باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - استان لرستان، با وجود برخورداری از منابع نسبتاً قابل توجه آبی نسبت به بسیاری از مناطق کشور، از این بحران در امان نمانده است. یکی از عوامل مؤثر در تشدید مشکلات آبی در این استان،  گسترش انشعابات غیرمجاز آب است؛ پدیده‌ای که نه‌تنها تهدیدی برای پایداری منابع آب آشامیدنی و کشاورزی محسوب می‌شود، بلکه عدالت در توزیع خدمات عمومی را نیز مخدوش می‌سازد.

انشعابات غیرمجاز معمولاً در مناطقی شکل می‌گیرند که خدمات‌رسانی رسمی به دلایل مختلفی از جمله کمبود زیرساخت، رشد بی‌رویه سکونتگاه‌ها، ضعف نظارت یا هزینه‌های بالای دریافت مجوز رسمی دچار کاستی است. در لرستان، به‌ویژه در حاشیه شهر‌ها و روستا‌های کم‌برخوردار، برخی خانوار‌ها به ناچار یا از روی بی‌توجهی، اقدام به برداشت آب از خطوط اصلی بدون مجوز می‌کنند. این پدیده در بخش کشاورزی نیز مشاهده می‌شود، جایی که برخی بهره‌برداران با حفر چاه‌های غیرمجاز یا اتصال غیرقانونی به خطوط انتقال، موجب فشار مضاعف بر منابع زیرزمینی و شبکه‌های آبرسانی می‌شوند

ساماندهی ۵۵۰۰ انشعاب غیرمجاز آب در لرستان

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب لرستان گفت: از ابتدای سال تاکنون ۷ هزار انشعاب غیرمجاز شناسایی شده که از این تعداد، ۵ هزار و ۵۰۰ انشعاب تاکنون مجاز شده است.

نورالدین نوریزدان مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان لرستان امروز در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها با اشاره به شناسایی ۷ هزار انشعاب غیرمجاز از ابتدای سال جاری تاکنون، اظهار کرد: از این تعداد، ۵ هزار و ۵۰۰ انشعاب تاکنون مجاز شده است.

وی افزود: از انشعابات مجاز شده، ۳ هزار مورد در حوزه شهری و ۲ هزار و ۵۰۰ مورد در حوزه روستایی بوده است.

نوریزدان با اشاره به پیگیری قانونی انشعابات غیرمجاز باقی‌مانده، خاطرنشان کرد: پرونده ۱۵۰۰ مورد دیگر نیز در دست بررسی و اقدام است.

پیامد‌های اقتصادی و زیست‌محیطی

زیان‌های ناشی از انشعابات غیرمجاز تنها به اتلاف آب محدود نمی‌شود. هر انشعاب غیرمجاز به‌معنای افزایش هدررفت، کاهش فشار آب برای مشترکان قانونی، و افزایش هزینه‌های نگهداری شبکه‌ها است. شرکت‌های آب و فاضلاب مجبورند سالانه میلیون‌ها تومان برای تعمیر خطوط آسیب‌دیده، شناسایی و حذف این انشعابات هزینه کنند. افزون بر این، برداشت بی‌رویه از منابع سطحی و زیرزمینی، تعادل اکولوژیکی منطقه را بر هم می‌زند و موجب افت کیفیت و کمیت منابع آب در بلندمدت می‌شود.

آسیب به اعتماد عمومی

انشعابات غیرمجاز، جلوه‌ای از بی‌عدالتی اجتماعی نیز هستند. در حالی که بخش عمده‌ای از مردم به‌صورت قانونی و با پرداخت هزینه‌های مربوطه از آب شرب بهره‌مند می‌شوند، برخی با دور زدن قانون از همان منابع استفاده می‌کنند. این مسئله احساس تبعیض را در جامعه تقویت می‌کند و اعتماد عمومی به نهاد‌های خدمات‌رسان را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، برخورد‌های گاه سلیقه‌ای با متخلفان، یا نبود سازوکار شفاف برای تبدیل انشعابات غیرمجاز به مجاز، سبب شده است که این معضل به‌صورت مزمن ادامه یابد.

آب، حیاتی‌ترین عنصر زیستی و یکی از ارکان امنیت پایدار است. اگرچه لرستان هنوز در مقایسه با بسیاری از استان‌های خشک کشور وضعیت نسبتاً بهتری دارد، اما تداوم روند فعلی می‌تواند این مزیت را از میان ببرد. مقابله با انشعابات غیرمجاز، در حقیقت نوعی صیانت از سرمایه ملی و حق‌الناس است. این کار نیازمند همکاری مردم، نهاد‌های اجرایی، و تصمیم‌گیران محلی است تا با عزمی جدی، از اتلاف این منبع ارزشمند جلوگیری شود و عدالت در بهره‌مندی از آب به معنای واقعی آن محقق گردد.