از خوشه‌های زرین تا ارزآوری؛ آینده صادرات گندم لرستان
لرستان به دلیل برخورداری از اقلیم متنوع، خاک حاصلخیز، بارش‌های مناسب و منابع آب سطحی و زیرزمینی، یکی از قطب‌های مهم تولید محصولات زراعی در غرب کشور به شمار می‌رود.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - گندم به‌عنوان اصلی‌ترین محصول استراتژیک کشت‌شده در استان لرستان جایگاه ویژه‌ای دارد. هم گندم آبی و هم دیم در لرستان تولید می‌شود و بسیاری از شهرستان‌ها مانند خرم‌آباد، بروجرد، کوهدشت، الشتر و دورود سهم بالایی در سطح زیر کشت دارند.
لرستان سالانه صد‌ها هزار تن گندم تولید می‌کند و در سال‌های پربارش، این استان جزو استان‌های برتر کشور در تأمین نیاز ملی قرار می‌گیرد.
بارندگی‌های زمستانه و بهاره و آب‌وهوای معتدل کوهستانی زمینه‌ساز رشد مطلوب گندم هستند. وجود رودخانه‌هایی همچون کشکان، سزار و خرم‌رود امکان توسعه کشت آبی را فراهم کرده است.
کشاورزان لرستانی سابقه طولانی در کشت گندم دارند و با روش‌های سنتی و مدرن آشنا هستند. خرید تضمینی گندم توسط دولت، انگیزه تولیدکنندگان را افزایش می‌دهد.
توان ذخیره‌سازی گندم در استان لرستان ۸۴۵ هزار تُن است/ ارسال گندم لرستان به ۵ استان کشور
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان لرستان با اعلام اینکه موجودی قابل اتکا و مطمئنی در بخش محصول استراتژیک گندم آن استان ذخیره شده است، از توان ذخیره‌سازی ۸۴۵ هزار تُن گندم در شرایط ایمن و استاندارد در استان لرستان خبر داد و گفت: از این میزان، ۲۰۰ هزار تُن مربوط به مراکز ملکی است.
سعید دارابی با تأکید بر اینکه نیاز مصرف ۹ ماه گندم استان با موجودی کنونی تضمین شده است، افزود: میزان مصرف سالیانه گندم استان، حدود ۲۸۰ هزار تُن است.
مدیرکل غله استان لرستان از تأمین بخش عمده‌ای از نیاز مصرفی استان از طریق خرید تضمینی گندم داخلی و بخش دیگری نیز از طریق ورود گندم از سایر استان‌ها خبر داد و خاطرنشان کرد: از ابتدای سال جاری، ۱۳ هزار تُن گندم به استان لرستان وارد شده و در عین حال، مقادیری گندم نیز از آن استان به استان‌های بوشهر، تهران، البرز، قم و اصفهان ارسال شده است.
چالش‌های تولید گندم در لرستان
خشکسالی‌های دوره‌ای باعث کاهش سطح زیر کشت و عملکرد می‌شود. بخشی از اراضی نیازمند اصلاح و بهبود زیرساخت‌ها هستند. افزایش هزینه کود و بذر می‌تواند سود کشاورزان را کاهش دهد. عمده گندم لرستان به‌صورت خرید تضمینی داخلی مصرف می‌شود و فرصت‌های صادراتی کمتر بالفعل شده‌اند.
دغدغه‌های جدی: کاهش ۵۴٪ تولید و تأخیر در پرداخت
صیادی رئیس جهاد کشاورزی لرستان گفت:سال گذشته در شرایط آبی نرمال تولید حدود ۵۸۰ هزار تن بود، ولی امسال فقط ۱۷۲،۹۹۶ تن گندم خریداری شده است یعنی ۵۴٪ کاهش در خرید تضمینی وجود داشته است.
وی افزود: این کاهش همراه با تأخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان است: تنها ۵٪ از کل مبلغ پرداخت شده و ۳.۳ همت (تومان) همچنان باقی است که به دلیل محدودیت منابع مالی تأخیر یافته است.
چشم‌انداز صادرات گندم از لرستان
با توجه به ظرفیت بالای تولید، لرستان می‌تواند علاوه بر تأمین نیاز داخلی، در آینده به یکی از مراکز صادرات گندم کشور تبدیل شود. تحقق این هدف نیازمند اقدامات زیر است:
استفاده از بذر‌های اصلاح‌شده، روش‌های آبیاری نوین و مکانیزاسیون کشاورزی می‌تواند تولید را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.
راه‌اندازی سیلو‌های استاندارد، کارخانجات آرد و صنایع تبدیلی زمینه‌ساز صادرات پایدار خواهد بود.
کشور‌های همسایه نظیر عراق، افغانستان و سوریه بازار‌های مناسبی برای گندم ایران هستند و لرستان می‌تواند از این فرصت بهره گیرد. سرمایه‌گذاری در بخش حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای، تسهیل صادرات و حمایت از کشاورزان در تأمین نهاده‌ها اهمیت بالایی دارد.
استفاده بهینه از آب و توسعه کشت‌های دیم پایدار برای مقابله با خشکسالی ضروری است.
گندم به‌عنوان محصولی استراتژیک نه‌تنها در امنیت غذایی ایران، بلکه در اقتصاد کشاورزی استان لرستان نقشی حیاتی دارد. اگرچه امروز بیشتر گندم لرستان صرف مصرف داخلی و خرید تضمینی می‌شود، اما در صورت برنامه‌ریزی هدفمند و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، این استان می‌تواند به یکی از پایگاه‌های مهم صادرات گندم در غرب کشور تبدیل گردد.
بهره‌گیری از ظرفیت جغرافیایی و منابع انسانی لرستان می‌تواند در آینده، سهم این استان را در تجارت منطقه‌ای و امنیت غذایی ملی پررنگ‌تر کند.
