باشگاه خبرنگاران جوان - یکی از فعالان اقتصادی گفت: جوانان توانستهاند با بستهبندی مناسب و بازاریابی دیجیتال، به بازارهای خارجی دست پیدا کنند. این امر میتواند به افزایش درآمد کشور و کاهش وابستگی به واردات کمک کند.
ایران با اقلیم چهار فصل و تنوع زیستی بالا، ظرفیتهای بینظیری برای توسعه کسبوکار دارد. امید صالحی نیک، معاون مروجین ملی کسبوکار، در گفتگو با فارس به بررسی این ظرفیتها و چالشهای موجود در مسیر توسعه کسبوکار در ایران میپردازد. در ادامه، با ایشان گفتوگویی تفصیلی خواهیم داشت که به بررسی مزیتهای طبیعی، فرصتهای کسبوکار، صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی، نقش جوانان، موانع موجود و راهکارهای لازم برای بهبود وضعیت کسبوکار در کشور میپردازد.
ایران چه مزیتهایی برای توسعه کسبوکار دارد؟
امید صالحی نیک: ایران به عنوان یک کشور با اقلیم چهار فصل و تنوع زیستی بالا، مزیتهای زیادی برای توسعه کسبوکار دارد. از جمله این مزیتها میتوان به:1. تنوع اقلیمی: از مناطق گرمسیری در جنوب تا کوهستانهای سرد در شمال، ایران امکان تولید محصولات متنوع کشاورزی، گردشگری و صنایع دستی را فراهم کرده است. این تنوع اقلیمی به ما این امکان را میدهد که محصولات مختلفی از جمله میوهها، سبزیجات، و حتی گیاهان دارویی را در طول سال تولید کنیم.2. منابع طبیعی غنی: ایران دارای منابع طبیعی فراوانی از جمله نفت، گاز، معادن فلزی و غیرفلزی، آبهای زیرزمینی و خاک حاصلخیز است. این منابع پایهای برای صنایع انرژی، پتروشیمی و کشاورزی هستند و میتوانند به عنوان محرکهای اصلی توسعه اقتصادی عمل کنند.3. موقعیت ژئوپلیتیکی: ایران در قلب خاورمیانه قرار دارد و میتواند به عنوان پل ارتباطی بین آسیا، اروپا و آفریقا عمل کند. این موقعیت استراتژیک به ما این امکان را میدهد که به بازارهای بزرگ و متنوعی دسترسی پیدا کنیم.
چه فرصتهای کسبوکاری در ایران وجود دارد؟
امید صالحی نیک: فرصتهای زیادی برای کسبوکار در ایران وجود دارد، از جمله:1. گردشگری طبیعتگردی و سلامت: با توجه به تنوع طبیعی و فرهنگی، ایران ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد. از کویرگردی تا چشمههای آبگرم، میتوانیم تجربههای منحصر به فردی را به گردشگران ارائه دهیم.2. کسبوکارهای کشاورزی نوین: با توجه به نیاز به تولید محصولات ارگانیک و سالم، گلخانهها، پرورش گیاهان دارویی و تولید محصولات ارگانیک میتوانند بازارهای داخلی و صادراتی را هدف قرار دهند. این نوع کسبوکارها میتوانند به بهبود کیفیت محصولات و افزایش درآمد کشاورزان کمک کنند.3. صنایع دستی و بومی: ایران با داشتن صنایع دستی غنی و متنوع، میتواند با حمایت از هنرمندان محلی، صادرات فرهنگی را توسعه دهد. این صنایع نه تنها منبع درآمد برای هنرمندان محلی هستند، بلکه باعث حفظ فرهنگ و هویت ملی نیز میشوند.در زمینه تولید و سودآوری، صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی چه نقشی دارند؟امید صالحی نیک: صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی به معنای تبدیل محصولات خام کشاورزی به فرآوردههای قابل مصرف یا صادراتی است. این صنایع شامل دو بخش اصلی هستند:1. صنایع تبدیلی: مانند تبدیل گوجهفرنگی به رب یا سیب به آبمیوه. این فرآیندها به ما این امکان را میدهند که از محصولات خام بیشتر بهرهبرداری کنیم و ارزش افزوده بالاتری ایجاد کنیم.
2. صنایع تکمیلی: فرآیندهایی که کیفیت، بستهبندی یا ماندگاری محصول را افزایش میدهند، مانند بستهبندی خرما یا خشککردن سبزیجات. این صنایع میتوانند به کاهش ضایعات کشاورزی و افزایش سود تولیدکنندگان کمک کنند.سود واقعی تولیدکننده در خرید هوشمندانه مواد اولیه و تبدیل آن به محصول با ارزش افزوده نهفته است. به عنوان مثال، تولیدکنندهای که در فصل برداشت، مواد خام را با قیمت مناسب تهیه کند، میتواند با تبدیل آن به محصول فرآوریشده، چند برابر سود کند.
به نظر شما، چه موانع و چالشهایی در مسیر توسعه کسبوکار در ایران وجود دارد؟
امید صالحی نیک: با وجود ظرفیتهای بالا، چالشهای زیادی وجود دارد که مانع از پیشرفت کسبوکارها میشود. از جمله:1. بروکراسی اداری پیچیده: فرآیندهای زمانبر و پرهزینهای مانند گرفتن مجوز، ثبت شرکت یا دریافت تسهیلات بانکی. این بروکراسی باعث میشود که بسیاری از کارآفرینان از راهاندازی کسبوکار منصرف شوند.2. نبود حمایت مالی پایدار: وامهای تولیدی اغلب با بهره بالا یا شرایط سخت بازپرداخت همراهاند. این موضوع باعث میشود که کارآفرینان نتوانند به راحتی به منابع مالی دسترسی پیدا کنند.3. بیثباتی اقتصادی: نوسانات قیمت ارز، تورم و نبود پیشبینیپذیری، ریسک تولید را بالا میبرد. این عوامل باعث میشود که سرمایهگذاران از ورود به بازار ایران خودداری کنند.4. عدم حمایت از سرمایههای خرد: سرمایههای کوچک مردم اگر در قالب تعاونیها یا صندوقهای محلی هدایت شوند، میتوانند شبکه تولید قدرتمندی بسازند، اما این زیرساختها ضعیفاند.
نقش جوانان در توسعه کسبوکار چگونه است؟
امید صالحی نیک: جوانان تحصیلکرده، خلاق و پرانرژی ایران، یکی از بزرگترین سرمایههای کشور هستند. در سالهای اخیر، با شعارهایی مانند «رشد تولید» یا «جهش دانشبنیان»، تلاش شده تا این نیروها وارد عرصه تولید شوند. نقش جوانان در تولید شامل موارد زیر است:1. نوآوری در فرآیندها: جوانان با دانش روز، تولید را از حالت سنتی به سمت بهرهوری بیشتر و فناوریمحور سوق دادهاند. این نوآوریها میتوانند به افزایش کیفیت و کاهش هزینهها کمک کنند.2. ایجاد کسبوکارهای کوچک و متوسط: بسیاری از استارتاپها و کارگاههای تولیدی توسط جوانان با سرمایههای خرد راهاندازی شدهاند. این کسبوکارها میتوانند به اشتغالزایی و توسعه اقتصادی کمک کنند.3. توسعه صادرات محصولات بومی: جوانان توانستهاند با بستهبندی مناسب و بازاریابی دیجیتال، به بازارهای خارجی دست پیدا کنند. این امر میتواند به افزایش درآمد کشور و کاهش وابستگی به واردات کمک کند.
آیا حمایتهای دولت از جوانان و کسبوکارهای نوپا کافی بوده است؟
امید صالحی نیک: با وجود تلاشهای دولت، بسیاری از جوانان از مسیر تولید خارج میشوند یا مهاجرت میکنند. دلایل این اتفاق شامل موانع ساختاری، بروکراسی اداری پیچیده، نبود حمایت مالی پایدار و بیثباتی اقتصادی است. همچنین، عدم حمایت از سرمایههای خرد و ضعف در زیرساختها نیز از دیگر چالشها هستند.
به عنوان راهکار، چه اقداماتی برای حمایت از جوانان و کسبوکارهای کوچک پیشنهاد میدهید؟
امید صالحی نیک: برای حفظ و تقویت منابع انسانی جوان، نیاز به اقدامات زیر داریم:
ایجاد اکوسیستم حمایتی واقعی: از شتابدهندهها، صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر و تسهیلگران تولید باید حمایت شود. این حمایتها میتوانند به جوانان کمک کنند تا ایدههای خود را به واقعیت تبدیل کنند.آموزش و توانمندسازی: مهارتهای کارآفرینی، مالی و صادرات باید در سطح دانشگاهها و مراکز فنی آموزش داده شود. آموزشهای عملی و کارآموزی نیز میتواند به افزایش مهارتهای جوانان کمک کند.شفافسازی مسیر تولید: حذف بروکراسی زائد و ایجاد پنجره واحد برای تولیدکنندگان جوان. این اقدام میتواند زمان و هزینههای مربوط به ثبت و راهاندازی کسبوکارها را کاهش دهد.تسهیل صادرات خرد: با ایجاد پلتفرمهای صادراتی و حمایت از برندهای کوچک، میتوان محصولات داخلی را جهانی کرد. این اقدام میتواند به افزایش درآمد و اشتغالزایی کمک کند.
آیا آموزشهای فنی و حرفهای با نیاز بازار کار تطابق دارد؟
امید صالحی نیک: یکی از چالشهای اساسی، عدم تطابق آموزشهای فنی و حرفهای با نیازهای واقعی بازار کار است. بسیاری از فارغالتحصیلان مهارتهایی را کسب میکنند که در صنعت، کشاورزی یا خدمات کاربرد چندانی ندارد، و این باعث افزایش نرخ بیکاری در میان افراد مهارتدیده میشود. بنابراین، نیاز است که آموزشها بر اساس نیازهای بازار کار طراحی و اجرا شوند.
نقش دولت در سیاستگذاری و تدوین استانداردهای آموزشی چیست؟
امید صالحی نیک: دولت وظیفه دارد چارچوب صلاحیتهای حرفهای ملی را طراحی و اجرا کند تا کیفیت آموزش تضمین شود. این شامل تدوین استانداردهای آموزشی، ارزشیابی مهارتها و طبقهبندی مشاغل بر اساس معیارهای ملی و بینالمللی است. همچنین، مشارکت کارفرمایان در آموزشهای فنی و حرفهای میتواند به بهبود کیفیت آموزشها کمک کند.
به عنوان نتیجهگیری، چه توصیهای برای آینده کسبوکار در ایران دارید؟
امید صالحی نیک: برای بهبود وضعیت کسبوکار و سرمایهگذاری در ایران، نیاز به اصلاحات ساختاری و حکمرانی اقتصادی داریم. همچنین، باید فضای کسبوکار را بهبود بخشیم، سرمایه انسانی را تقویت کنیم و به توسعه بازارهای مالی داخلی توجه کنیم. با این اقدامات، میتوانیم از ظرفیتهای بالقوه کشور بهرهبرداری کنیم و به سمت اقتصادی پایدار و رقابتی حرکت کنیم.
به نظر شما، نقش مردم و بخش خصوصی در توسعه اقتصادی چیست؟
امید صالحی نیک: مردم و بخش خصوصی نقش حیاتی در توسعه اقتصادی دارند. در واقع، اقتصاد مقاومتی به معنای فعال شدن مردم و سرمایههای خرد است. اگر مردم در فرآیند تولید و کسبوکار مشارکت داشته باشند، میتوانیم به توزیع عادلانه ثروت و کاهش وابستگی به دولت دست پیدا کنیم. همچنین، بخش خصوصی با ایجاد رقابت سالم، میتواند کیفیت محصولات و خدمات را افزایش دهد و به رشد اقتصادی کمک کند.
آیا میتوانید به نمونههای موفق از تعاونیها و کسبوکارهای مردمی در ایران اشاره کنید؟
امید صالحی نیک: بله، در سالهای اخیر، تعاونیهای موفقی در حوزههای مختلف مانند کشاورزی، صنایع دستی و خدمات اجتماعی شکل گرفتهاند. به عنوان مثال، تعاونیهای روستایی در زمینه تولید و بستهبندی محصولات کشاورزی، موفق به ایجاد اشتغال و افزایش درآمد برای اعضای خود شدهاند. همچنین، کسبوکارهای مردمی که با استفاده از سرمایههای خرد و با همکاری یکدیگر راهاندازی شدهاند، میتوانند به عنوان الگوهای موفق در نظر گرفته شوند.
به عنوان یک جمعبندی، چه چشماندازی برای آینده کسبوکار در ایران دارید؟
امید صالحی نیک: با توجه به ظرفیتهای موجود و پتانسیلهای بالای ایران، اگر بتوانیم موانع موجود را برطرف کنیم و از ظرفیتهای جوانان و بخش خصوصی به درستی استفاده کنیم، آینده کسبوکار در ایران میتواند بسیار روشن باشد. ما باید به سمت یک اقتصاد پایدار و رقابتی حرکت کنیم که در آن همه افراد جامعه بتوانند به شکوفایی و پیشرفت دست یابند.ایران با وجود چالشهای جدی، همچنان ظرفیتهای قابلتوجهی برای سرمایهگذاری و توسعه کسبوکار دارد. با توجه به منابع طبیعی، نیروی انسانی جوان و موقعیت ژئوپلیتیکی، اگر اصلاحات لازم انجام شود، میتواند به مقصدی جذاب برای سرمایهگذاری تبدیل شود. در نهایت، با همکاری و همفکری تمامی ذینفعان، میتوان به آیندهای روشن و پایدار برای کسبوکار در ایران دست یافت.این گفتوگو نشاندهنده اهمیت همکاری بین دولت، بخش خصوصی و مردم در راستای توسعه اقتصادی و ایجاد فرصتهای جدید برای جوانان و کارآفرینان است. با توجه به این نکات، میتوانیم به یک اقتصاد مقاومتی و پایدار دست یابیم که نه تنها به نیازهای امروز پاسخ دهد، بلکه برای نسلهای آینده نیز فرصتهای مناسب ایجاد کند.
منبع: فارس