سنگ نوشته تاریخی دوره سلجوقیان در سایه فراموشی/ کتیبه ای در شهر خرم آباد به زبان فارسی و خط کوفی + تصاویر

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از لرستان؛در جنوب شرقی راه خرم آباد به خوزستان در شمال خرابه‌های شهر کهن شاپورخواست، سنگ نوشته‌ای وجود دارد که با اکثر آثار مشابه خود تفاوت‌های عمده‌ای دارد.

این کتیبه، به خط کوفی و بر قطعه سنگ بزرگی به ارتفاع سه و نیم متر نوشته شده‌است و قدمت آن به قرن ششم قمری و دوره سلجوقیان می‌رسد. این سنگ نوشته مربوط به دوره ابوسعید برسق کبیر از امرای سلطان محمود سلجوقی است و در حدود سال ۵۱۳ هجری قمری نوشته شده‌است و اکنون این کتیبه در خیابان شریعتی شهر خرم آباد قرار دارد.

کتیبه خرم‌آباد، به زبان فارسی و خط کوفی نوشته شده‌است و با جمله بسم الله شروع می‌شود.

در این کتیبه، یکی از حاکمان سلجوقی به نام امیر اسفهسالار کبیر، ظهیرالدین و الدوله، معین‌الاسلام، طغرل لتکین ابوسعید برسق احکامی را درباره بخشش مالیات چراندن دام در چراگاه‌های شاپورخواست و ممنوع کردن برخی سنت‌های ناپسند می‌نویسد.
این احکام به شرح است:
۱ ـ منع مردم از پوشیدن لباس ابریشمی
۲ـ اجازه علف چرانی به دامداران

بنای این سنگ نوشته در واقع صخره‌ای عظیم است که به شکل مکعب مستطیل تراش خورده است.
ارتفاع متون کتبیه‎دار با احتساب دو پله در چهار ضلع سنگ‌نوشته، ۳۴۴ سانتیمتر است.

گوشه‌های این سنگ با جهات فرعی منطبق است. متن این اثر به خط کوفی در چهار سطح آن نقر شده است، به گونه‌ای که از چهار جهت قابل مشاهده است. البته متن نقر شده بر روی هر سطح این مکعب مستطیل تکرار متن سطوح دیگر نیست و در واقع کل متن، یک نوشتار چهار صفحه‌ای را شامل می‌شود که از پهنه جنوب شرقی شروع می‌شود و به پهنه شمال شرقی پایان می‌یابد.
قدمت این سنگ نوشته به قرن ششم هجری قمری برمی گردد.

کاربرد ارتباطی سنگ نوشتۀ خرم آباد

هدف اصلی از طراحی و تولید این سنگ نوشته ارتباط حکومت با مردم از طریق این نوشته بوده است، به طوری که این احکام را نوشته تا همه بتوانند از موضوع آن با اطلاع شوند.

محل احداث سنگ نوشته خرم آباد به صورتی انتخاب شده است تا در مسیر ارتباطی و مواصلاتی مسافران و کاروانان قرار بگیرد.

موقعیت جغرافیایی آن به گونه ای انتخاب شده است که هر کاروان عبوری از مناطق فلات ایران به سمت عراقدر مسیر خود این سنگ نوشته را مشاهده می کرد.

دژ مستحکم و نظامی فلک الافلاک خرم آباد در فاصلۀ کمتر از هزار متر از سنگ نوشته ساخته شده است.

این اثر تاریخی و باستانی که به برد نوشته نیز معروف است و به شماره ۳۹۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

سنگ نوشته خرم آباد امروزه حال و روز خوشی ندارد

ﺳﻨﮓ‎ﻧﻮﺷﺘﻪ، ﺍﺛﺮی ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده در سال‌های گذشته جا به جا شده و اکنون در کنار خیابان شریعتی شهر خرم آباد جای گرفته است که همین جا به جایی باعث صدمه زدن به این اثر تاریخی شده است.

این اثر تاریخی در این سال‌ها مورد بی تجهی میراث فرهنگی قرار گرفته است به طوری که به دلیل نگهداری نامناسب از این اثار تاریخی عواملی مانند برف، باران و آلودگی‌های محیطی باعث تخریب آن شده است به طوری که این اثر تاریخی به مرور زمان در حال نابودی است.

سنگ نوشته  نماد تمدن و فرهنگ مردم این دیار در حال فراموشی است

سنگ نوشته خرم آباد نه تنها به درستی از آن نگهداری نمی‌شود بلکه در مورد این اثر به گردشگران هیچ اطلاعی داده نشده است به طوریکه هنوز به صورت ناشناخته باقی مانده است.

اگر بی مهری‌های مسئولین به همین منوال ادامه پیدا کند دیگر چیزی از این اثر تاریخی که نشانه فرهنگ و تمدن مردم این دیار است باقی نمی‌ماند.

گزارش از سعیده دریکوند

انتهای پیام/د