«شعر فردوسی میخونی تو گوش نوزاد! والا تو گوش خود فردوسی هم اذون گفتن» «مگه فردوسی خودش در مدح اسلام و اهل بیت شعر نگفته؟ پس اینا از کجا دارن این رسومات را در میارن؟» این جملات بخشی از واکنش‌های مردم به پخش فیلمی با عنوان «اذان آریایی» در شبکه‌های مجازی است.

اذان آریایی بدعتی است که این روز‌ها نقل برخی محافل شده، حتی برخی آن را سنت آریایی می‌دانند، این در حالی است که یک پژوهشگر فرهنگ ایران باستان کوروش نیکنام می‌گوید مانند آنچه در گوش کودکان مسلمان اذان و اقامه گفته می‌شود، «چنین سنتی در دین زرتشت وجود ندارد».

پیش از این نیز پدیده‌ای نوظهور «عقد آریایی» در چند سال اخیر میان برخی ایرانیان رواج پیدا کرده بود، به گونه‌ای برخی عروس و داماد‌ها دنبال محضری می‌گشتند که این مراسم را برای آنها اجرا کند. عقدی که به گفته کارشناسان ریشه در فرهنگ ایران باستان ندارد.

یک کارشناس دینی حجت‌الاسلام سجاد رجبی راوری با بیان اینکه «اذان» و «عقد» کاملاً کلمه عربی و یک مفهوم اسلامی است، می‌گوید طرح چنین مسائلی از سوی برخی اشخاص «تن‌ها برای بلاگری، جذب مخاطب و موج‌سواری است».

این در حالی است که ابوالقاسم فردوسی شاعر قرن چهارم هجری خود را شیعه و مسلمان می‌دانست «منم بنده اهل بیت نبی/ ستاینده خاک و پای وصی». ایرانی‌ها قرن‌های متمادی است که اشعار حماسی شاهنامه را نسل به نسل می‌خوانند.

یکی از کارکرد‌های فضای مجازی ذائقه‌سازی است، برای همین این موضوع را در قالب صنعت سرگرمی پیگیری می‌کند تا به راحتی عواطف و احساسات مخاطبان را تسخیر کند و آن افراد را به سمت تغییرات سبک زندگی هل بدهد.

یک کارشناس اجتماعی کبری نصیری درباره تولید این نوع محتوا‌ها از جمله اذان آریایی در فضای مجازی ابراز می‌دارد تولید چنین محتوا‌هایی بیش‌تر برای «سرگرم ساختن مردم است».

در مقابل عضو انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایران کوروش محمدی می‌گوید نبود برنامه و هدف‌گذاری در فضای مجازی باعث شده است تا یک سری افراد مانند بلاگر‌ها یا اینفلوئنسر‌ها با هدف کسب درآمد ورود پیدا کنند و از اثرگذاری فضای مجازی استفاده ببرند. طبیعی است که جامعه‌ای که آن برنامه‌ریزی وجود ندارد و سواد رسانه‌ای در دستور کارش نیست، «تحت تأثیر این افراد با این نگاه‌ها قرار خواهد گرفت».

کارشناس سواد رسانه سیدعلیرضا آل‌داود با اشاره به اینکه با نگاه به پیشینه برخی کلیپ‌های وایرال شده در فضای مجازی متوجه می‌شویم که آنها به دنبال تجزیه ایران و ایجاد دوقطبی فرهنگی ـ اسلامی هستند، اظهار می‌دارد در مواجهه با چنین فضای جنگ‌شناختی نیازمند ارتقای سواد رسانه‌ای همراه با کنترل محتوا در فضای مجازی هستیم، همچنین انتظار می‌رود افراد در ارتقای سواد فرهنگی خود کوشا باشند و در رابطه با موضوعات فرهنگی اسلامی شیعی و موضوعات اصیل ایرانی و مشترکات این دو آگاهی جامع‌تری به دست بیاورند.

منبع: فارس