باشگاه ضرب المثل/3
چه كسانی «آب زیر کاه» هستند؟
حکایت خواندنی ضرب المثل «آب زیر کاه» را در پند و مثل امروز می خوانید...
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در «باشگاه ضرب المثل» امروز به روایت حکایت ضرب المثل «آب زیرکاه» خواهیم پرداخت. اصطلاحی که شاید بارها به دیگران اطلاق کرده باشیم و دیگرانی هم به ما. آب زیرکاه کنایه از آدم های موذی است که زیرزیرکی کاری را بر خلاف آنچه در ظاهر هستند انجام می دهند. به عبارتی افرادی که در لباس دوست هستند اما برای رسیدن خود به منفعت دست به اعمالی دیگر می زنند و بنای مکر و حیله می گذارند و به ضرر دیگران عمل می کنند.
حال باید دید که «آبِ زیر کاه» چگونه به ضرر تمام می شود؟ پیش از نقل داستان مربوط به این ضرب المثل باید گفت که در لغت نامه دهخدا برای عبارت «آب زیر کاه» سه معنا آمده است: آبی که در زیر خار و خاشاک پنهان ماند، آدم زرنگ و موذی و مکار، حیله گر.
به نظر می رسد حکایت مربوط به این ضرب المثل برگرفته از همان معنای ابتدایی باشد، آبی که در زیر خار و خاشاک پنهان ماند و طبیعی است که این عمل حیله گرانه و موذی گرانه از سوی هرکسی و علیه هر فرد و گروه دیگری انجام شود، ضررآفرین است.
آمده است؛ در گذشته یکی از حیله های جنگی برای اقوامی که ناتوان بودند و تاب مقابله با دشمن قوی را نداشتند، باتلاق‌هایی پر از آب حفر می کردند و روی آن را با کاه به شکلی کاملا طبیعی چنان می پوشاندند که هیچ کسی تصور نمی کرد که زیر آن کاه آب باشد. در نتیجه سپاه دشمن را این گونه منهدم می کردند و یا به عبارت بهتر حرکت سپاه دشمن را کند می کردند و از این راه نیروی سپاه خود و توانایی های جنگی خود را بهبود می‌دادند.
از همین روست که آب زیرکاه بودن کنایه از افرادی است که با نیرنگ و خدعه و موذی گری که البته دربرخی مواقع زرنگی خوانده می شود و شاید در نظر برخی خوشایند و هوشمندانه هم به نظر برسد، کاری می کنند که ضرر بزرگی به یک گروه می رسد. به عبارتی این طور افراد کسانی هستند که اعمال ریاکارانه بسیار دارند و شاید بتوان قرابت معنایی آن را در ضرب المثل «از پشت خنجرزدن» پیدا کرد.
گزارش از: مریم محمدی
انتهای پیام/
