باشگاه خبرنگاران جوان -خاک سوخته زمین همچون لبان چهره انسانی تشنه و عطشان زخم برداشته است، زخم‌های آتشین که هر سال عمیق‌تر می‌شود و بر پیکر خسته جنگل‌های ایران از هیرکانی گرفته تا زاگرس و گلستان نقش می‌بندد.

اینجا، غرب ایران بلوطستان‌های زاگرس در قلب جنگل می‌سوزد، درختانی که با هزاران قصه نا نگفته پس از قرن‌ها صلابت و سخاوت، حالا در معرکه ما انسان‌ها می‌سوزند، سر خم می‌کنند و خاکستر خود را در آغوش می‌گیرند تا بخشی از تاریخ طبیعی این سرزمین را برای همیشه در خاک هزار درد زاگرس دفن کنند.

آمار متفاوت از آتش سوزی‌های زاگرس می‌گوید به طور متوسط سالانه ۲۰ تا ۳۰ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط ایران در آتش سوزانده می‌شود که ۶ هزار و ۱۰۰ هکتار از این حریق‌ها سال گذشته دامان جنگل و مراتع لرستان را گرفت و علاوه بر مرگ بلوط، حیات جانواران منطقه را نیز با آسیب مواجه کرد.

براساس گزارش‌ها ۹۰ درصد آتش‌سوزی‌ها ناشی از عوامل انسانی و این رقم در لرستان ۹۹ درصد اعلام شده است تا بازهم رد پای خرابکاری انسان در طبیعت بر جا بماند و سهل‌انگاری گردشگران، سوزاندن بقایای کشاورزی، تخریب عمدی برای تغییر کاربری زمین و اختلاف مردم محلی بلای جان زمین شود.

حریق ۱۰۰ هکتار جنگل بلوط سلسله در آتش نزاع ۲ دامدار

اختلافات محلی آنچنان جنگل را می‌لرزاند که اوایل خردادماه جاری ۱۰۰ هکتار از جنگل‌های بلوط منطقه موسوم به "دره زغال" دوآب شهرستان سلسله در آتش نزاع بین ۲ دامدار سوخت، درگیری بین ۲ خانواده دامدار در منطقه "دره زغال" از توابع دو آب شهرستان شکل گرفته و اقدام به آتش زدن اراضی جنگلی منطقه کردند.

زخم‌های آتشین بر چهره ۲۰۰ هکتار عرصه ملی

رد زخم‌های آتشین انسان ساز همچنان بر چهره عرصه‌های ملی لرستان نقش می‌بندد به نحوی که طی ۲ ماهه ابتدای امسال ۱۸۰ هکتار و اوایل خرداد نیز ۱۰۰ هکتار از مراتع و جنگل‌های این استان طعمه حریق شد که ۲۸۰ هکتار در حوزه منابع طبیعی و ۲۰ هکتار نیز مناطق حفاظت شده محیط زیست بوده است.

هرچند این آمار تاکنون نیز افزایش داشته است، اما به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان ۲ ماهه ابتدای امسال ۲۵ مورد آتش‌سوزی در ۱۸۰ هکتار جنگل و مرتع استان رخ داده که از نظر فقره ۴۰ درصد افزایش و از لحاظ وسعت نیز ۱۰ درصد کاهش داشته است.

شیرزاد نجفی اظهار داشت: آمار آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع طی ۲ ماهه امسال در ناحیه رویشی زاگرس نسبت به سال گذشته ۷۰۰ درصد افزایش داشته است و در حالیکه هنوز وارد فصل تابستان نشده‌ایم این آمار قابل توجه می‌باشد.

وی گفت: ۶ شهرستان لرستان بیشترین نقاط بحرانی حریق جنگل‌ها و مراتع را با سطح ۶۱۷ هزار هکتار دارند و ۷۵ درصد حریق‌هایی که در اراضی جنگلی و مرتعی استان رخ می‌دهد، مربوط به این شهرستان‌ها است که نقاط بحرانی محسوب می‌شوند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان اضافه کرد: بیش از دو سوم آتش سوزی جنگل و مراتع ۱۲ شهرستان لرستان در کوهدشت، چگنی، خرم آباد، پلدختر، معمولان و دلفان رخ می‌دهد.

نحفی با بیان اینکه سال گذشته ۶ هزار و ۱۰۰ هکتار اراضی جنگلی و مرتعی لرستان دچار آتش سوزی شد، تصریح کرد: پارسال بیشترین سطح حریق مربوط به چگنی، پلدختر و دلفان بود و از نظر تعداد آتش سوزی شهرستان‌های دلفان، کوهدشت و خرم آباد در صدر بودند.

وی ادامه داد: ۱۵۰ نقطه بحرانی حریق در استان شناسایی شده که نیازمند پایش مداوم، دیده بان، تجهیز امکانات و همراهی مردم محلی برای جلوگیری از حریق و یا اطفا در کمترین زمان هستند.

زاگرس قربانی۵۱ درصد آتش سوزی‌ها

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان تاکید کرد: لرستان یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار جنگل و ۸۰۰ هزار هکتار مرتع دارد که ۲۰ درصد جنگل‌های زاگرس را به خود اختصاص داده و ۹۰ درصد جنگل‌های استان بلوطستان است.

نجفی افزود: بر اساس جدیدترین آمار مسوولان کشوری، سالانه حدود ۲ هزار مورد آتش سوزی اراضی طبیعی در کشور رخ می‌دهد و ۲۰ هزار هکتار دچار خسارت می‌شود که ۵۱ درصد این حوادث مربوط به ۱۱ استان مستقر در ناحیه زاگرس است.

تشکیل ۲۳ پرونده قضایی

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان از همکاری خوب دستگاه قضا در برخورد با عاملان آتش‌سوزی تقدیر کرد و گفت: اگر مستندات منابع طبیعی کامل شود، جرم آتش‌سوزی در جنگل‌ها سه تا ۱۰ سال حبس دارد.

وی با بیان اینکه امسال تاکنون متخلفی شناسایی و پرونده‌ای تشکیل نشده است، ادامه داد: پارسال ۶ هزار و ۱۰۰ هکتار جنگل و مرتع لرستان در آتش سوخت که در این راستا ۴۳ نفر در قالب ۲۳ پرونده به مراجع قضایی معرفی شدند و تاکنون چهار فقره منجر به صدور رای قطعی شده است.

کشاورزانی که به کاهدان می‌زنند

یکی از اصلی‌ترین عوامل در ایجاد و سرایت آتش به اراضی جنگلی و مرتعی، آتش زدن بقایای کاه و کلش در زمین‌های کشاورزی است که به خیال تقویت و آماده سازی زمین برای کشت بعدی انجام می‌شود، اما کشاورزان، دانسته و ندانسته به کاهدان می‌زنند و آتش این اقدام خودسرانه آنها عرصه‌های طبیعی را در بر می‌گیرد.

به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی لرستان آتش‌زدن بقایای گیاهی مانند کاه و کلش در اراضی کشاورزی، اگرچه ممکن است راهی ساده و سریع به نظر برسد، اما پیامد‌های سنگین و زیان‌بار برای خاک، هوا و سلامت جامعه دارد.

نامدار صیادی می‌گوید: طبق ماده ۲۰ قانون هوای پاک سوزاندن بقایای گیاهی اراضی زراعی پس از برداشت محصول ممنوع و متخلف حسب مورد به جزای نقدی درجه ۶ موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شود.

وی تاکید کرد: سوزاندن بقایای گیاهی یا به عبارتی کاه و کلش سوزی، بر میکروارگانیسم‌های مفید خاک و ایجاد فقر خاک در اثر حذف هوموس آن عواقب دارد، اما تاثیر منفی آتش زدن مزارع بر بافت خاک و از همه مهمتر آلودگی شدید هوا است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی لرستان تصریح کرد: سوزاندن هرگونه کاه و کلش مزارع توسط بهره برداران کشاورزی براساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک مصوب سال ۹۶ ممنوع و طبق ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی متخلفان محکوم به پرداخت جزای نقدی می‌شوند.

صیادی یادآور شد: کشاورزان می‌توانند به‌جای این اقدام، روش‌های خردکردن بقایا، شخم‌زدن و تولید کمپوست را بکار بگیرند تا هم به خاک جان دوباره ببخشند، هم از آسیب به محیط‌زیست جلوگیری شود.

منبع:ایرنا