌طور رسمی درباره این خبر اظهار نظر نکرده‌اند. 

کارشناسان بر این باورند که در حالی که آمریکا می‌داند در فعال‌سازی مکانیسم ماشه و تمدید تسلیحاتی ایران راه به جایی نمی‌برد، اکنون در تلاش است که تحریم تسلیحاتی یک جانبه‌ای را علیه تهران در نظر بگیرد و آن را جایگزین استفاده از مکانیسم ماشه کند تا از شکست بیستم سپتامبر خود فرار کند!

یک منبع آگاه در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران گفت که نتیجه بررسی‌های شورای امنیت سازمان ملل در قبال ایران بامداد فردا حدود ساعت ۱۲ به وقت گرینویچ (۴ صبح به وقت تهران) مشخص می‌شود.

انتهای پیام/