اف ۱۴ تام‌کت یکی از مجهزترین و پیچیده‌ترین جنگنده‌های تاریخ است که اکنون فقط در نیروی هوایی ایران پرواز می‌کند.

 اگر اطلاعات چندانی درباره جنگنده تام‌کت F۱۴ ندارید، این مقاله مخصوص شماست تا با هم به بررسی تاریخچه، ویژگی‌ها و قابلیت‌های این جنگنده باارزش که فقط در اختیار ایران و آمریکا بوده و یکی از قوی‌ترین جنگنده‌های تاریخ به شمار می‌رود آشنا شوید.

تام‌کت F۱۴، یک جنگنده مافوق صوت و دوموتوره با دو سرنشین ساخت شرکت نورتروپ گرومن است. برترین ویژگی آن، طراحی ایرودینامیک، سرعت بالا و موشک دوربرد فینیکس آن است و این هواپیما، به خاطر قابلیت‌هایش، به‌عنوان تاپ‌گان یا سلاح برتر شناخته می‌شد.

تاریخچه ساخت

طرح ساخت این هواپیما زمانی مطرح شد که برنامه تولید F۱۱۱B به خاطر مشکلاتی با شکست روبرو شده بود و از همین رو، به فکر طراحی و ساخت جنگنده جدیدی افتادند که توانایی محافظت از ناوگان جنگی در برابر موشک‌های ضدکشتی شلیک شده توسط بمب‌افکن‌ها و زیردریایی‌های شوروی را داشته باشد و رادار قدرتمندتری نسبت به اف ۴ داشته باشد و از موشک های دوربردتری بهره ببرد. این جنگنده جدید تام کت F۱۴ نام گرفت. این جنگنده اولین پروازش را در سال ۱۹۷۰ انجام داد و از سال ۱۹۷۴ در نیروی دریایی آمریکا به کار گرفته شد و پس از سه دهه خدمت، بازنشسته شد.

نمای زیر تام کت

این هواپیما، به‌عنوان جنگنده برتر هوایی، هواپیمای رهگیر دفاعی و هواپیمای شناسایی تاکتیکی نیروی دریایی آمریکا مورد استفاده قرار می‌گرفت و پس از تجهیز به سامانه هدف‌گیری فروسرخ در شب و سیستم پرواز سطح پائین، حملات موشکی هوا به زمین را نیز با دقت بالایی انجام می‌داد.


بیشتربخوانید


بی تردید می‌توان از تام کتF۱۴ به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و گران‌ترین جنگنده‌های تاریخ جهان نام برد و همین پیشرفته بودنش، باعث شد تا کنگره آمریکا محدودیت‌هایی را برای فروش آن به دیگر کشورها ایجاد کند و تنها ایران توانست هشتاد فروند از این جنگنده را خریداری کند.

تغییرات و به روزرسانی تام کت

کمپانی گرومن در ابتدا از موتورهای به کاررفته در هواپیمای F۱۱۱ برای هواپیماهای F۱۴ خود بهره برد ولی تدریجا به سراغ موتورهای جدیدتری رفت و نیروی دریایی آمریکا نیز موتورهای جدیدتری را سفارش داد.در دهه ۷۰ میلادی، سامانه اکتشافی تاکتیکی هوابرد (TARPS)برای تام کت F۱۴، در زیر بدنه هواپیما مورد استفاده قرار گرفت و این سامانه‌ها در دهه‌های بعدی بهسازی شدند و در سال ۱۹۹۶، این سامانه به دوربین‌های دیجیتالی نیز مجهز شد.

با گذر زمان، موشک‌های پیشرفته‌تری جایگزین موشک‌های ابتدایی این هواپیما شده و در دهه ۱۹۸۰، موشک‌های هوا به هوا با رادار فعال فینیکس، موشک هوا به هوای آشیانه‌یاب راداری نیمه فعال و ایم ۷ اسپارو به این هواپیما اضافه شد.

در زمان جنگ ایران و عراق، عباس بابایی پیشنهاد افزودن قابلیت تهاجم زمینی به این جنگنده را ارائه کرد که چند سال بعد اورهال سنگینی به نام خود او روی F۱۴ها نصب شد که باعث گردید تا بمب به تام‌کت‌ها اضافه شود.

ویژگی‌های ظاهری و قابلیت‌های تام‌کت F۱۴

جنگنده F۱۴ تام‌کت دماغه بزرگی دارد. این هواپیما دو سرنشینه است و از تعداد زیادی از سامانه‌های هوانوردی از جمله سامانه سیگنال الکترونیکی مقابله، سامانه اخطارگر رادار، سامانه دقیق ناوبری اینرسی و... بهره می‌برد. این هواپیما در عین حال سامانه‌ای به نام دیتالینک دارد که با بهره‌گیری از آن، با رادار هواپیمای آواکس لینک شده و اطلاعات این رادار را برروی صفحه اسکوپ ذخیره کرده و با دیتالینک F۱۴ از اطلاعات منطقه حتی مناطق پشت سر هواپیما نیز مطلع خواهد شد.

این هواپیما ECM و قسمت جستجوگر بزرگی دارد و در کنار آن چندین دستگاه ردگیری و تعقیب از جمله (PDSTT و JAT)نیز داراست.

طول این هواپیما حدود ۱۹.۱ متر است و دو سرنشینه است. وزن این جنگنده نزدیک ۲۰ هزار کیلوگرم است. حداکثر سرعت آن در ارتفاع بالا به ۲۴۸۵ کیلومتر برساعت می‌رسد و شعاع عملیاتی آن ۹۲۶ کیلومتر است.

درعین حال جنگ افزارهای متعددی برروی آن نصب می شود؛ از انواع موشک‌ها ( موشک هوا به هوای ایم۱۲۰ آمرام، ایم ۹ سایدوایندر، ایم ۵۴ فینیکس) گرفته تا انواع بمب‌ها (بمب هدایت لیزری پیووی، بمب‌های سری ام کی ۸۰ هدایت ناپذیر و سی بی یو ۱۰۰) و توپها .

این هواپیما قادر است تا همزمان ۲۴ هدف هوایی را رهگیری کرده و به طور هم‌زمان به ۶ هدف درحالت ردگیری به هنگام جستجو تا ۱۰۰ کیلومتر موشک شلیک کند. دیش آنتن رادار در این جنگنده در دماغه هواپیما جاسازی شده و بیشتر سامانه‌های هوانوردی رادار در پشت دماغه و نزدیک جایگاه خلبان قرار گرفته‌اند.

جنگنده ایرانی

ایران تنها کاربر F۱۴ تام‌کت در دنیا

در حال حاضر ایران تنها کشور دنیاست که جنگنده‌های تام‌کت F۱۴ را در اختیار دارد و بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این جنگنده‌ها یکی از نقاط قوت ایران در دفاع مقدس بودند. در جریان این جنگ هشت ساله، ایران مجموعا ۲۰۰ پیروزی هوایی با این هواپیماها به دست آورد.

طبق گزارش‌های منتشره، سیاستمداران آمریکایی بلافاصله بعد از فروش جنگنده تام‌کت F۱۴به ایران پشیمان شدند و در اوایل قرن بیست و یکم آمریکا اعلام کرد که دیگر قطعات یدکی این جنگنده را به فروش نخواهد رساند تا مبادا به دست ایران برسد و درعین حال تصمیم به نابود کردن هواپیماهای F۱۴ تامکت و ناقص کردن آنها گرفت تا مانع از دسترسی ایران به آنها شود.

بر اساس برخی آمارها جنگنده‌های F۱۴، در طول جنگ، دست کم ۱۶۰ هواپیما و بالگرد عراقی را سرنگون کرده‌اند.

تام کت

بهسازی و ارتقای جنگنده‌های F۱۴ در ایران

حدود ۴۰ سال است که ساخت قطعات یدکی و تعمیر قطعات معیوب جنگنده F۱۴ تام‌کت در داخل ایران انجام شده و واحد مهندسی و اورهال نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی، مسئولیت سرویس، نگهداری و تعمیرات این جنگنده را عهده دار است.

مهندسان ایرانی در سال‌های اخیر تغییرات متعددی در جهت پیشرفت و بهبود این جنگنده انجام داده اند که از جمله آنها می‌توان به اضافه کردن محفظه بمب برای تبدیل آن‌ها از جنگنده‌های برتر هوایی به جنگنده‌هایی با قابلیت تهاجم به اهداف زمینی، اشاره کرد.

منبع: خبرآنلاین

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۰۳
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۰ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
بله درسته این هواپیما قدیمی و ناکارآمد هستش
ماهم توقعی از این جنگنده نداریم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۵۵ ۰۶ خرداد ۱۴۰۲
کلاسیک بازید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۰۴ ۰۶ خرداد ۱۴۰۲
از جنگ تن به تن تا امروزی هسته‌ای و پیشرفتی سلاح لیزری هست سلاح لیزری هم راحت هست و هم میشه یک شهاب سنگ به سمت زمین حرکت کند ذوب کنن الان ابرقدرتها بزرگ بویژه آمریکا دارد این سلاح بی صدا لیزری هستند طرف همیشه در فکر سلاح جدید هست تا قدرتمند بماند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۲۸ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
خیلی اغراق و زیاده روی که داشتی
ولی آمریکا هم باطل و محکوم به نابودی است
فرعون و نمرود هم سلاح و سرباز فراوان داشتن ولی عاقبت شان چه شد؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۴۴ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
آمریکا بدتر از آلمان نازی و شوروی و رژیم صدام نابود خواهد شد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۵۳ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
آلمان نازی و شوروی و رژیم صدام هم از این توهمات زیاد داشتن فکر می‌کردند با داشتن سلاح های بیشتر و ایجاد ترس و وحشت می‌توانند برای همیشه باقی بمانند ولی نابود شدند و از بین رفتند
Iran (Islamic Republic of)
مریم
۱۲:۴۴ ۰۶ خرداد ۱۴۰۲
خدا لعنتتان کند نمایندگی ها را پر خودرو کنید تا نمایندگی ها اقساطی با مردم راه بیان همه اینها نظامی بودجه مبگیرید گه خیال مردم بدون انکه بفهمند راحت باشد از امنیت همه جای دنیا امنیت برای مردمش باید تامین کنند وظیفه تان هست. هرچند خود نظامی هم مثل کارگران معلمان پرستاران کارمندان مشکل دارند اما امنیت جز وطیفه تان هست چون بودجه کم یا زیاد گرفتید و میگیرید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۲۲ ۰۶ خرداد ۱۴۰۲
با اومدن بشقاب پرنده ای به نام اف 35 اینا دیگه فقط بدرد موزه میخورن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۱ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
عاقبت آمریکا نابودی و هلاکت هستش
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۷:۲۱ ۰۶ خرداد ۱۴۰۲
باید قطب‌های زیاد ساخت و پایگاهها و دانشگاههای فراوان هوایی داشت
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۴:۲۸ ۰۶ خرداد ۱۴۰۲
فوق العاده ست این جنگنده..قدرت عملیات بسیار بالایی داره...
و همچنین فانتوم F4.. ولی ای کاش به ناوگان هوایی ما جدیدترین و بروزترین جنگنده ها اضافه میشد و بقول معروف این دو جنگنده در کشور ماهم بازنشسته میشدن..
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۴ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
کجا فانتوم الان توان جنگی داره؟
بله برای بمباران مواضع شورشی ها و تروریست ها خوبه

ولی حتی در زمان جنگ 8 ساله هم از 250 فروند F4 که ایران داشت همه اش منهدم شد و از بین رفت
فقط حدود 70 تاش باقی مانده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۱:۵۳ ۰۵ خرداد ۱۴۰۲
160 اف 16را ما خریدیم و پول پیش ان را پرداخت کردیم بی تدبیری دولت بازرگان و ابراهیم یزدی بی خرد 110میلیارد دلار را بر باد داد وقرارداد فسخ شد و پول پیش طبق قانون به جیب امریکا برگشت
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۴۰ ۰۶ خرداد ۱۴۰۲
این هم از کرامات ملی گرایان بی تجربه که تازه به دوران رسیده بودند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۵ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
اوکراین هم 200 فروند f16 بزودی از آمریکا تحویل می‌گیرد ولی بازهم اوکراین بازنده جنگ است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۵۱ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
اوکراین عزیزتان هم که ویران و تخریب شده قرار بیش از 180 فروند f16 بروز رسانی شده با تمام امکانات و جدید ترین موشک ها رو تحویل بگیره ببینیم این همه از f16 که جار می‌زنید چطور عملکردی در میدان جنگ خواهد داشت
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۳۹ ۰۵ خرداد ۱۴۰۲
هر ملتی با تلاش و کوشش و البته برنامه ریزی پیشرفت میکنه اما با مطالعه نظرات میشه فهمید با وجود انقلاب و بسیاری از پیشرفت‌ها در فضای تحریمی همچنان فرهنگ خود کم بینی و تلاش نکردن و راحت طلبی که پادشاه های قبلی در ایران نهادینه کردن هنوز در خون بسیاری از جوانان جریان داره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۴۱ ۰۵ خرداد ۱۴۰۲
مرغ امروز خریدم کیلویی ۹۹ کمکم خودمون داریم پرواز میکونیم نیازیم به جنگنده نداریم خدارو شکر
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۴۸ ۰۵ خرداد ۱۴۰۲
آنتن مستعان رو بهش اضافه کنید خداوند تمام کسانی رو که به قرآن عمل میکنند و با جمع آوری خرید و ساخت سلاح باعث وحشت دشمنان این کشور می‌شوند بیامرزه و با انبیا محشور کنه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۳۲ ۰۵ خرداد ۱۴۰۲
مستعان رو خوب اومدی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۶ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
مستعان چیه دیگه؟
ناوگان آمریکا در دشت طبس با دانه های ریز شن نابود شد
پهپاد هاش هم که rq170 و گلوبال هاوک بود
بعد از مستعان حرف می‌زنی؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۵۳ ۰۵ خرداد ۱۴۰۲
خریدی عالمانه و استراتژیک بود.تقریبا در چند سال اول جنگ که تجهیزات کافی و موشک فینیکس فراوان بود هیچ جنگنده عراقی جرآت نزدیک شدن به منطقه گشت هوایی این جنگنده را نداشت.شاه مملکت بود.باید هم این کار را می کرد.الان هم باید چنین کاری با پیشرفت روز انجام شود.چون دشمن همیشه هست.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۳۷ ۰۵ خرداد ۱۴۰۲
قیمت اف ۱۴ سه تا ۳/۵برابر اف ۱۵ بود با کارایی کمتر
اف ۱۵ الان هم در ارتش‌های عربستان.اسراییل.ژاپن و آمریکا فعاله

ما ۹۰ فروند اف ۱۴ خریدیم که میتونستیم ۳۰۰ فروند اف ۱۵ با تکنولوژی بالاتر بخریم
به سخنان سرلشکرآذربرزین معاون فرماندهی نیروی هوایی در سال ۵۸ گوش کنید ببینید چه کلاه گشادی سرمون گذاشتن
Iran (Islamic Republic of)
فلفل
۱۳:۰۱ ۰۵ خرداد ۱۴۰۲
اف ۱۴ بدون موشکهای فونیکس تقریبا هیچ کاره است.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۷ ۰۷ اسفند ۱۴۰۲
اگر منطقی و صادق باشیم کلاً f14 الان هیچ کاره است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۰۰ ۰۵ خرداد ۱۴۰۲
خیلی جالبه چه با افتخار
افتخار به جنگنده ای میکنید که مال دشمن درجه یکمون هست ، شاه مخلوع خریدش و الان پس از حدود ۵۰ سال بجای ارتقا و رفتن رو نسخه های جدید و کم هزینه تر ، هنوز داریم از همونها استفاده میکنیم که کشور سازنده دیگه ازش استفاده نمیکنه
نکنه تام کت های ما از نمونه های آمریکایی و اف ۱۸ و ۲۲ و ۳۵ هم قویترن؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۳۵ ۰۶ خرداد ۱۴۰۲
بامزه خود زنی و خود تحقیری خوبه؟ تا کی ادامه می دهی ؟ دوران جنگنده ها با آمدن موشک نقطه زن و پهپاد های هوشمند تقریبا تمام شده است که ایران بهترین هایش را دارد
۱۲۳