باشگاه خبرنگاران جوان - روزنامه «اعتماد» گزارشی درباره دو پرونده مفقودی مرموز در آبادان منتشر کرده که در ادامه می‌توانید بخوانید: طی روز‌های اخیر خبر مفقودی دو دختر در فضای مجازی واکنش‌های زیادی دربرداشته است؛ از اول مهر ماه تا پانزدهم آبان ماه جاری، دو دختر به طرز مرموزی در آبادان گم شده‌اند. حتی بعضی کاربران فضای مجازی گمان می‌کنند که گم شدن این دو دختر می‌تواند به صورت سریالی اتفاق افتاده باشد. از منظر جرم‌شناسی اگر در پرونده‌ها؛ زمان، مکان، الگوی خروج و مسیر مشابه بوده باشد، احتمال سناریوی سریالی وجود دارد. با این حال ماموران پلیس به هر دو خانواده اعلام کرده‌اند که در حال پیگیری هر دو پرونده هستند، اما تاکنون هیچ سرنخی از این دو دختر به دست نیامده است. «مرضیه البوغبیش» و «ستاره حیدری»؛ دو دختری هستند که شب هنگام و در یک محله مشابه آن هم در خیابان «امیری» حوالی «پارک شاپور» مفقود شده‌اند. «روح‌الله زندی» دادستان آبادان در مورد پرونده یکی از این دو دختر اعلام کرده است: «ستاره حیدری، ۱۵ آبان برای خرید به مرکز شهر سفر کرده، اما پس از آن هر دو خط تلفن نامبرده خاموش و تاکنون اطلاعی از آن یافت نشده است. باتوجه به نقطه‌زنی‌های انجام شده، رصد دوربین‌های مداربسته مشخص شده این فرد در حوالی یکی از مناطق این شهرستان مفقود شده است. به همین دلیل پرونده با دستور قضایی جهت رسیدگی به آگاهی آبادان ارجاع شده است. پس از مراجعه خانواده مفقود شده به دادستانی، پرونده ویژه در شعبه دوم بازپرسی شهرستان تشکیل و دستورات قضایی به ضابطان و پلیس آگاهی جهت اقدامات گسترده تخصصی و رصد تلفن، حساب‌های او صادر شده است. با بازبینی دوربین‌های محدود موردنظر و استعلام از ادارات و نهاد‌های انتظامی و درمانی تاکنون اطلاعی از مفقود شده یافت نشده است. پیگیری‌ها و نظارت‌های قانونی همچنان ادامه خواهد داشت و در صورت کشف هرگونه سرنخی اطلاع‌رسانی خواهد شد.»

ماجرای مفقودی «مرضیه البوغبیش» 

مرضیه البوغبیش، دختر ۴۰ ساله، ۲۸ شهریور ماه سال جاری در نزدیکی پارک شاپور آبادان به طرز مشکوکی ناپدید شده است؛ برادر مرضیه به «اعتماد» می‌گوید: «بیش از ۵۰ روز است که ما دنبال مرضیه هستیم. همه جا را سر زدیم. شکایتی هم در همین راستا در آگاهی ثبت کردیم، اما فقط به ما گفته‌اند که منتظر بمانید. گفته‌اند فیلم دوربین‌های مداربسته بررسی شده است، اما هیچ ردی از مرضیه به دست نیامده است. یک دختر دیگر هم به نام ستاره حیدری، اواسط آبان ماه در همین محلی که خواهرم گم شده، ناپدید شده است.» 

او در مورد مفقودی خواهرش می‌گوید: «خواهرم در مزون عروس کار می‌کرد. مرضیه، بیست و هشتم شهریور ماه امسال، ساعت ۹ و ۵۰ دقیقه شب هنگامی که در حال بازگشت به خانه بوده، حوالی پارک شاپور ناپدید شده است. ما اصلا نمی‌دانیم چه بلایی سر خواهرم آمده؛ آیا ربوده شده! هیچی نمی‌دانیم. آن شب وقتی مادرم دیده که مرضیه هنوز به خانه نرسیده، نگران شده و با موبایل او تماس گرفته، اما گوشی مرضیه در ساعات اولیه از دسترس خارج و سپس در ساعت یک بامداد خاموش شده است. مگر می‌شود ماموران در این مدت هیچ سرنخی به دست نیاورده باشند؟!» برادر مرضیه همچنین می‌گوید: «به ما گفته‌اند شاید خواهرتان خواستگار داشته یا شاید با پسری فرار کرده است. ما مرضیه را می‌شناختیم نه پای خواستگار سمج در میان بوده نه با پسری ارتباط داشته است. اگر هر مورد مشکوکی بود ما سریع به پلیس اعلام می‌کردیم، اما وقتی چیزی نبوده ما نمی‌توانیم به دروغ بگوییم؛ بوده. فکر می‌کنند اگر دختری گم می‌شود حتما دوست پسری داشته که رفته؛ درحالی که خواهرم مدارک شناسایی خود را خانه گذاشته است؛ چون آن روز طبق روال هر روز سر کار رفته، اما در همان محدوده پارک شاپور ناپدید شده است.» به گفته برادر مرضیه؛ در حال حاضر اهالی آبادان وحشت کرده‌اند. آنها حتی می‌ترسند درخواست اسنپ کنند یا تنهایی جایی بروند.

ماجرای مفقودی «ستاره حیدری» 

ستاره حیدری؛ ۱۹ سال دارد. او نیز ۱۵ آبان ماه جاری، حوالی پارک شاپور آبادان به طرز عجیبی گم شده است؛ پدر ستاره در مورد مفقودی دخترش به «اعتماد» می‌گوید: «پرونده در اداره آگاهی تشکیل شده و ماموران در حال پیگیری هستند. ستاره روز حادثه در آزمون آزمایشی کنکور شرکت کرده و سپس به همراه خانواده به پارک شاپور رفته است. آنجا از خانواده جدا شده تا برای خرید لوازم‌التحریر به بازار برود. طبق فیلم دوربین‌های مداربسته دخترم حین بازگشت به پارک شاپور در همان حوالی ناگهان ناپدید شده است. ما ساعت ۱۰ و نیم شب با گوشی ستاره تماس گرفتیم، اما بعد از تماس سریع موبایلش خاموش شده است. پلیس پیگیر ماجرا است، اما فعلا اطلاعاتی به ما نداده‌اند.» این در حالی است که پدر ستاره قبلا به یکی از رسانه‌ها گفته بود: «براساس تصاویر دوربین‌های مداربسته دخترم در خیابان امیری بوده که پسری جوان دنبالش افتاده است. تصاویر خیلی واضح نیست، اما گویا دخترم متوجه آن پسر شده و کنار رفته تا او رد شود. پسر رد شده، اما در جای دیگری دوباره ایستاده است. خودرویی هم همان‌جا بوده که گویا همان لحظه حمله کرده و دخترم را سوار خودرو کرده‌اند. تصاویر دوربین‌های مداربسته وضوح کافی ندارند و هنوز نمی‌توان به طور قطعی تشخیص داد چه اتفاقی رخ داده است، اما برخی رهگذران خیابان امیری در همان زمان برگشته‌اند و به صحنه نگاه کرده‌اند که می‌تواند به دلیل شنیدن صدایی شبیه جیغ یا فریاد باشد. احتمالا چند نفر در این حادثه دخیل بوده باشند، زیرا درست در همان لحظه تلفن همراه دخترم خاموش شده است. شاید یک نفر راننده خودرو بوده و فرد دیگری بیرون از آن حضور داشته است. تمام این ماجرا در کمتر از دو دقیقه رخ داده است. ما هیچ دشمنی یا بدهکاری با کسی نداریم. دخترم چند قطعه طلا همراه داشته و شاید همین موضوع در انگیزه افراد دخیل بوده باشد. هر چند که اطلاعات دقیقی در دست نیست.» 

کارآگاهان پلیس در جهان چگونه احتمال سریالی بودن پرونده‌ها را بررسی می‌کنند؟ 

بررسی‌های «اعتماد» از تحلیل‌های جرم‌شناسی نشان می‌دهد؛ زمانی می‌توان احتمال سریالی بودن را مطرح کرد که کارآگاهان معمولا به چند معیار مشخص رسیده باشند:

 ۱) شباهت مکانی؛ دو رویداد در محدوده یا نقطه جغرافیایی نزدیک به هم رخ داده باشد.

 ۲) شباهت زمانی؛ فاصله زمانی کم بین رویداد‌ها می‌تواند حساسیت ایجاد کند.

 ۳) شباهت در پروفایل قربانیان؛ سن، جنسیت، ظاهر و سبک زندگی یا الگوی رفت‌وآمد مشابه. 

۴) الگوی رفتاری مشابه؛ اگر نحوه مفقود شدن، تماس‌های آخر و شرایط محل یا نشانه‌های یافت شده مشابه باشد. وقتی چند عامل به صورت همزمان رخ دهد، پلیس ممکن است احتمال وقوع جرم سریالی را بررسی کند، اما این فقط یک فرضیه اولیه است، نه نتیجه قطعی. با این حال مشابه بودن خیابان یا مکان به تنهایی برای نتیجه‌گیری کافی نیست. بسیاری از پرونده‌های مفقودی، حتی اگر شباهت مکانی داشته باشند، درنهایت ارتباطی به هم ندارند. هرگونه نتیجه‌گیری درباره افراد بدون اطلاعات معتبر می‌تواند نادرست و زیان‌بار باشد. 

همچنین طبق دیگر بررسی‌های «اعتماد»؛ معیار‌های اصلی تشخیص «جرم سریالی» در جهان به چند الگو وابسته است؛

۱) الگوی رفتاری؛ یعنی مجرم معمولا کار‌های مشابهی انجام می‌دهد؛ نحوه جذب یا نزدیک شدن به قربانی، زمان و مکان انتخاب قربانی و روش اقدام؛ اگر این الگو‌ها بین چند حادثه شبیه باشد، پلیس مشکوک می‌شود.

۲) امضا؛ برخی مجرمان کار‌هایی انجام می‌دهند که جنبه روانی یا وسواس‌گونه دارد و ربطی به انجام جرم ندارد؛ مثل گذاشتن شیء خاص یا رفتاری خاص. این امضا معمولا تغییر نمی‌کند و شناسایی آن بسیار مهم است.

۳) شباهت ویژگی‌های قربانیان؛ پلیس بررسی می‌کند که آیا قربانیان ویژگی‌های مشابه دارند؛ سن، جنسیت، تیپ ظاهری و مسیر‌های روزانه. اگر شباهت زیاد باشد، احتمال سریالی بودن بیشتر می‌شود.

۴) شباهت جغرافیایی؛ نزدیکی مکان رخدادها، مسیر‌های مشترک، نقاط گم شدن یا پیدا شدن جسد. اگر دو رویداد در یک خیابان یا محله مشابه باشند، فقط می‌تواند یکی از نشانه‌ها باشد، نه دلیل قطعی.

۵) شباهت زمانی؛ فاصله زمانی کم بین چند حادثه می‌تواند حساسیت ایجاد کند؛ چند روز، چند هفته. جرم‌های سریالی معمولا الگوی زمانی نسبی دارند.

۶) تحلیل‌ها و تطبیق پرونده‌ها؛ پلیس از سامانه‌های اطلاعاتی، پرونده‌های قبلی، تماس‌ها، دوربین‌ها و... استفاده می‌کند تا متوجه شود که آیا شخص یا وسیله مشابهی دیده شده؟ آیا تماس‌های مشابه ثبت شده یا الگوی رفت و آمد مشترک وجود دارد؟ با این حال حداقل سه یا چهار نشانه بالا باید همزمان وجود داشته باشد.