در گردنه‌های سردرگمی؛ جاده‌ای که ۲۰ سال در انتظار آسفالت توسعه ماند
جاده چهارخطه الیگودرز–داران که امروز نام آن با واژه‌هایی تلخ چون «محور مرگ» گره خورده، بیش از دو دهه است که در فهرست پروژه‌های نیمه‌تمام کشور جا خوش کرده. طرحی که قرار بود شریان شرقی–غربی را از میان رشته‌کوه‌های زاگرس به جنوب کشور پیوند دهد، اکنون به گذرگاهی حادثه‌خیز بدل شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی- پروژه چهارخطه‌سازی از اوایل دهه ۸۰ شروع شد. هدف، افزایش ایمنی، کاهش مصرف سوخت، افزایش ظرفیت ترافیکی و رونق اقتصادی بود. اما مسیر ساخت این طرح، همچون پیچ‌های خطرناک آن، سرشار از توقف، بازگشت و بلاتکلیفی شد. کمبود اعتبارات، تغییر اولویت‌ها و اختلافات محلی، این طرح حیاتی را سال‌ها عقب انداخت.
اکنون با وجود رشد چشمگیر تردد در منطقه، بخش عمده‌ای از مسیر همچنان دوخطه و غیرایمن است.
گردنه‌های خطرناک و مسیرهای باریک، هر سفر را به ریسکی جدی بدل کرده و جاده را در ردیف پرتصادف‌ترین محورهای کشور قرار داده است.
اهمیت این مسیر زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم محور الیگودرز–داران بخشی از مسیر ترانزیتی خوزستان–لرستان–اصفهان است و در ایام اربعین نیز مسیری پرتردد برای زائران محسوب می‌شود. با وجود این، هنوز هیچ‌گاه تکمیل آن از مرز وعده‌های روی کاغذ فراتر نرفته و سالانه به‌طور میانگین ۴۰ تا ۵۰ نفر در این محور جان خود را از دست می‌دهند
بن‌بست‌های محلی؛ معارضانی در برابر مسیر توسعه
یکی از اصلی‌ترین موانع تکمیل پروژه، اختلاف با مالکان محلی بر سر تملک اراضی است. همین موضوع موجب شده اجرای حدود ۱۳ کیلومتر از مسیر همچنان بلاتکلیف بماند و بخش‌های تکمیل‌شده نیز به بهره‌برداری نرسند.
مهدی اداوی، فرماندار ویژه الیگودرز با تأکید بر حل این معضل، می‌گوید:مسیر توسعه نمی‌تواند گروگان مسائل محلی بماند. منابع مالی لازم برای پرداخت حقوق قانونی مالکان تخصیص یافته و اگر توافق حاصل نشود، موضوع از طریق شورای تأمین و مراجع قانونی پیگیری می‌شود. با این حال، اصل ما تعامل و حفظ حقوق مردم است.
او تأکید دارد که عزم دولت بر تکمیل این پروژه است؛ اما همکاری مردم شرط مهمی در این مسیر به‌شمار می‌آید.
پول هست؛ زمان نیست
تزریق اعتبارات سنگین در سال جاری، از نقاط روشن این پروژه است. در سال ۱۴۰۴ مبلغ ۶۲۴ میلیارد تومان برای ادامه پروژه اختصاص یافته و ۶۰ میلیارد تومان نیز به تملک اراضی تخصیص پیدا کرده است.
این نخستین‌بار در طول ۲۰ سال گذشته است که طرح با چنین ظرفیت مالی روبه‌رو می‌شود. همین امر موجب شده کار در برخی بخش‌ها سرعت بگیرد و پیمانکاران با جدیت بیشتری وارد میدان شوند.
طبق اعلام مسئولان، قطعه دره‌ساری–سه‌راهی شول‌آباد با پیشرفت ۵۰ درصدی، از اولویت‌های اجرایی به‌شمار می‌رود. همچنین ۶ کیلومتر حادثه‌خیز پایانی نیز در دست تکمیل است و پیش‌بینی شده تا پایان ۱۴۰۴ یا خرداد ۱۴۰۵ به بهره‌برداری برسد.
دیدگاه‌های میدانی؛ روایت و مطالبه مردم
ساکنان منطقه، سال‌هاست با پیامدهای این معطلی دست‌به‌گریبان هستند. دوری از مراکز خدماتی–درمانی و دشواری تردد در روزهای بارانی و برفی، زندگی آنان را تحت‌تأثیر قرار داده است.
یکی از اهالی بخش ززوماهرو می‌گوید:برای رساندن بیمار به الیگودرز همیشه دل‌نگرانیم. در این جاده، هر لحظه ممکن است تصادف شود. سال‌هاست چشم‌انتظاریم تا مسیر تکمیل شود و نفس راحت بکشیم.
بهره‌برداری بخشی از محور تا پایان آبان
پیگیری‌های مجلس نیز در سال‌های اخیر شدت گرفته است. حمیدرضا گودرزی، نماینده مردم الیگودرز در مجلس، که بارها بر لزوم تسریع پروژه تأکید کرده، با اشاره به وضعیت خطرناک مسیر می‌گوید:این جاده جان می‌گیرد. سالانه بیش از ۴۰ نفر در مسیر الیگودرز–داران در تصادفات جان می‌دهند. برای ما این خشونت جاده‌ای قابل‌پذیرش نیست.
او با اشاره به اهمیت طرح از نظر امنیتی و اقتصادی ادامه می‌دهد:محور الیگودرز–داران تنها یک پروژه محلی نیست، بلکه شاهراه اتصال غرب به مرکز کشور و راه اصلی عبور زائران کربلاست. این پروژه باید هرچه سریع‌تر تکمیل شود تا مردم منطقه از این بلاتکلیفی نجات پیدا کنند.
گودرزی با تأکید بر پیگیری‌های صورت‌گرفته در مجلس، می‌افزاید:از طریق کمیسیون عمران مجلس و جلسات متعدد با وزارت راه، پیگیری کرده‌ایم تا بخشی از محور از الیگودرز تا چمن‌سلطان تا پایان آبان‌ماه افتتاح شود. تنها ۶ کیلومتر از مسیر باقی می‌ماند که سال آینده عملیاتی خواهد شد. با تکمیل این بخش‌ها، اتصال ترانزیتی خوزستان–لرستان–اصفهان برقرار می‌شود.
او بار دیگر خطاب به دولت تأکید کرد:تکمیل این جاده نیاز مردم است، نه خواسته‌ای تجملاتی. امروز مطالبه ما، امنیت مردم است. امیدواریم سرعت اجرایی کار کاهش نیابد و نظارت‌ها دقیق انجام شود.
نگاه وزارتخانه؛ مسئولیت مشترک
معاون وزیر راه نیز طی بازدید از پروژه تأکید کرده است که این محور در اولویت اول وزارتخانه قرار دارد.
او تکمیل جاده را امری ضروری دانسته و هشدار داده است:اگر این مسیر تکمیل نشود و حادثه‌ای رخ دهد، همه ما در وقوع آن مسئولیم. این پروژه باید تا پایان سال جاری به سرانجام برسد.
با گذشت بیش از دو دهه، پروژه چهارخطه‌سازی الیگودرز–داران همچنان در گردنه‌های سرد بلاتکلیفی مانده است.
امروز اگرچه اعتبارات قابل‌توجهی تخصیص یافته و پیگیری‌های سیاسی و اجرایی افزایش یافته، اما عبور از موانع محلی و سرعت‌بخشیدن به عملیات عمرانی همچنان نیازمند اراده مشترک دولت، مردم و نهادهای نظارتی است.
حالا مردم چشم‌به‌راهند؛ آن‌ها می‌دانند که تکمیل این جاده، تنها آسفالت‌ریزی نیست؛ نفس تازه‌ای است برای توسعه، امنیت، ارتباطات و زندگی.
سال‌های آینده نشان خواهد داد که آیا این محور، از گردنه‌های سردرگمی عبور می‌کند یا باید همچنان بار سنگین وعده‌ها را بر دوش بکشد.
در گزارش باشگاه خبرنگاران جوان بخوانید؛
امید به اجرای بیمه شخص ثالث راننده محور؛ آیا این وعده محقق خواهد شد؟
